DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Mustafa Koç

-

Yıl 2013, Sayı: 29, 39 - 72, 26.06.2014

Öz

How Religious Orientation Effects Anxiety? A Field Research on German Muslims-‐‑Turkish Immigrants The purpose of this field study is to examine how the anxiety levels of the Muslim-‐‑Turkish immigrants, dwelling in Germany are affected by their religious orientations and to describe the pattern of the relationship between them. The sample of the Muslim-‐‑Turkish immigrants, living in Germany is utilized for the design of this research. In addition, the differences in the religious orienta-‐‑tions and sub-‐‑dimensions of anxiety of the immigrants according to socio-‐‑demographic variables are statistically analyzed. For this purpose, the questionnaire form contains (a) Personal Inquiry Form, (b) Beck Anxiety Inventory and (c) Age-‐‑Universal Religious Orientation Scale. 134 subjects, 84 males and 50 females immigrants participated in the survey. The obtained quantitative data is analyzed by use of parametric statistical techniques in the aim of the research. According to the empirical findings, the basic hypothesis is tested which assumes that ‘there is a negative correlation between the intrinsic religious orientation and the anxiety levels of subjective anxiety as well as somatic symptoms; a positi-‐‑ve one between the extrinsic religious orientation and the latters’. At the conclusion, quantitative findings obtained from the survey are interpreted in the light of literature.

Anahtar Kelimeler

Intrinsic-‐‑Extrinsic Religious Orientation, Anxiety, Turkish-‐‑Muslim Immıgrants

