Siyasal Partilerin Doğuşu: Tarihsel Ve Toplumsal Kökenleri

Yıl 2016, Sayı: 54, 245 - 273, 20.12.2016

Gökhan Göktürk

Öz

Siyasal partilerin
toplumsal kökeni üzerine sosyolojik açıdan söz söylemek ciddi zorluklar
barındırmaktadır. Siyasal partileri etimolojik olarak tanımlamak yapısal
açıdan, örgütsel düzlemde belirli benzerlikler gösterse de doğuş koşulları
benzerliklerden çok ayrımlara tabidir. Bu zorluğun temelinde her ülkenin farklı
tarihsel gerçekliklere sahip olması yatmaktadır. Avrupa içerisinde birbirlerine
oldukça yakın makro gelişmelere sahip olan ülkeler dahi bu ayrımlara tabidir.
Fransız İhtilali, Endüstri Devrimi gibi makro gelişmeler her ne kadar dünyanın
genelinde benzer siyasal sistemler, iktisadi üretim biçimleri üretse de yerel
düzeyde toplumların sosyolojik farklılığını incelemek gerekir. Örneğin neden
Fransa’da daha merkeziyetçi bir yapıya dayanan siyasal sistem üretildiği buna
karşılık Britanya’da daha liberal bir sistem geliştiği bu ayrımlarda gizlidir.
ABD, İngiltere, Fransa ve Türkiye’de siyasal partilerin doğuş koşullarını ve
benzerliklerini/ayrımlarını incelemek bu makalenin temel amacını
oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal Parti, Siyaset Sosyolojisi

THE EMERGENCE OF POLITICAL PARTIES: THE SOCIAL AND HISTORICAL ORIGINS

Öz

Talking about social
origins of political parties from a sociological perspective contains serious difficulties.
Although political parties show some similarities in the organizational
platforms, the foundation states etymologically. Because every country has
different historical realities. Even countries within Europe that are fairly
close to each other in terms of macro developments are prey to such distinctions.
Although macro developments such as the French Revolution and the Industrial
Revolution produced similar political systems and forms of economic production throughout
the world it is required to examine the sociological differences at the local
level. For example; why the political system in France is based on a more centralized
organization while a more liberal system was adopted in Britain is hidden in
this distinction. The aim of this study is to lay bare the emergence of
political parties in US, Britain, France and Turkey and to investigate the
convergences and divergences of their respective political parties.    

Anahtar Kelimeler

Political Party, Political Sociology, Origin of Parties, Party and State

Kaynakça

• Ağaoğulları, Mehmet Ali, (2011), Türk, Duygu vd., Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler, Ed. Mehmet Ali Ağaoğulları, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Ateş, Toktamış, (1989), Siyasal Tarih (Ortaçağdan Ondokuzuncu Yüzyılın Sonuna Kadar), İstanbul İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
• Beaud, Michael, (2003), Kapitalizmin Tarihi, çev: Fikret Başkaya, Ankara, Dost Yayınevi.
• Berkes, Niyazi, (1946), Siyasi Partiler, İstanbul, Yurt ve Dünya Yayınları: 7 sosyal Problemler Serisi:3.
• Beydilli, Kemal, (1999), “Küçük Kaynarca’dan Yıkılışa”, Osmanlı Devleti Tarihi, 1. Cilt, Ed. Ekmeleddin İhsanoğlu, İstanbul, Zaman, ss.66-135.
• Duverger, Maurice, (1974), Siyasi Partiler, çev: Ergun Özbudun, 2. Basım, Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Hobsbawm, Eric, (1998), Devrim Çağı 1848-1875, çev: Bahadır Sina Şener, Ankara, Dost Kitabevi.
• Hobsbawm, Eric, (1998), Sermaye Çağı 1848-1875, çev: Bahadır Sina Şener, Ankara, Dost Kitabevi