Çatışma Eylem Stilleri Ölçeği [ÇESÖ]: Türkçe’ye Uyarlanması Dil Geçerliği ve Ön Psikometrik İncelemesi

Yıl 2014, Cilt: 34 Sayı: 1, 45 - 69, 09.07.2014

Engin Karadağ , Ülkü Tosun

Öz

Bu çalışmanın amacı; Çatışma Eylem Stilleri Ölçeği’ni (Johnson & Johnson, 2008) Türkçeye
uyarlayarak, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Çalışmada 6 değişik örneklem
grubu kullanılmıştır. İlk örnekleme, 30 İngilizce uzmanı; ikinci örnekleme, 30 Türk Dili
uzmanı, üçüncü örnekleme, 35 İngiliz dili ve edebiyatı bölümü öğrencisi; dördüncü örnekleme
35 psikoloji ve rehberlik-psikoloji danışma uzmanı; beşinci örnekleme, 241 fakülte öğrencisi
ve son örnekleme 42 fakülte öğrencisi katılmıştır. Çalışmada, ilk olarak, ölçek maddeleri
Türkçeye çevrilmiş ve çeviri geçerliliği incelenmiş; daha sonra da Türkçe ölçek formunun dil
ve anlam, içerik geçerliği, madde-toplam ve madde-kalan korelasyonları, madde ayırt edicilik
özelliği, doğrulayıcı faktör analizi, iç tutarlılık ve yarımlar güvenirliği yöntemleri, alt ölçekler
arasındaki korelasyonların ve test-tekrar-test güvenirliği katsayıları araştırılmıştır. Çalışma
bulgularına göre ölçeğin Türkçeye çeviri maddelerinin, İngilizce orijinal maddeleri ile yüksek
düzeyde örtüştüğü görülmüştür. Ayrıca ölçeğin ön geçerlik ve güvenirlik analiz sonuçlarının
kabul edilebilir bir düzeyde olduğu görülmüştür.
Anahtar kelimeler: Çatışma, dil geçerliği, çatışma eylem stilleri

Anahtar Kelimeler

Çatışma, dil geçerliği, çatışma eylem stilleri

The Adaptation of Conflict Activity Styles Inventory [CASI] to Turkish Language, Language Validity & Pre-Psychometric Investigation

Öz

The purpose of this study was to adapt the Conflict Activity Styles Inventory (Johnson & Johnson,2008) to the Turkish language and to do validity and reliability studies. Six different sample groups have been included in this study. Thirty English language specialists for the first sample, 30 Turkish language specialists for the second sample, 35 English language and literature students for the third sample, 35 guidance and psychological counselors for the fourth sample, 241 university students for fifth sample, and 42 university students for the last sample were included. First of all, the CASI items have been translated to the Turkish language and the translation validity has been investigated. After that, language and content validities, item-total and item-rest correlations, item-differentiation, internal consistency and halves reliabilities, the correlations between subtests and test-retest reliability coefficients of the Turkish CASI were analyzed. The findings show that the Turkish CASI items highly coincide with the English CASI items. Additionally the pre-validity and reliability analyses results of the CASI were found to be at acceptable levels

