TÜRKİYE’DE İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ KAYITDIŞI FAALİYETLERİN SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİ VE VERGİSEL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2010, Sayı: 54, 45 - 66, 11.10.2012

İdris Sarısoy Harun Sandıkçı

Öz

Bu çalışmanın amacı, inşaat sektöründeki kayıtdışı iktisadi
faaliyetlerin sosyal güvenlik sistemi ve vergi geliri üzerindeki
etkilerinin açıklanmasıdır. Buna göre kayıtlı çalışanların büyük bir bölümümün asgari ücret üzerinden SGK primlerinin
ödenmesi ve sektördeki yüksek kayıtdışı istihdam, SGK’nın
mali yapısını olumsuz etkilemektedir. Beyan edilen (asgari)
ücretin, gerçek ücretten daha düşük olması, ücretler üzerinden
alınan gelir vergisini de olumsuz etkilemektedir. Diğer taraftan
nakit olarak gerçekleşen gayrimenkul satışlarında, beyan
edilen resmi fiyatın, gerçek satış fiyatından çok düşük olması
hem kurumlar hem de KDV ile gayrimenkul alım satım harcı
gelirlerini olumsuz etkilemektedir.

Kaynakça

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Çeşitli İşkollarına Ait Asgari İşçilik Oranlarını Gösterir Tebliğ, 29.09.2005 Tarihli ve 25951Sayılı Resmi Gazete.
• Çiloğlu, İsmail (1998); “Kayıt Dışı Ekonominin İşleyişi Ve Kamu Bütçesine Etkisi”, Hazine Dergisi, Sayı: 11, Temmuz – 1998: 67 – 91.
• DPT (2001); Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kayıtdışı Ekonomi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT: 2603 - ÖİK: 614, Ankara.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2009); Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Strateji Eylem Planı (2008-2010), Ankara.
• Gelir İdaresi Başkanlığı, Güncel KDV Oranları, http://www.gib.gov.tr/ index.php?id=830 (Erişim Tarihi: 06.03.2012).
• Gelir İdaresi Başkanlığı, (2011); Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasında Vergisel Yükümlülükler, http://www.gib.gov.tr/fileadmin/beyannamer ehberi/2011gayrimenkul.pdf (Erişim Tarihi: 07.03.2012).
• Işık, Nihat ve Mustafa Acar (2003); “Kayıt Dışı Ekonomi: Ölçme Yöntemleri, Boyutları, Yararları ve Zararları Üzerine Bir Değerlendirme,” Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 21, s. 117-136.
• İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı,(2008); İndirimli Oranda Vergiye tabi İşlemlerde KDV İade Uygulaması, http://www.ivdb.gov.tr/internetotomasyon/yayin/indirimlioran.pdf (Erişim Tarihi: 06.03.2012).
• KPMG Vergi, Pratik Bilgiler: Maaş Hesaplama, http://www.kpmgvergi. com/tr-tr/PratikBilgiler/hesaplamalar/Pages/MaasHesaplama.aspx?type=f Erişim Tarihi: 13.03.2012).
• Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), (2011); 2011-2013 KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı, http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/KOSGEB_Katalog. pdf, (Erişim Tarihi: 09.03.2012).
• ÖNDER, İzzettin (Ekim 2000-Mart 2001); “Kayıtdışı Ekonomi ve Vergileme”, İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No: 23-24, http://www. sbf.istanbul.edu.tr/dergi/sayi23-24/19.htm, (Erişim Tarihi: 28.02.2012).
• Sosyal Güvenlik Kurumu (2007); Genelge, B.13.2.SSK.5.01.08.00/VIII031-268327 sayılı ve 2007 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri, Yapıların Sınıf ve Grupları Konulu Genelgesi (Yayın Tarihi, 09.04.2007), http:// www.alomaliye.com/sskg_2007.htm (Erişim Tarihi: 05.03.2012).
• Sosyal Sigortalar Kurumu, 12 Nolu Sigorta Primleri Takip ve Tahsilatı Genel Tebliği, 26.02.1995 Tarihli ve 22214 Sayılı Resmi Gazete.
• Sosyal Sigortalar Kurumu, Asgari İşçilik Oranları Konulu 12/10/2005 Tarihli, B.13.2.SSK.5.01.08.00/VIII-031/804908 Sayılı ve Genelgesi, http://www.alomaliye.com/ekim_05/ssk_genelgesi_16_353.htm (Erişim Tarihi: 08.03.2012).
• TÜİK (2009); İşgücü Maliyeti Araştırması Sonuçları, Dönemi: 2004 – 2008, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=25&ust_id=8 (Erişim Tarihi: 14.03.2012).