ÖRTÜLÜ SERMAYENİN TESPİT EDİLMESİNDE YAKLAŞIMLAR VE TÜRKİYE UYGULAMASI

Year 2016, Issue: 59, 77 - 101, 06.06.2017

Şerif Emre Gökçay

Abstract

Kurumların vergiden kaçınma gayretleri ile devletlerin vergi gelirlerinin aşınmasını önleme çabalarının bir ürünü olan örtülü sermaye, ortakların kuruma sermaye olarak koymaları gereken değerleri, vergisel çıkarlar amacıyla, kuruma borç olarak vermeleri halinde gerçekleşmektedir. Çok uluslu şirketlerin örtülü sermaye uygulaması ile yurt dışına kaynak transfer edilerek yabancı sermaye özelliği kazanan ulusal sermaye, yabancı sermaye ve dar mükellef yatırımcılara sağlanan vergisel avantajlardan faydalanmakta böylece, çok uluslu şirketlerle ulusal firmalar arasında ve ulusal firmaların kendi aralarında, vergi yükünün azaltılmasından kaynaklanan bir rekabet eşitsizliği oluşmaktadır. Vergi matrahının aşınmasının önlenmesi ve eşitsizliğin giderilmesi amacıyla, örtülü sermaye müessesesi vergi güvenlik tedbirleri kapsamında ele alınmaktadır. Bu çalışmada, örtülü sermayenin tanımı, şirketlerin başvurma nedenleri, ülkelerin mevzuatlarında
yaptırım düzenleme nedenleri ve örtülü sermayenin tespitine yönelik başlıca yaklaşımlar incelenmiştir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile örtülü sermayenin tespitinde, 46 yıl boyunca temel alınan serbest oran yaklaşımı terk edilmiş ve sabit oran yaklaşımı benimsenerek, mükellefler nezdinde oluşan belirsizlikler giderilmiş, vergi idarelerine örtülü sermayenin tespiti konusunda uygulama kolaylığı sağlanmıştır.

Keywords

Örtülü Sermaye, Kurumlar Vergisi, Borç – Sermaye Oranı

Approaches to Identifying Thin Capitalization and The Case of Turkey

Abstract

Thin capitalization is a consequence of efforts made by companies for the avoidance of taxation and efforts by the state to prevent the erosion of tax revenues. The laws of various countries accept thin capitalization as a loan substituted for capital; however, Turkish tax law recognizes thin capitalization as an act of tax avoidance. This study used various methods to examine the definition of the concept of thin capitalization and the disclosure of thin capitalization. The evolution of thin capitalization within the Turkish tax system, the defined components of thin capitalization in the Corporate Tax Code No: 5520, its taxation outcomes and revision procedures arediscussed, examples in the official communications are explained, and the concept of time limit is presented. The debt / equity fixed rate approach
was adopted in the Corporate Tax Code No. 5520, which came into force in 2006. This resolved uncertainty for taxpayers and brought the tax authorities an ease of application for the determination of thin capitalization.

Keywords

Thin Capitalization, Corporate Tax, Debt - Equity Ratio

References

• Akkaya, Mustafa: Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım, Ankara, Turhan Kitabevi, 2002.
• Aslan, Emrullah: “Kurumlar Vergisinde Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı”, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Çetin, İrfan: “OECD Model Anlaşması Kapsamında Örtülü Sermaye”, Vergi Dünyası, Yıl:24, S.284, Nisan 2005. Ernst&Young LLP: Thin Capitalization Regimes in Selected Countries, Mayıs 2008.
• Işık, Hüseyin: Çok Uluslu Şirketlerde Örtülü Kazanç ve Örtülü Sermaye, Ankara, T.C. Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayın No: 2005/370, 2005.
• Kaneti, Selim: “Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesi”, Vergi Dünyası, Temmuz 1992, Yıl 11, S: 131, s. 40-54.
• Kaneti, Selim: “Vergi Hukukunda Yorum ve Nitelendirme”, İktisat ve Maliye, C:XXXII, S:12, Mart 1986, s. 465-470. (Kaynak: Selim Kaneti, Makaleler, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2011, s.257-264.)
• Kızılot, Şükrü: Türk Vergi Hukukunda Örtülü Kazanç ve Örtülü Sermaye, Ankara, Yaklaşım, 2002.
• OECD: Model Tax Convention on Income and on Capital Condensed Version, Temmuz 2010.
• OECD: “Thin Capitalisation”, Nisan 2010, (Çevrimiçi) http://www.oecd.org/dataoecd/42/20/42649592.pdf.
• Savaş, Hasan Hüseyin: “Örtülü Sermayede Borcun Devamlı Kullanılma Koşulu ve Öz Sermayeye Oranı”, Başar Mevzuat Dergisi, Year:2, Issue:6, June 1999.
• Seviğ, Veysi: “Örtülü Sermaye Nedir ?”, Yaklaşım Dergisi, Yıl:10, S:118, Ekim 2002, s.33-34.
• Taşkın Yasemin: Transfer Fiyatlandırmasında Emsallere Uygunluk ilkesi, İstanbul, Türkmen Kitabevi, 2012.
• Taşkın, Yasemin: “Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesine Genel Bakış”, Mali Çözüm, Ocak – Şubat 2012, s.69-76.
• Uyanık, Namık Kemal:Örtülü Sermaye Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı ÇifteVergilendirmenin Önlenmesi Düzenlemeleri, Ankara, TÜRMOB Yayınları, 2008.
• Webber, Stuart:Thin Capitalization and İnterest Deduction Regulaitons, Copenhagen Research Group on İnternational Taxation – Corit Discussion Paper No. 8, 2010.