Anahtar Kelimeler

Conflict, language validity, conflict activity styles

Kaynakça

• Akbalık, G. (2001). Çatışma çözme Ölçeği’nin (Üniversite öğrencileri formu) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk PDR (Psikolojik Danışma ve Rehberlik) Dergisi, 337, 7-13 Anderson, J. C., & Gerbing, D. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173. Arbuckle, J., Wothke, W. (1999). Amos user guide. Chicago: Ill. Marketing Department. Arslan, Ç. (2005). Kişilerarası çatışma çözme ve problem çözme yaklaşımlarının yükleme karmaşıklığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya. Baloğlu, M. (2005). Matematik kaygısını derecelendirme ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, dil geçerliği ve ön psikolojik incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(1), 7-30. Briggs, S.R., & Cheek, J.M. (1986). The values of factor analysis in the development and evaluation of personalty scalas. Journal of Personality, 54, 106-148. Callanan, A., Davis, N. F., McGloughlin, T. M., & Walsh, M. T. (2014). The effects of stent interaction on porcine urinary bladder matrix employed as stent-graft materials. Journal of Biomechanics, 47(8), 1885-1893.
• Dağ, İ. (2002). Kontrol odağı ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 77-90. Dökmen, Ü. (1986). Yüz ifadeleri konusunda verilen eğitimin duygusal yüz ifadelerini teşhis becerisi ve iletişim çatışmalarına girme eğilimi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Driscoll, C. (1996). Fostering constructive conflict management in a multistakeholder context: The case of the forest round table on sustainable development. International Journal of Conflict Management, 7(2), 156-172. Fieding, J., & Gilbert, N. (2006). Understanding social statistics. London: SAGE Publications. Fraenkel, J. R., & Wallen, N.E. (2005). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill. Gerbin, D. W., & James, C. A. (1984). On the meaning of within factor correlated measurement errors. Journal of Consumer Research, 11, 572-580. Goldstein, S. B. (1999). Construction and validation of a conflict communication scale. Journal of Applied Social Psychology, 29(9), 1803-1832. Gülgöz, S. (2005). Five factor theory and NEO-PI-R in Turkey. J. Allik & R. R. McCrae (Eds.), The five-factor model of personality across cultures (s.175-196). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers. Gümüşeli, A.İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Hambleton, R.K., Marenda, P.F. & Spielberger, C.D. (2005). Adapting educational and psychological test for cross-cultural assesment. New Jersey: LEA Publishers. Johnson, D. W. (1981). Reaching out. New Jersey: Prentice-Hall Inc. Johnson, D. W., & Johnson, F. P. (2003). Joining together. New York: Pearson Education Inc. Johnson, D. W., & Johnson, F. P. (2008). Joining together: Group theory and group skills. Boston: Allyn & Bacon. Jones, B. (2014). Ensuring a political space for conflict by applying Chantal Mouffe to post-war reconstruction and development. Progress in Development Studies, 14(3), 249-259. Joreskog, K., & Sorbom, D. (1982). Recent developments in structural equation modeling. Journal of Marketing Research, 19, 404-416 Jöreskog, K., & Sörbom, D. (2001). LISREL 8.51. Mooresvile: Scientific Software. Karahan, T. F., & Sardoğlu, M. E. (2005). Bir insan ilişkileri beceri eğitimi programının üniversite öğrencilerinin çatışma çözme beceri düzeylerine etkisi. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 13(3), 193-197. Kavalcı, Z. (2001). Çatışma çözme becerisi eğitimi programının üniversite öğrencilerinin çatışma çözme biçimleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Koruklu, N. (1998). Arabuluculuk eğitimin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28, 563–575. Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factory analysis: The effects of sample size. Psychological Bulletin, 103(3), 391-4 McCoy, K. P., George, M. R. W., Cummings, E. M., & Davies, P. T. (2013). Constructive and Destructive Marital Conflict, Parenting, and Children’s School and Social Adjustment. Social Development, 22(4), 641-662. Oosterhof, A. (2001). Classroom appications of educational measurement. