Şehir, Şehir Toplumu ve Şehir Sosyolojisi

Year 2007, Issue: 35, 57 - 83, 13.09.2011

Yrd. Doç. Dr. Özkan Açıkgöz

Abstract

'Şehir nedir', farklı ve kendine özgü nitelikleriyle 'şehir toplumu nasıl bir toplumdur' sorularına hem bilim disiplinleri arasında ve hem de disiplinler içerisinde farklı bilim adamları arasında farklı yaklaşımlar söz konusudur. Bu tanımlama farklılıklarından ilki, her bilim disiplininin şehri ve şehir toplumunu kendi verilerini anlamlı bir şekilde kullanabileceği biçimde tanımlamak istemesinden kaynaklanmaktadır. Bu eğilim ise son derece tabiidir. Diğer bir farklılık sebebi, tanımların toplumlara ve zamana bağlı olarak değişiklik göstermesidir. Aynı şekilde bu durum dahi son derece kaçınılmaz ve normaldir. Bununla beraber, bu makalede, hem bugüne kadarki farklı şehir ve şehir toplumu tanımları ve hem de şehir sosyolojisi disiplini göz önünde bulundurularak, günümüz şartlarına ve şehir sosyolojisi verilerini en iyi bir şekilde değerlendirmeye uygun etraflı bir tanımlama yapma gayreti içerisine girilecektir. Bu çerçevede, dünden bugüne Avrupa'dan ve Amerika Birleşik Devletlerinden belli başlı Şehir Sosyolojisi ekol ve temsilcilerinin şehir ve şehir toplumu tanımları incelenip zaman ve dünya toplumlarının geneli karşısında geçerlilikleri, yeterli-yetersiz yönleri tartışılacaktır. En son olarak bütün bu bilgilerden, değişen dünya şartlarında, bugünün toplumlarına en uygun düşebilecek bir şehir ve şehir toplumu tanımı çıkarılmak suretiyle, şehirleri ve buralarda yaşayan toplumları inceleyen şehir sosyolojisinin konusu detaylı bir şekilde belirlenmeye çalışılacaktır

Keywords

Şehir, Şehirleşme, Şehir Toplumu, Orta Çağ Şehri

References

• ' .......... AYDOĞAN, A., (Hazırlayan), Şehir ve Cemiyet, İz Yayıncılık, İstanbul 2000.
• DURU, B., ve A L K A N , A., "20. Yüzyılda Kent ve Kentsel Düşünce", 20. Yüzyıl Kenti, Haz. Bülent Duru ve Ayten Alkan, İmge Yayınları, İstanbul 2002.
• GİDDENS, A., Sosyoloji, Yayına Hazırlayan: Hüseyin Özbal,. Celal Güzel, Ayraç Yayınları, ' , Ankara 2000. '
• HARVEY, D., Sosyal Adalet ve Şehir, Çev. Mehmet Morali, Metis Yayınları, İstanbul 2003.
• HOLTON, R.J., Kentler Kapitalizm ve Uygarlık, Çev. Ruşen Keleş, İmge Yayınevi, İstanbul 1999.
• İbn Haldun, Mukaddime, Cilt: 1, Çev. Zakir Kadiri Ugan, M i l l i Eğitim Basımevi, İstanbul 1986. 83
• MARTINDALE, D., "Şehir Kuramı", Çev. Fırat Oruç, Şehir ve Cemiyet, Haz. Ahmet Aydoğan, İz Yayıncılık, İstanbul 2000.
• NOTTRIDGE, H . E., "Kent Sosyolojisi" Çev: Şule İnankul, Türk Sosyoloji Dergisi, Sayı:3, Nisan 1997.
• SATTERTHWAITE, D., "The Ten And A Half Myths That May Distort The Urban Policies of Governments And International Agencies", (Çevrimiçi)
• www.ucl.ac.uk/dpu-proiects/21st Centurv/myths/pdf%20mvths/Mvths comlete doc.pdf. 10 Şubat 2005.
• SÖKMEN, P., "Sosyoloji ve Şehir", Türk Sosyoloji Dergisi, Sayı:3, Nisan 1997.
• ŞENGÜL, H . T., Kentsel Çelişki ve Siyaset, Demokrasi Kitaplığı, İstanbul 2001.
• TATLIDİL, E., "Kent Sosyolojisi: Kuram ve Kavramlar", Ege Üniv. Edeb. Fak. Sosyoloji Dergisi, Sayı: 3, 1992.
• THORNS, D. C , Kentlerin Dönüşümü Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam, Çevirenler: Esra Nal ve Hasan Nal, CSA Global Yayın Ajansı, İstanbul 2004.
• TÖNNIES, F., "Gemeinschatf ve Gesellschaft", (Çev.) Ahmet Aydoğan, Şehir ve Cemiyet, Haz. Ahmet Aydoğan, İz Yayıncılık, İstanbul 2000.
• TUNA, K., Şehirlerin Doğuş ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik B i r Deneme, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1987.
• WEBER, M . , Şehir Modern Kentin Doğuşu, Ed. Don Martindale ve Gertrud Neuwirth, Çeviren: Musa Ceylan, Bakış Yayınları, İstanbul 2000,
• WIRTH, L„ "Bir Yaşama Biçimi Olarak Kentleşme", 20. Yüzyıl Kenti, Haz. ve Çev. Bülent Duru ve Ayten Alkan, İmge Yayınevi, İstanbul 2002.