Göç Filmlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Görsel Analizi: “Almanya Acı Vatan” ve “Polizei” Film Örnekleri

Yıl 2017, Sayı: 55, 59 - 83, 27.07.2017

Selen Koçak

Öz

Bu çalışmada Almanya’daki Türk göçmen ailelerdeki kadın-erkek, karı-koca, ebeveyn-çocuk ilişkisi ve Türk göçmen erkeklerin Alman kadınına bakışı daha çok göçün ilk dönemlerini işleyen “Almanya Acı Vatan” ve Almanya’daki ikinci kuşak göçmenlerin yaşamına odaklanan “Polizei” filmleri üzerinden ele alınmaktadır. Teori temelli nitel metodolojinin kullanıldığı bu çalışmada, filmler görsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda filmlerde Almanya’daki Türk göçmenlerde geleneksel ataerkil değerlerin hem birinci hem ikinci kuşak göçmen erkekler tarafından korunduğu, erkek göçmenlerin sahip olduğu namus anlayışının eşlerine, kız çocuklarına ve genel olarak kadınlara yönelik sözlü ve fiziksel bir şiddete neden olduğu, kadın göçmenlerin erkek göçmenlere göre, ataerkil değerlerde daha fazla kırılmalar yaşadığı ve bu kırılmaların da ikinci kuşak göçmen kadınlarda birinci kuşak göçmen kadınlara oranla daha fazla olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, toplumsal cinsiyet, ataerkil söylem, şiddet, görsel analiz

Visual Analysis Of Migration Films In The Context Of Gender: “Almanya Aci Vatan” and “Police” Movie Samples

Öz

This study examines the relationships between men and women, husband and wife, and

parent and child in a Turkish family living in Germany, as well as the view of Turkish

immigrant men towards German women as portrayed in the film “Polizei.” This film

focuses on the lives of second-generation Turkish immigrants in Germany. Meanwhile,

the movie “Almanya Acı Vatan” depicts the lives of those who experienced the first wave

of immigration to Germany. Using theory-based qualitative methodology, both films were

examined through visual analysis method in this study. Analysis results show that the

traditional patriarchal values of Turkish immigrants in Germany are protected by first-and second-generation immigrant men, which means these men regularly commit oral

and physical violence against wives, daughters, and other women because of their distinct

perception of honor. Thus, immigrant women are more vulnerable to these patriarchal

values than male immigrants, and these acts are more commonly experienced by the

second-generation Turkish immigrant women than their first-generation counterparts.

