Illinois Tecavüz Mitlerini Kabul Ölçeği Kısa Formunu Türkçe’ye Uyarlama Çalışması

Yıl 2014, Cilt: 34 Sayı: 2, 53 - 64, 22.12.2014

Işıl Çoklar , Gülgün Meşe

Öz

Tecavüz mitleri “tecavüz, tecavüz kurbanları ve tecavüz failleri hakkındaki önyargılı, kalıpyargı
haline gelmiş ve yanlış inançlar” olarak tanımlanmıştır. Söz konusu mitlerin, erkeğin
kadına yönelik cinsel saldırganlığını inkar etme ya da meşrulaştırmaya hizmet ettikleri ve daha
geniş bir inanç sistemiyle ilişkili oldukları vurgulanmıştır. Bu çalışmanın amacı, tecavüz mitlerini
kabul düzeyini ölçmek üzere geliştirilmiş olan Illinois Tecavüz Mitlerini Kabul Ölçeği’nin
20 maddelik kısa formunun Türkçe’ye uyarlanıp, psikometrik özelliklerinin incelenmesidir.
Araştırmanın örneklemini İzmir’de ikamet etmekte olan ve tesadüfi yolla seçilmiş 18-65 yaş
arasındaki 323 yetişkin oluşturmaktadır. Ölçeğin psikometrik özellikleri iç tutarlık katsayısının
hesaplanması, açımlayıcı faktör analizi ve benzer ölçekler geçerliği yöntemleriyle incelenmiştir.
Cronbach Alfa içtutarlık katsayısı .90 olan İTMKÖ’nin (Illinois Tecavüz Mitlerini Kabul Ölçeği)
kısa formunun orjinal formunda olduğu gibi tek faktörlü bir yapı olarak değerlendirlebileceği
bulunmuştur. Benzer ölçekler geçerliği sınandığında, İTMKÖ ile TMİTÖ (Tecavüz Mağdurlarına
İlişkin Tutumlar Ölçeği) arasında .69 düzeyinde anlamlı bir korelasyon olduğu saptanmıştır.
Bulgular İTMKÖ’nin Türkiye örnekleminde tecavüz mitlerini kabul düzeyini değerlendirmek
için yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Tecavüz, tecavüz mitleri, cinsel şiddet, Illinois Tecavüz Mitlerini Kabul
Ölçeği, geçerlik, güvenirlik

Anahtar Kelimeler

Tecavüz, tecavüz mitleri, cinsel şiddet, Illinois Tecavüz Mitlerini Kabul Ölçeği, geçerlik, güvenirlik

The Adaptation Study of Illinois Rape Myth Acceptance Scale-Short Form to Turkish

Öz

Rape myths are defined as “prejudicial, stereotyped or false beliefs about rape, rape victims and rapists”. It is emphasized that these myths serve to deny and justify male sexual aggression against women and they are a part of more general belief systems. The aim of the study was to investigate psychometric properties of the short form of Illinois Rape Myth Acceptance Scale (IRMA) which is a tool composed of 20 items and aimed to measure rape myth acceptance level as a general tendency. 323 randomly selected paticipants between the ages 18-65 who live in Izmir completed Illinois Rape Myth Acceptance Scale. In order to investigate the psychometric properties of the scale exploratory factor analysis was conducted and also the concurrent validity and reliability were tested. Results supported the assertion that short version of the scale allows a brief assesment for the general factor of rape myth acceptance as the original short form of the scale. The Cronbach’s alpha for the IRMA was .90. The correlation between IRMA and ATRVS (Attitudes Towards Rape Victims Scale) was .69 as an evidence for concurrent validty. The findings demonstrated that the psychometric properties of the Turkish version of IRMA-short form showed a satisfactory level of reliability and validity in Turkish sample

Anahtar Kelimeler

Rape, rape myths, sexual violence, Illinois Rape Myth Acceptance Scale, reliability, validity

Kaynakça

• Akvardar, Y., & Yüksel, S. (1993). Cinsel tecavüze uğrayan kişilere karşı alman tavır. Nöropsikiyatri Arşivi, 30, 347-351.
• Bennett, L.,R.,& Manderson, L. (2003). Introduction: Gender Inequality and Technologies of Violence. Violence Against Women in Asian Societies: Gender Inequality and Technologies. London : Routledge Curzon
• Brownmiller (1975) Against Our Will. New York : Simon and Schuster, Inc.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı:İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara:Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G.,& Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara:Pegem Akademi.
• Gölge, Z.,B. (1997). Irza geçme kavramına karşı ilgili meslek gruplarının yaklaşımları ve düşünceleri. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Kilpatrick, D., G.(2004) What is violence against women? Defining and measuring the problem. Journal of Interpersonal Violence, 19, 1209-1234.
• Payne, D., L., Lonsway, K., A. & Fitzgerald, L., F. (1999). Rape myth ac- ceptance : exploration of its structure and its measurement using the illinois rape myth acceptance scale. Journal of Research in Personality, 33, 27-68.
• Rada, T.,R.(1978) Clinical Aspects of The Rapists, New York: Grune & Stratton Inc.
• Rose,V.,M.N (1977).Rape as a social problem: a byproduct of the feminist movement. Social Problems, 25, 75-89.
• Russell, Diana E. H. (1982) Rape in Marriage. New York: Macmillan.
• Sakallı-Uğurlu, N., Yalçın, Z.S. & Glick, P. (2007). Ambivalent Sexism, Belief in a Just World, and Empathy as Predictors of Turkish Students’ Attitudes Toward Rape Victims. Sex Roles, 57, 889-895.
• Schwendinger, J. R., & Schwendinger, H. (1974). Rape myths : In legal, theoretical, and everyday practice. Crime and Social Justice : A Journal of Radical Criminology, 1, 18-26.
• Ward, C., Newlon, B., Krahe, B., Myambo, K., Payne, M., Tastaban, Y., Colosio, C. (1988). The attitude Toward rape Victim Scale: Psychometric data from 14 countries. Social and Behavioural Science Documents, 18 (Document No. 2877).