THEATRICAL AND SYMBOLIC IDENTITIES REFLECTING TO “EYE” IN CONSUMPTION MIRROR

Yıl 2014, Sayı: 49, 0 - , 20.10.2014

Ersan Ersoy

Öz

This paper focuses on the issues of consumption and identity. Formerly, the identity in a large scale was gained according to the class which the individuals belong to but today it is constructed through involving into the consumption by the individual and it almost turns into a design. Consumed things are mainly based on images and this situation converts individuals into the fake members of the classes or groups which they want to be included in. Thus, in the process of the social mobility consumption is used as a springboard. In the same time the individual, eliminating the fear of being outside by synchronizing with the processes such as fashion that is specific to consumption, tries to compensate his matter of having no identity by means of refuging to the modern clans with the brands which he bravely carries. The identity in the consumer society is constructed and commercialized in front of the ‘eye’, based on aesthetics and images rather than the values feeding the social relations. Thus, the identity loses its holistic structure hidden in its essence, stability and depth.

Keywords: Consumption, Identity, Values, Fashion, Social Relations

Anahtar Kelimeler

Consumption, Identity, Values, Fashion, Social Relations

TÜKETİM AYNASINDA “GÖZ”E YANSIYAN SEYİRLİK VE SEMBOLİK KİMLİKLER

Öz

Bu araştırma tüketim ve kimlik konusu üzerine odaklanmaktadır. Daha önceleri büyük ölçüde ait olunan sınıfa göre kazanılan kimlik, günümüzde tüketime dâhil olunarak birey tarafından inşa edilmekte ve adeta bir tasarıma dönüşmektedir. Tüketilen şeyler daha çok imajlara dayalı olmakta ve bireyleri içinde bulunmak istedikleri sınıfların veya grupların iğreti mensupları haline getirmektedir. Böylelikle sosyal hareketlilik sürecinde tüketim, bir sıçrama tahtası olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda moda gibi tüketime özgü süreçlerle eşitlenerek dışarda kalma korkusunu ortadan kaldıran birey, aidiyetsizliğini, cesurca taşıdığı markalarla modern klanlara sığınarak gidermeye çalışmaktadır. Tüketim toplumunda kimlik, sosyal ilişkileri besleyen soyut değerlerden ziyade, estetiğe, imajlara dayalı olarak ‘göz’ün karşısında kurulmakta ve pazarlanmaktadır. Böylelikle kimlik, özünde saklı olan bütünlükçü yapısını, istikrarını ve derinliğini kaybetmektedir.

Anahtar Kelimeler: Tüketim, Kimlik, Değerler, Moda, Sosyal İlişkiler

 

THEATRICAL AND SYMBOLIC IDENTITIES REFLECTING TO “EYE” IN CONSUMPTION MIRROR

Abstract

This paper focuses on the issues of consumption and identity. Formerly, the identity in a large scale was gained according to the class which the individuals belong to but today it is constructed through involving into the consumption by the individual and it almost turns into a design. Consumed things are mainly based on images and this situation converts individuals into the fake members of the classes or groups which they want to be included in. Thus, in the process of the social mobility consumption is used as a springboard. In the same time the individual, eliminating the fear of being outside by synchronizing with the processes such as fashion that is specific to consumption, tries to compensate his matter of having no identity by means of refuging to the modern clans with the brands which he bravely carries. The identity in the consumer society is constructed and commercialized in front of the ‘eye’, based on aesthetics and images rather than the abstract values feeding the social relations. Thus, the identity loses its holistic structure hidden in its essence, stability and depth.

Keywords: Consumption, Identity, Values, Fashion, Social Relations

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Kimlik, Değerler, Moda, Sosyal İlişkiler