Anahtar Kelimeler

Migration, gender, patriarchal discourse, violence, visual analysis

Kaynakça

• Abadan-Unat, Nermin (1991), “Dış Göç Akımının Türk Kadının Özgürleşme ve Sözde Özgürleşme Sürecine Etkisi” Aile Yazıları 2 Kültürel ve Sosyal Değişme, Ankara, T.C. Başkanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
• Abadan-Unat, Nermin (2006), Bitmeyen Göç Konuk Ötesi İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa, 2.bs., İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Akpınar, Aylin (2003), The Honour/Shame Complex Revisited: Violence Against Women In The Migration Context, Women’s Studies International Forum, Vol. 26, No. 5, pp. 425–442.
• Başkurt, İrfan (2009-2), Almanya’da Yaşayan Türk Göçmenlerin Kimlik Problemi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 12, s. 81-94.
• Bhasin, Kamla (2003), Toplumsal Cinsiyet, Çev. Kader Ay, İstanbul, Kadınlarla Dayanışma Vakfı.
• Coşkun, Emel (2016), Türkiye’nin Göç Rejiminde Toplumsal Cinsiyet Faktörü, Fe Dergi, 8.Cilt, Sayı 1, s. 91-104.
• Demez, Gönül (2005), Kabadayıdan Sanal Delikanlıya, Değişen Erkek İmgesi, İstanbul, Babil Yayınları.
• Gelekçi, Cahit ve Köse, Ali (2011), Misafir İşçilikten Etnik Azınlığa Belçika’daki Türkler, 2. bs., Ankara, Phoenix Yayınları.
• Görgün Baran, Aylin (2010), “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve İktidar” Sosyoloji Yazıları 2 Ed. Nevin Güngör Ergan, Esra Burcu, Birsen Şahin, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Harper, Douglas (1988), “Visual Sociology: Expanding Sociological Vision”, The American Sociologist, Vol.19, Issue 1, March, pp. 54-70.
• İllkaracan, Pınar (1996). Domestic Violence And Family Life As Experienced By Turkish Immigrant Women In Germany, Women For Women’s Human Rights Reports No. 3
• Kandiyoti, Deniz (2007), Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar, Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, İstanbul, Metis Yayınları.
• Kardam, Filiz, (2003). “Namus Gerekçesiyle Öldürülme ya da Kendi Canına Kıyma”, Toplumsal Cinsiyet Sağlık ve Kadın Ed. Ayşe Akın, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Kartal, Bilhan (2004). Dış Göç Sürecinde Türk Kadınlarının Durumu: Almanya’daki Türk Kadın Göçmenler, Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma (1-4 Mart Sempozyum Bildiri Metinleri, İstanbul, Yedi Tepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, 1. Cilt.
• Nuruan, Mustafa, Güneş Tacettin, Beder Şen Rahime, Güneş Sadık, Kalaycı Ahmet Rasim, Kaplan Mehmet, (2005), Federal Almanya’da Yaşayan Türklerin Aile Yapısı ve Sorunları Araştırması, Ankara, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• Özyurt Kılınç, Eda (2014), Göçün Türkiyeli Kadınlar Üzerine Etkileri, Yaratıcı Drama Dergisi, 9. Cilt, Sayı 17. s. 49-58.
• Pauwels, Luc (2010), “Visual Sociology Reframed: An Analytical Synthesis and Methods in Social and Cultural Research”, Sociological Methods & Research, Sage Pub, Vol.38 Issue 4, pp. 545-581.
• Perılla, Julia L. (1999), “Domestic Violence As A Human Rights Issue: The Case of Immigrant Latinos” Hispanic Journal of Behavioral Sciences, Sage Pub, Vol. 21, Issue 2 pp. 107-133.
• Sili Kalem, Ayşegül (2017), “Göç Eden Şiddet: Kadına Yönelik Şiddetin Göç Sürecinde Dönüşümü”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 39, Ocak, s. 274-290
• Strauss, Anselm and Corbin, Juliet (1998), Basic of Qualitative Research: Procedurs and Techniques for Grounded Theory, London, Sage Publication.
• Şahin, Birsen (2010), “Almanya’daki Türk Göçmenlerin Sosyal Entegrasyonunun Kuşaklar Arası Karşılaştırması: Kültürleşme”, Bilig, Güz, Sayı 55, s.103-134.
• Şahin, Birsen (2010), Almanya’daki Türkler Misafir İşçilikten Ulusötesi (Transnasyonel) Bağların Oluşumuna Geçiş Süreci, Ankara, Phoenix Yayınevi.
• Şahin Kütük, Birsen (2012), Almanya’daki Etnik Ekonomilere İşçi Göçü Olarak Ulus Ötesi Evlilikler, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Bahar, Sayı 16, s. 173-190.
• Topgül, Ceren ( 2014), İsviçre’deki Türkiye Kökenli Gençlerin Ülkeaşırı Eş Tercihleri, Nüfus Bilim Dergisi, Sayı 36, 7-32.
• Ünlütürk Ulutaş, Çağla, (2013/2), “Almanya’yı Temizliyorum”: Almanya’da Göçmen, Kadın ve Temizlikçi Olmak, Çalışma ve Toplum, Sayı: 37, s. 235-258.
• Walby, Sylivia (2016), Patriyarka Kuramı, Çev. Hülya Osmanoğlu, Ankara, Dipnot Yayınları.