Kaynakça

ACAR, Yusuf. “Avrupa’daki Türklerin Sosyal, Kültüler ve Dinî Hayatına Dair Gözlemler: Almanya Örneği”, [içinde] M. Bulut (Ed.), III. Din Şurası: Tebliğ ve Müzakereleri (ss. 855-‐‑864), Ankara, D.İ.B. Yayınları, 2005.
ABDEL-‐‑KHALEK, Ahmed M. “Religiosity, Subjective Well-‐‑Being, Self-‐‑ Esteem, and Anxiety Among Kuwaiti Muslim Adolescents”, Mental Health, Religion & Culture, C.XIV, No:2, 2011, s. 129-‐‑140.
ALLPORT, Gordon W., ROSS, Michael J. “Personal Religious Orientation and Prejudice”, Journal of Personality and Social Psychology, C.V, No:4, 1967, s. 432-‐‑443.
APAYDIN, Halil. “Ruh Sağlığı-‐‑Din İlişkisi Araştırmalarına Bir Bakış”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, C.X, No:2, 2010, s. 59-‐‑77.
BAKER, Mark, GORSUCH, Richard. “Trait Anxiety and Intrinsic-‐‑ Extrinsic Religiousness”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.XXI, No: 2, 1982, s. 119-‐‑122.
BECK, Aaron T. ve ark. “An Inventory for Measuring Clinical Anxiety: Psychometric Properties”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, C.LXI, 1998, s. 893-‐‑897.
BEUCHLING, Olaf. “Almanya’da Kültürler ve Dinlerarası Eğitim, Tarih-‐‑ sel Gelişim, Durum ve Tartışmalar”, (Çev. A. Korukçu). Dinî Araştırmalar Dergi-‐‑ si, C.XI, No:32, 2008, s. 263-‐‑268.
BUDAK, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 2000.
COHEN, Adam B. & KOENIG, Harold G. “Religion and Mental Health”, In C. Spielberger (Ed.), Encyclopedia of Applied Psychology, No:3, (ss. 255-‐‑258). Waltham: Elsevier Academic Press, 2004.
ÇELİK, Celaleddin. “Almanya’da Türkler: Sürekli Yabancılık, Kültürel Çatışma ve Din”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi (Göç, Hicret ve Diaspora Özel Sayısı), C.V, No:3, 2008, s. 105-‐‑142.
ÇİL, Şükrü A. ve ark. Avrupa’da Yaşayan Türkler: Yaz Tatili Döneminde Türkiye’ye Gelen Türkler Örneği, Ankara, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Yayınları, 2011.
DONAHUE, Michael J. “Intrinsic and Extrinsic Religiousness: Review and Meta-‐‑Analysis”, Journal of Personality and Social Psychology, C.IIL, 1985, s. 400-‐‑419.
ER, T. Cinsel İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Anksiyete, Dep-‐‑ resyon Ve Benlik Algısı Açısından Karşılaştırılması, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2010.
ERTÜRK, Recep. “AB Ülkelerindeki Türkler ve Türk Araştırmalarının Gelişimi”, Sosyoloji Dergisi, C.XXII, No:3, 2011, s. 205-‐‑214.
FİDANER, Hüray, ALKIN, Tunç. “Mikst Anksiyete Depresyon ve Eş-‐‑ tanılı Durumlar”, Duygudurum Dizisi, C.IV, 2001, s. 169-‐‑176.
GORSUCH, Richard L., VENABLE, G. Daniel. “Development of An Age-‐‑ Universal I-‐‑E Scale”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.XXII, 1983, s. 181-‐‑187.
GÖRGÜN, Hilal. “Misafir İşçilikten Vatandaşlığa”, [içinde] A. Özcan (Ed.), Günümüz Dünyasında Azınlıklar Sempozyum Tebliğ ve Müzakereleri (ss. 45-‐‑ 84). İstanbul, İSAM Yayınları, 1998.
GÜL, Vahdet., KOLB, Semra. “Almanya'ʹda Yaşayan Genç Türk Hasta-‐‑ larda Kültürel Uyum, İki Kültürlülük ve Psikiyatrik Bozukluklar”, Türk Psikiyat-‐‑ ri Dergisi, C.XX, No:2, 2011, s. 138-‐‑143.
GÜLER, Özlem. “Dinî İnanç ve Psikolojik Sağlık İlişkisine Dair Bir De-‐‑ ğerlendirme”, Toplum Bilimleri, C.IV, No:8, 2010, s. 95-‐‑105.
HERTSGAARD, Doris, LIGHT, Harriett. “Anxiety, Depression and Hos-‐‑ tility in Rural Women”, Psychological Reports, C.LV, 1984, s. 673–674.
HILL, Peter C. & HOOD, Ralph W. J.. Measures of Religiosity, Religious Education Press, Birmingham & Alabama, 1999.
KIRAÇ, F. Dindarlık Eğilimi, Varoluşsal Kaygı ve Psikolojik Sağlık. yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-‐‑ sü, Ankara, 2007.
KOENIG, Harold G. “Religion and Medicine II: Religion, Mental Health, and Related Behaviors”, International Journal of Psychiatry in Medicine, C.XXXI, No:1, 2001/2002, s. 97-‐‑109.
KOENIG, Harold G. ve ark. “The Relationship between Religion and Anxiety in a Sample of Community Dwelling Older Adults”, Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, C.XXVI, 1993, s. 65–93.
KÖYLÜ, Mustafa. “Ruh ve Beden Sağlığı İle Din İlişkisi Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirilmesi”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakül-‐‑ tesi Dergisi, C.XXVIII, 2010, s. 5-‐‑36.
KÖYLÜ, Mustafa. “Kur’an’da Ruh Sağlığı”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XXXI, 2011, s. 5-‐‑37.
KURT, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”, Uludağ Üniversi-‐‑ tesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, C.XVIII, No:2, 2009, s. 1-‐‑26.
KRAFT W. A. ve ark. “Religious Orientation and Assertiveness: Relati-‐‑ onship to Death Anxiety”, Journal of Social Psychology, C.CXXVII, No:1, 1987, s. 93-‐‑95.
MCCOUBRIE, Rachel, DAVIES, Andrew. “Is There a Correlation between Spirituality and Anxiety and Depression in Patients with Advanced Cancer?”, Supportive Care in Cancer, C.XIV, No:4, 2006, s. 379-‐‑385.
ÖZ, Fatma. Sağlık Alanında Temel Kavramlar, Ankara, İmaj İç ve Dış Tica-‐‑ ret Yayınları, 2004.
ÖZEN, E. Müjgan ve ark. “Depresyon ve Anksiyete Bozukluklarında Somatizasyon”, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, C.XXIII, 2010, s. 60-‐‑65.
ÖZGÜVEN, Halise D. ve ark. “İntihar Girişiminde Depresyon ve Kaygı Belirtileri İle Problem Çözme Becerileri ve Algılanan Sosyal Desteğin Öne-‐‑ mi”, Türk Psikoloji Dergisi, C.XVIII, No:52, 2003, s. 1-‐‑11.
PFEIFER, Samuel, WAELTY, Ursula. “Anxiety, Depression, and Religio-‐‑ sity—A Controlled Clinical Study”, Mental Health, Religion & Culture, C.II, No:1, 1999, s. 35-‐‑45.
REBER, Arthur S. The Penguin Dictionary of Pscyhology. London: Penguin Books, 1985.
ROBERTS, B. H., MYERS, J. K. Religion, National Origian, Immigration, and Mental İllness. American Journal of Psychiatry, C.CX, 1954, s. 759-‐‑764.
ROSMARIN, David H. ve ark. “The Role of Religiousness in Anxiety, Depression, and Happiness in a Jewish Community Sample: A Preliminary Investigation”, Mental Health, Religion & Culture, C.XII, No:2, 2009, s. 97-‐‑113.
SAVAŞIR, Işık, ŞAHİN, Nesrin H. Bilişsel-‐‑Davranışçı Terapilerde Değerlen-‐‑ dirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997.
SAYAR, Kemal. “Küreselleşmenin Psikolojik Boyutları”, Yeni Symposium, C.XXXIX, No:2, 2001, s. 79-‐‑94.
SİRKECİ, İbrahim ve ark. “Türk Göç Kültürü: Türkiye İle Almanya Arasında Göç Hareketleri, Sosyo-‐‑Ekonomik Kalkınma ve Çatışma”, Migration Letters, C.IX, No:4, 2012, s. 373-‐‑386.
SHAFRANSKE, Edward, P. “Religious Beliefs, Afiliations, and Practices of Clinical Psychologists”, In Edward P. Shafranske (Ed.), Religion and the Clini-‐‑ cal Practice of Psychology (pp. 149–162), Washington, DC, American Psychologi-‐‑ cal Association, 1996.
STANLEY, Melinda A. ve ark. “Older Adults’ Preferences for Reli-‐‑ gion/Spirituality in Treatment for Anxiety and Depression”, Aging & Mental Health, C.XV, No:3, 2011, s. 334-‐‑343
STURGEON, Robert, S., HAMLEY, Roy W. “Religion and Anxiety”, Jo-‐‑ urnal of Social Psychology, C.CVIII, 1979, s. 137-‐‑138.
ŞAHİN, Birsen. “Almanya’daki Türk Göçmenlerin Sosyal Entegrasyo-‐‑ nunun Kuşaklar Arası Karşılaştırması: Kültürleşme”, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, C.LV, 2010, s. 103-‐‑134.
THORSON, J. A. “Religion and Anxiety: Which Anxiety? Which Reli-‐‑ gion?”, In H. G. Koenig (Ed.), Handbook of Religion and Mental Health (pp. 147–
160), San Diego, CA, Academic Press, 1998.
UĞUZ, Şükrü ve ark. “Zihinsel ve/veya Bedensel Engelli Çocukların Annelerinin Anksiyete, Depresyon ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesi”, Klinik Psikiyatri, C.VII, 2004, s. 42-‐‑47.
ULUSOY, Mustafa. Beck Anksiyete Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, yayınlanmamış uzmanlık tezi, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, İstanbul, 1993.
ULUSOY, Mustafa ve ark. “Turkish Version of the Beck Anxiety Inven-‐‑ tory: Psychometric Properties”, Journal of Cognitive Psychotherapy, C.XII, No: 2, 1998, s. 163-‐‑172.
WILSON, W., Miller, H. L. “Fear, Anxiety and Religiousness”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.VII, 1968, s. 111.
YANG, L. Eric, KOENIG, Harold G. “Measuring Intrinsic Religiosity: Scales for Use in Mental Health Studies in China – A Research Report”, Mental Health, Religion & Culture, C.XVI, No: 2, 2013, s. 215-‐‑224.
YENİLMEZ, Kürşat, ÖZBEY, Nükhet. “Özel Okul ve Devlet Okulu Öğ-‐‑ rencilerinin Matematik Kaygı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Uludağ Üniver-‐‑ sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.XIX, No:2, 2006, s. 431-‐‑448.

DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2013, Sayı: 29, 39 - 72, 26.06.2014

Mustafa Koç

Öz

Bu alan araştırmasının amacı; Almanya’da yaşayan Müslüman-Türk göçmenlerin kaygı düzeylerinin, sahip oldukları dinsel yönelimler tarafından nasıl etkilendiğini incelemek ve aralarındaki ilişki örüntüsünü betimlemeye çalışmaktır. Metodolojik olarak ampirik bir yaklaşımla düzenlenen araştırma deseni için Almanya’da yaşayan Müslüman-Türk göçmen örneklemi kullanılmıştır. Çalışmada ayrıca, sosyo-demografik değişkenlere göre göçmenlerin dinsel yönelimlerindeki ve kaygı alt boyutlarındaki farklılıklar da istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Bu amaçla, oluşturulan anket formunda ‘(a) Kişisel Bilgi Formu, ‘(b) Beck Anksiyete Ölçeği’ ve ‘(c) Her Yaş İçin Uygun Dinsel Eğilim Ölçeği’ kullanılmıştır. Uygulamaya 84 erkek ve 50 kadın göçmen olmak üzere toplamda 134 denek katılmıştır. Elde edilen nicel veriler, yukarıda belirtilen amaca uygun olarak parametrik istatistik teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Ampirik bulgulara göre, ‘iç-güdümlü dinsel yönelim ile subjektif anksiyete ve somatik belirtiler alt boyutlarındaki kaygı düzeyleri arasında negatif; dış-güdümlü dinsel yönelim ile de pozitif bir ilişki olacağını’ varsayan temel hipotezin test edildiği görülmüştür. Sonuçta ise sözü edilen bu nicel bulgular, literatür eşliğinde yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İç-‐‑güdümlü ve Dış-‐‑güdümlü Dinsel Yönelim, Kaygı, Müslüman-‐‑Türk Göçmenler.

Kaynakça

ACAR, Yusuf. “Avrupa’daki Türklerin Sosyal, Kültüler ve Dinî Hayatına Dair Gözlemler: Almanya Örneği”, [içinde] M. Bulut (Ed.), III. Din Şurası: Tebliğ ve Müzakereleri (ss. 855-‐‑864), Ankara, D.İ.B. Yayınları, 2005.
ABDEL-‐‑KHALEK, Ahmed M. “Religiosity, Subjective Well-‐‑Being, Self-‐‑ Esteem, and Anxiety Among Kuwaiti Muslim Adolescents”, Mental Health, Religion & Culture, C.XIV, No:2, 2011, s. 129-‐‑140.
ALLPORT, Gordon W., ROSS, Michael J. “Personal Religious Orientation and Prejudice”, Journal of Personality and Social Psychology, C.V, No:4, 1967, s. 432-‐‑443.
APAYDIN, Halil. “Ruh Sağlığı-‐‑Din İlişkisi Araştırmalarına Bir Bakış”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, C.X, No:2, 2010, s. 59-‐‑77.
BAKER, Mark, GORSUCH, Richard. “Trait Anxiety and Intrinsic-‐‑ Extrinsic Religiousness”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.XXI, No: 2, 1982, s. 119-‐‑122.
BECK, Aaron T. ve ark. “An Inventory for Measuring Clinical Anxiety: Psychometric Properties”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, C.LXI, 1998, s. 893-‐‑897.
BEUCHLING, Olaf. “Almanya’da Kültürler ve Dinlerarası Eğitim, Tarih-‐‑ sel Gelişim, Durum ve Tartışmalar”, (Çev. A. Korukçu). Dinî Araştırmalar Dergi-‐‑ si, C.XI, No:32, 2008, s. 263-‐‑268.
BUDAK, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 2000.
COHEN, Adam B. & KOENIG, Harold G. “Religion and Mental Health”, In C. Spielberger (Ed.), Encyclopedia of Applied Psychology, No:3, (ss. 255-‐‑258). Waltham: Elsevier Academic Press, 2004.
ÇELİK, Celaleddin. “Almanya’da Türkler: Sürekli Yabancılık, Kültürel Çatışma ve Din”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi (Göç, Hicret ve Diaspora Özel Sayısı), C.V, No:3, 2008, s. 105-‐‑142.
ÇİL, Şükrü A. ve ark. Avrupa’da Yaşayan Türkler: Yaz Tatili Döneminde Türkiye’ye Gelen Türkler Örneği, Ankara, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Yayınları, 2011.
DONAHUE, Michael J. “Intrinsic and Extrinsic Religiousness: Review and Meta-‐‑Analysis”, Journal of Personality and Social Psychology, C.IIL, 1985, s. 400-‐‑419.
ER, T. Cinsel İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Anksiyete, Dep-‐‑ resyon Ve Benlik Algısı Açısından Karşılaştırılması, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2010.
ERTÜRK, Recep. “AB Ülkelerindeki Türkler ve Türk Araştırmalarının Gelişimi”, Sosyoloji Dergisi, C.XXII, No:3, 2011, s. 205-‐‑214.
FİDANER, Hüray, ALKIN, Tunç. “Mikst Anksiyete Depresyon ve Eş-‐‑ tanılı Durumlar”, Duygudurum Dizisi, C.IV, 2001, s. 169-‐‑176.
GORSUCH, Richard L., VENABLE, G. Daniel. “Development of An Age-‐‑ Universal I-‐‑E Scale”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.XXII, 1983, s. 181-‐‑187.
GÖRGÜN, Hilal. “Misafir İşçilikten Vatandaşlığa”, [içinde] A. Özcan (Ed.), Günümüz Dünyasında Azınlıklar Sempozyum Tebliğ ve Müzakereleri (ss. 45-‐‑ 84). İstanbul, İSAM Yayınları, 1998.
GÜL, Vahdet., KOLB, Semra. “Almanya'ʹda Yaşayan Genç Türk Hasta-‐‑ larda Kültürel Uyum, İki Kültürlülük ve Psikiyatrik Bozukluklar”, Türk Psikiyat-‐‑ ri Dergisi, C.XX, No:2, 2011, s. 138-‐‑143.
GÜLER, Özlem. “Dinî İnanç ve Psikolojik Sağlık İlişkisine Dair Bir De-‐‑ ğerlendirme”, Toplum Bilimleri, C.IV, No:8, 2010, s. 95-‐‑105.
HERTSGAARD, Doris, LIGHT, Harriett. “Anxiety, Depression and Hos-‐‑ tility in Rural Women”, Psychological Reports, C.LV, 1984, s. 673–674.
HILL, Peter C. & HOOD, Ralph W. J.. Measures of Religiosity, Religious Education Press, Birmingham & Alabama, 1999.
KIRAÇ, F. Dindarlık Eğilimi, Varoluşsal Kaygı ve Psikolojik Sağlık. yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-‐‑ sü, Ankara, 2007.
KOENIG, Harold G. “Religion and Medicine II: Religion, Mental Health, and Related Behaviors”, International Journal of Psychiatry in Medicine, C.XXXI, No:1, 2001/2002, s. 97-‐‑109.
KOENIG, Harold G. ve ark. “The Relationship between Religion and Anxiety in a Sample of Community Dwelling Older Adults”, Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, C.XXVI, 1993, s. 65–93.
KÖYLÜ, Mustafa. “Ruh ve Beden Sağlığı İle Din İlişkisi Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirilmesi”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakül-‐‑ tesi Dergisi, C.XXVIII, 2010, s. 5-‐‑36.
KÖYLÜ, Mustafa. “Kur’an’da Ruh Sağlığı”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XXXI, 2011, s. 5-‐‑37.
KURT, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”, Uludağ Üniversi-‐‑ tesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, C.XVIII, No:2, 2009, s. 1-‐‑26.
KRAFT W. A. ve ark. “Religious Orientation and Assertiveness: Relati-‐‑ onship to Death Anxiety”, Journal of Social Psychology, C.CXXVII, No:1, 1987, s. 93-‐‑95.
MCCOUBRIE, Rachel, DAVIES, Andrew. “Is There a Correlation between Spirituality and Anxiety and Depression in Patients with Advanced Cancer?”, Supportive Care in Cancer, C.XIV, No:4, 2006, s. 379-‐‑385.
ÖZ, Fatma. Sağlık Alanında Temel Kavramlar, Ankara, İmaj İç ve Dış Tica-‐‑ ret Yayınları, 2004.
ÖZEN, E. Müjgan ve ark. “Depresyon ve Anksiyete Bozukluklarında Somatizasyon”, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, C.XXIII, 2010, s. 60-‐‑65.
ÖZGÜVEN, Halise D. ve ark. “İntihar Girişiminde Depresyon ve Kaygı Belirtileri İle Problem Çözme Becerileri ve Algılanan Sosyal Desteğin Öne-‐‑ mi”, Türk Psikoloji Dergisi, C.XVIII, No:52, 2003, s. 1-‐‑11.
PFEIFER, Samuel, WAELTY, Ursula. “Anxiety, Depression, and Religio-‐‑ sity—A Controlled Clinical Study”, Mental Health, Religion & Culture, C.II, No:1, 1999, s. 35-‐‑45.
REBER, Arthur S. The Penguin Dictionary of Pscyhology. London: Penguin Books, 1985.
ROBERTS, B. H., MYERS, J. K. Religion, National Origian, Immigration, and Mental İllness. American Journal of Psychiatry, C.CX, 1954, s. 759-‐‑764.
ROSMARIN, David H. ve ark. “The Role of Religiousness in Anxiety, Depression, and Happiness in a Jewish Community Sample: A Preliminary Investigation”, Mental Health, Religion & Culture, C.XII, No:2, 2009, s. 97-‐‑113.
SAVAŞIR, Işık, ŞAHİN, Nesrin H. Bilişsel-‐‑Davranışçı Terapilerde Değerlen-‐‑ dirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997.
SAYAR, Kemal. “Küreselleşmenin Psikolojik Boyutları”, Yeni Symposium, C.XXXIX, No:2, 2001, s. 79-‐‑94.
SİRKECİ, İbrahim ve ark. “Türk Göç Kültürü: Türkiye İle Almanya Arasında Göç Hareketleri, Sosyo-‐‑Ekonomik Kalkınma ve Çatışma”, Migration Letters, C.IX, No:4, 2012, s. 373-‐‑386.
SHAFRANSKE, Edward, P. “Religious Beliefs, Afiliations, and Practices of Clinical Psychologists”, In Edward P. Shafranske (Ed.), Religion and the Clini-‐‑ cal Practice of Psychology (pp. 149–162), Washington, DC, American Psychologi-‐‑ cal Association, 1996.
STANLEY, Melinda A. ve ark. “Older Adults’ Preferences for Reli-‐‑ gion/Spirituality in Treatment for Anxiety and Depression”, Aging & Mental Health, C.XV, No:3, 2011, s. 334-‐‑343
STURGEON, Robert, S., HAMLEY, Roy W. “Religion and Anxiety”, Jo-‐‑ urnal of Social Psychology, C.CVIII, 1979, s. 137-‐‑138.
ŞAHİN, Birsen. “Almanya’daki Türk Göçmenlerin Sosyal Entegrasyo-‐‑ nunun Kuşaklar Arası Karşılaştırması: Kültürleşme”, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, C.LV, 2010, s. 103-‐‑134.
THORSON, J. A. “Religion and Anxiety: Which Anxiety? Which Reli-‐‑ gion?”, In H. G. Koenig (Ed.), Handbook of Religion and Mental Health (pp. 147–
160), San Diego, CA, Academic Press, 1998.
UĞUZ, Şükrü ve ark. “Zihinsel ve/veya Bedensel Engelli Çocukların Annelerinin Anksiyete, Depresyon ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesi”, Klinik Psikiyatri, C.VII, 2004, s. 42-‐‑47.
ULUSOY, Mustafa. Beck Anksiyete Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, yayınlanmamış uzmanlık tezi, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, İstanbul, 1993.
ULUSOY, Mustafa ve ark. “Turkish Version of the Beck Anxiety Inven-‐‑ tory: Psychometric Properties”, Journal of Cognitive Psychotherapy, C.XII, No: 2, 1998, s. 163-‐‑172.
WILSON, W., Miller, H. L. “Fear, Anxiety and Religiousness”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.VII, 1968, s. 111.
YANG, L. Eric, KOENIG, Harold G. “Measuring Intrinsic Religiosity: Scales for Use in Mental Health Studies in China – A Research Report”, Mental Health, Religion & Culture, C.XVI, No: 2, 2013, s. 215-‐‑224.
YENİLMEZ, Kürşat, ÖZBEY, Nükhet. “Özel Okul ve Devlet Okulu Öğ-‐‑ rencilerinin Matematik Kaygı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Uludağ Üniver-‐‑ sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.XIX, No:2, 2006, s. 431-‐‑448.

Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Mustafa Koç Bu kişi benim
Yayımlanma Tarihi	26 Haziran 2014
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2013 Sayı: 29

Kaynak Göster

APA	Koç, M. (2014). DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI. Journal of Istanbul University Faculty of Theology(29), 39-72.
AMA	Koç M. DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. Haziran 2014;(29):39-72.
Chicago	Koç, Mustafa. “DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology, sy. 29 (Haziran 2014): 39-72.
EndNote	Koç M (01 Haziran 2014) DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 29 39–72.
IEEE	M. Koç, “DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI”, Journal of Istanbul University Faculty of Theology, sy. 29, ss. 39–72, Haziran 2014.
ISNAD	Koç, Mustafa. “DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 29 (Haziran 2014), 39-72.
JAMA	Koç M. DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. 2014;:39–72.
MLA	Koç, Mustafa. “DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology, sy. 29, 2014, ss. 39-72.
Vancouver	Koç M. DİNSEL YÖNELİM KAYGIYI NASIL ETKİLER? ALMANYALI MÜSLÜMANTÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. 2014(29):39-72.

Makale Dosyaları

Tam Metin