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, Inc. Özgüven, E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası. Özmen, F. (1997). Fırat ve İnönü üniversitelerinde örgütsel çatışmalar ve çatışmalar ve çatışma yöntemi yaklaşımları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ. Pekkaya, F.B. (1994). Arabulucu yolu ile çatışmalara çözüm bulma, arabuluculuk eğitiminin okullarda uygulanması ve bu eğitimin öğrencilerin benlik gelişmelerine, liderlik becerilerine, saldırgan davranışlarına ve algıladıkları problem miktarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul. Prutzman, P., Stern,L., Burger,M. L., & Bodenhamer, G. (1988). The friendly classroom for a small planet. New York: New Society Publisshers. Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management Journal, 26, 368–376. Sarı, S. (2005). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerine çatışma çözümü becerilerinin kazandırılmasında akademik çelişki, değer çizgisi ve güdümlü tartışma yöntemlerinin etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana. Schumacher, R., & Lomax, R. ( 2004). A beginner’s guide to structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. Suwannarat, P. (2014). The Effect of Mediators on the Relationship Between Cultural Diversity in Top Management Team and Performance of International Joint Ventures in Thailand. Journal of American Business Review, Cambridge., 2(2), 233-242. Tezer, E. (1996). The functionality of conflict behaviors and the popularity of those who engage in them. Adolescence, 34, 409-415. Tezer, E., & Demir, A. (2001). Conflict behaviors toward same-sex and opposite-sex peers among male and female late adolescents. Adolescence, 36, 525-533. Turgut, M.F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Gül Yayınevi. Türnüklü, A., & Şahin, İ (2004). 13-14 yaş grubu öğrencilerin çatışma çözme stratejilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 7(13), 46-61. Uçar, E. (2003). İlköğretim okullarında öğrenci çatışmaları ve öğretmenlerin bu çatışmalarla başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Van de Vliert, E., Nauta, A., Giebels, E., & Janssen, O. (1999). Constructive conflict at work. Journal of Organizational Behavior, 20(4), 475-491. Yeşilyurt, F. Ö. (1996). Gençlerin çatışma eğilimleri ile ana babalarının onlarda algıladıkları çatışma eğilimlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Yıldırım, C. (1999) Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Ek Çatışma Eylem Stilleri Ölçeği’nin Faktör Yapıları Alt ölçekler Maddeler 1- Kaçınmacı 1, 6, 11, 16, 21, 26, 31 2- Zorlayıcı 2, 7, 12, 17, 22, 27, 32 3- Kolaylaştırıcı 3, 8, 13, 18, 23, 28, 33 4- Uzlaştırmacı 4, 9, 14, 19, 24, 29, 34 5- Karşı Koyucu 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 Ek Çatışma Eylem Stilleri Ölçeği Madde No MADDELER Asla böyle davranmam Nadir en böyle davranırım Bazen böyle davranırım Sıklıkla böyle davranırım Çoğunlukla böyle davranırım 1 2 3 4 5 Tartışmadan sakınmak, tartışma sırasında geri çekilmekten daha kolaydır. Bir insanın; senin yaptığını anlamasını sağlayamıyorsan, seni anlamasını sağla. Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. Birbirimizi kollayalım. Hadi gel, hemen çözelim. Tartışma sırasında ilk susan övgüyü hakeder Güçlü olan, haklı olanı yener. Gönül alıcı sözler işi kolaylaştırır. Yarım ekmek, hiç ekmek olmamasından iyidir. Gerçek bilgidedir, çoğunluğun düşüncelerinde değil. Yenilen pehlivan güreşe doymaz. Sorun(lar)ı öyle bir çözersiniz ki, düşmanlarınız kaçar giderler. Düşmanının canını belli etmeden al Kibar değişim, çatışma yaratmaz. Hiç kimse son cevabı bilmez ama herkes katkıda bulunur. Seninle aynı görüşte olmayanlardan uzak dur. Kazanacaklarına inanan insanlar kazanırlar Kibar sözler için masraf yapmak gerekmez ama getirileri çoktur. Kısasa kısas, haklı bir davranıştır. Ancak, kendi inandıkları gerçeği değiştirmeye hevesli kişiler, başkalarının gerçeklerinden yararlanabilirler. Kavgacı insanlardan uzak durun, onlar hayatı (başkaları için) çekilmez hale getirirler Kaçmayıp dayanan kişi, başkalarını kaçırtır. Tatlı sözler, uyumu garantiler. Hediyeleşmek, iyi arkadaşlık için gereklidir. Sorunlarınızı açar ve çatışmayla doğrudan yüzleşirseniz ancak o zaman en iyi çözümü keşfedebilirsiniz. Çatışmalarla başa çıkmanın en iyi yolu, çatışmadan kaçınmaktır. Ağırlığını hissettirmek istersen , ayağını yere sıkı bas. Kibarlık, kızgınlığı yener. İstediğinin birazına sahip olmak , hiçbirine sahip olmamaktan iyidir. Açık sözlülük, dürüstlük ve güvenle asla karşılaşamazsın. Hayatta, uğruna savaşılacak kadar önemli hiç birşey yoktur. Dünyada iki çeşit insan vardır: Kazananlar ve Kaybedenler Birisi sana taş attığında sen ona pamuk at. Çatışan kişilerin her ikisi de yolun yarısına kadar gelirse, başarılı bir anlaşma yapılır Gerçek, sürekli araştırılarak keşfedilir.