Kaynakça

• Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları, Ankara-2012
• Aktuğoğlu, Işıl Karpat –Temel, Ayşen : “Tüketiciler Markaları Nasıl Tercih Ediyor?”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006 Amuli, Abdullah Cevadi: Celal ve Cemal Aynasında Kadın, (Çev. Ejder Okumuş), İnsan Yayınları, İstanbul-1996
• Baudrillard, Jean; Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev.: Oğuz Adanır), Doğu-Batı Yay.,Ankara-2003
• Berger, Jhon: Görme Biçimleri, (Çev.: Yurdanur Salman), Metis Yayınları, İstanbul-2011
• Bocock, Robert, Tüketim, (Çev.:İ. Kutluk), Dost Kitabevi, Ankara-2009 Boudrillard, Jean: Nesneler Sistemi, (Çev. Oğuz Adanır-Aslı Karamollaoğlu), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, Ankara-2008
• Boudrillard, Jean: Tüketim Toplumu, (Çev: H. Deliçeçaylı- F. Keskin), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-1997
• Castells, Manuel: “Ağda Küreselleşme, Kimlik ve Toplum”, Küresel Kuşatma Karşısında İnsan”, (Haz. M.Armağan, Çev. Ş.Yalçın), İstanbul-2004 Castells, Manuel; Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Kimliğin Gücü, Bilgi Üniversitesi Yayınları,İstanbul-2006
• Crane, Diana: Moda ve Gündemleri, (Çev. Özge Çelik), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2003
• Deboard, Guy: Gösteri Toplumu, (Çev.:A.Ekmekçi.,O.Taşkent), Ayrıntı Yayınları,İstanbul-1996
• Dedeoğlu, A. Ö.- Savaşçı İ. (2005), “Tüketim Kültüründe Beden Güzelliği ve Yemek Yeme Arzuları: Kadınların Tüketim Pratiklerine Yansıması”, Ege Akademik Bakış, Cilt 5 , Sayı 12
• Ellul, Jacques: Sözün Düşüşü, (Çev. Hüsamettin Arslan), Paradigma Yayınları, İstanbul-2004
• Ellul, Jacques: Sözün Düşüşü, (Çev.: Hüsamettin Arslan), Paradigma Yayınları, İstanbul-2004
• Eröz, Mehmet: İktisat Sosyolojisine Başlangıç, Filiz Kitabevi, İstanbul-1982 Ersoy, Ersan: “Kimlik ve Değerler İlişkisinin Sosyolojik Boyutu”, Prof. Dr. Halil Narman Armağanı, Hazırlayan; Cemalettin Çopuroğlu, Fırat Üniversitesi, Elazığ–2005.
• Ersoy, Ersan: Değer Farklılaşmalarının Sosyolojik Boyutu, Kumsaati Yayınları, İstanbul-2010
• Ersoy, Ersan; “Küreselleşme ve Geleneksel Kültür Girdabında Gençlik”, Küreselleşme ve Geleneksel Kültür, VI. Milletler Arası Türk Halk Kültürü Kongresi, ,Kültür Bakanlığı Yayınları,Ank-2002
• Featherstone, Mike: Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev., M. Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2005
• Florence, Valette- Jolibert, A.; Social Values, A.I.O., and Consumption Patterns, Journal of Business Research 20, New York,1990
• Foucault, Michel: “Özne ve İktidar”, Özne ve İktidar, (Çev. I. Ergün- O. Akınhay), Ayrıntı Yay., İstanbul-2000
• Foucault, Michel: Cinselliğin Tarihi, (Çev. H.U. Tanrıöver), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2012
• Foucault, Michel: Toplumu Savunmak Gerekir, (Çev.: Ş. Aktaş), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul-2002
• Friedman, Jonathan: Consumption and Identity, Harwaood Academeic Pub., Switzerland-1994
• Fromm, Erich; Sahip Olmak Yada Olmak, (Çev.Aydın Arıtan), İstanbul-1997 Giddens, Anthony; Sosyoloji, (Hz.; H. Özel-C. Güzel), Ayraç Yayınları, Ankara-2000
• Güneş, Sadık: Medya ve Kültür: Sessiz Yığınların Kültürel İntiharı, Vadi yayınları, Ankara-1996
• Güngör, Erol: Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, Ötüken Yayınları, İstanbul-1998
• Hall, Stuart: “Yerel ve Küresel: Küreselleşme ve Etniklik”, Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi, (Çev.: Gülcan Seçkin-Ümit H. Yolsal), Bilim ve Sanat Yay., Ankara-1998
• İllich, Ivan: Tüketim Köleliği, (Çev. M. Karaşahan), Pınar Yayınları, İstanbul-2002
• Kahraman, H. Bülent; Kitle Kültürü Kitlelerin Afyonu, Agora Yayınları, İstanbul-2003
• Kellner, Douglas: “Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşaı”, Doğu Batı, S., 15 Lyotard, J.F.:Postmodern Durum,(Çev:Ahmet Çiğdem), II.Baskı, Vadi Yayınları, Ankara-1997
• Morley, David- Robins, Kevin; Kimlik Mekanları, (Çev.: E. Zeybekoğlu), Ayrıntı Yay., İstanbul-1997
• Murphy, Jhohn W.; Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri, Paradigma Yay., İstanbul-2000
• Nazlı, A., “Beden ve Tüketim: Tüketim Kültürü İçinde Kadın Bedenine Bir Bakış”, Sivil Toplum. 8(2), 2004,ss.25-34., Odabaşı, Yavuz: Postmodern Pazarlama, Kapital Medya, İstanbul-2004 Odabaşı, Yavuz; Tüketim Kültürü, Sistem Yayıncılık, Ankara-2006
• Ongur, Hakan Övünç: Tüketim Toplumu, Nevrotik Kültür ve Dövüş Kulübü, Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2011
• Orçan, Mustafa: Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Kadim Yayınevi, Ankara-2004
• Özgüven, Ali: İktisat Bilimine Giriş, Filiz Kitabevi, İstanbul-1991
• Özyurt, Cevat: Küreselleşme Sürecinde Kimlik ve Farklılaşma, Açılım Yayınları, İstanbul-2005
• Pirani, B. M.: Body Rhythms, Social Rhythms in Digital Societies, Current Sociology, Vol. 53(2), (2005)
• Ratzel, George: Büyüsü Kaybolan Dünyayı Büyülemek, (Çev.: Ş. S. Kaya) Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2000
• