TÜRKİYE’NİN ANA SİYASAL-DÜŞÜNSEL EKSENİNDE DEĞİŞME EĞİLİMLERİ(1938-1960)

Year 2016, Issue: 53, 187 - 203, 04.07.2016

Suna Başak

https://doi.org/10.18368/IU/sk.85185

Cited By: 1

Abstract

Bu çalışma tarama değerlendirme makalesi mahiyetinde olup, 1938-1960 dönemi Türkiye’deki fikir akımlarını Yusuf Akçura’nın Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük ayrımından hareketle incelemeye tabi tutmuştur. 1938-1960 arası Türkçülük ve Atatürk milliyetçiliğinin öne çıktığı, Osmanlıcılık akımının terk edildiği ve İslamcılığın baskılandığı dönem olarak karakterize edilebilir. Cumhuriyet tarihi boyunca birbiriyle rekabet eden sosyalist milliyetçilik, muhafazakâr liberal milliyetçilik, Atatürk milliyetçiliği ve Türkçü Turancı milliyetçilik olup, bu dönemdeki yaygın milliyetçilik Türkçü Atatürk milliyetçiliğidir. Bu dönemde sadece İslamcılar için değil sol düşünce için de yasaklayıcı bir kültürel atmosfer oluştuğu söylenebilir. Bu çalışmada döneme ilişkin fikir akımları diğer çalışmalardan farklı olarak kültür olgusu analizlerinden hareketle değerlendirmeye tabi tutulmuş ve söz konusu edilen bu fikir akımlarının pozitivist paradigmanın iki parçalı (maddî-manevî kültür analizinin etkisinde kaldığı sonucuna varılmıştır. 

Keywords

Batıcılık, Türk Milliyetçiliği, Kemalizm, Pozitivist Paradigma, İki Parçalı Kültür Analizi

CHANGE TRENDS IN TURKEY’S MAIN POLITICAL-INTELLECTUAL AXIS (1938-1960)

Abstract

This article is a literature review of the movements of thought in Turkey between 1938
and 1960 and it is based on the distinction made by Yusuf Akçura among Ottomanism,
Islamism and Turkism. The period between 1938 and 1960 was characterized by Turkism
and Atatürk nationalism and it was a time when Ottomanism was abandoned and Islamism
was suppressed. Since the foundation of the Republic, socialist nationalism, conservative
liberal nationalism, Atatürk nationalism and Turkist Turanist nationalism have been in
rivalry; however, the type of nationalism that prevailed during this period was Turkist
Atatürk nationalism. It can be argued that in this period there was a cultural atmosphere
restraining not only Islamism but also left-wing ideologies. Unlike other studies on this
period, this article deals with the movements of thought within the period in question based
on analysis of cultural phenomena and it is concluded that these movements of thought
were influenced by the two-part (material and moral) cultural analysis of the positivist
paradigm at the time. 

Keywords

Westernism, Turkish Nationalism, Kemalism, Positivist Paradigm, Two-part Cultural Analysis