TÜRKİYE’NİN MALİYE POLİTİKALARININ BÜTÇE KISITI TEORİSİ AÇISINDAN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: VAR ANALİZİ

Yıl 2011, Sayı: 55, 35 - 60, 11.10.2012

Gül Kayalıdere

Öz

Mali serbestleşme sürecinin başladığı 1980’li yıllar ile birlikte, Türkiye’de,
makro ekonomik verilerde değişimler görülmüştür. Temel maliye politikası
aracı olarak kabul edilen vergileme ve harcamaların yanı sıra borçlanma
aracının da giderek işlerlik kazandığı yadsınamayacaktır. Söz konusu yıllarda
ve sonrasında, Kamu Kesimi Borçlanma Gereği’nin artış eğilimi
devam etmiştir. Kamu borç stokundaki artışların bir sınırının olup olmadığı
araştırma konusudur. Bütçe kısıtı teorisine göre; kamu iç borç stokundaki
artışlara, bütçede faiz dışı fazla ile yanıt verilebilirse maliye politikaları
sürdürülebilirdir. Çalışmada, Türkiye’de uygulanan maliye politikaları söz
konusu iki değişken açısından değerlendirilmiş ve VAR yöntemi ile bunlar
arasındaki ilişki sınanmıştır. Sonuç olarak, seçilen dönem ve veriler açısından ülkemizde maliye politikalarının sürdürülebilir olduğu söylenebilir.
Ancak, kriz dönemlerinin sürdürülebilirliği negatif yönlü etkilediğinin de
vurgulanması gerekir

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Bütçe Kısıtı, Maliye Politikası

Kaynakça

• - AHMED, Shangil-John H. Rogers. (1995), “Government Budget Deficits and Trade Deficits Are Present Value Constraints Satisfied in LongTerm Data?”, Journal of Monetary Economics 36, May, 351-374.
• - AKYAZI, Haydar-Seyfettin Artan. (2004) “Türkiye’de Enflasyon – Enflasyon Belirsizliği İlişkisi ve Enflasyon Hedeflemesinin Enflasyon Belirsizliğini Azaltmadaki Rolü”, Bankacılar Dergisi, Sayı. 48, 3-17.
• - BARIŞIK, Salih-Elmas Demircioğlu. (2006), “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”, ZKÜ Sosyalbilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, 71-84.
• - BLEJER, Mario I.-Andrienne Cheasty. (1992), “How to Measure The Fiscal Deficit”, Finance & Development, Vol. 29, N. 3, Sept., (çev. Hüseyin ŞEN (1999), Maliye Dergisi, Sayı 131, Ağustos), 141-147.
• - BOHN, Henning. (2004), “The Sustainability of Fiscal Policy in the United States”, CESifo Working Paper, no. 1446, 1-39.
• - BOHN, Henning. (1998), “The Behavior of U.S. Public Debt And Deficits”, The Quarterly Journal of Economics, Aug., 949-963.
• - CHALK, Nigel-Richard Hemming. (2000), Assessing Fiscal Sustainability in Theory and Practice, IMF Working Paper, 1-10.
• - EGELİ, Haluk. (2007), Bütçe Politikası (Ders Notları) , İlkem Ofset, İzmir, 85-87.
• - GRANGER, Clive W.J. (1969), “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods”, Econometrica, Vol. 37, No. 3, Aug.,424-438.
• - GREINER, Alfred-Uwe Koeller-Willi Semmler. (2006), “Testing the Sustainability of German Fiscal Policy: Evidence for the Periot 19602003”, Empirica, 33, 127-140.
• - GÜNAYDIN, Emek. (2003), “Analysing the Sustainability of Fiscal Deficits in Turkey”, Hazine Dergisi, Sayı 16, 1-14.
• - HAKKIO Craig S.-Mark Rush. (1991), “Is The Budget Deficit “Too Large”?”, Economic Inquiry, July, 29, 3, 429-445.
• - JOHANSEN, Soren. (1991), “Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models”, Econometrica, Vol. 59(6), 1551-1580.
• - MAKRYDAKIS, Stelios-Elias Tzavalis-Athanassios Balfoussias. (1999), “Policy Regime Changes and the Long-run Sustainability of Fiscal Policy: an Application to Greece”, Economic Modelling, 16, 71-86.
• - MARTIN, Gael M. (2000), “US Deficit Sustainability: A New Approach Based On Multiple Endogenous Breaks”, Jounal of Applied Econometrics, 15, 83-105.
• - ÖZGEN, Ferhat B.-Bülent Güloğlu. (2004), “Türkiye’de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniği ile Analizi”, METU Studies in Development, Vol.31., 93-114.
• - ÖZMEN, Erdal-Ç.İzgi Koğar. (1998), “Sustainability of Budget Deficits in Turkey with a Structural Shift”, METU Studies in Development, 25 (1), 107-127.
• - PARK, Ki-Baeg-Weoocheol Kim. (2006), “Fiscal Sustainabilty Test: the Short-Run Dynamic Effects of Debt Changes on the Primary Budget Surplus”, Korea Institute of Public Finance, 1-24.
• - POLITO, Vito-Mike Wickens. (2005), “Measuring Fiscal Sustainability”, Centre for Economic Policy Research, Discussion Paper No. 5312, October, 1-53.
• - QUINTOS, Carmela E. (1995), “Sustainability of the Deficit Process with Structural Shifts”, Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 13, N. 4, Oct.,409-417.
• - TARI, Recep-Hilal Bozkurt. (2006), “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Modelleri ile Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı. 4, 12-28.
• - TREHAN, Brahat-Carl Walsh. (1988), “Common Trends, The Government’s Budget Constraint,and Revenue Smoothing”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, Jan., 425-444.
• - TREHAN, Brahat-Carl Walsh. (1991), “Testing Intertemporal Budget Constraints:Theory and Applications to U.S. Federal Budget and Current Account Deficits”, Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 23, N. 2, May, 206-223.
• - UCTUM, Merih-Michael Wickens. (2000), Dept And Deficit Ceilings, And Sustainability of Fiscal Polices: an Intertemporal Analysis, Oxfort Bulletin of Economics and Istatistics, 62, 2, 197-222.
• - YURTOĞLU, Hasan. (2005), Yapay Sinir Ağları Metodolojisi İle Öngörü Modellemesi: Bazı Makroekonomik Değişkenler İçin Türkiye Örneği, DPT Uzmanlık Tezi, Ekonomik Modeller Ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Şubat, 58-59.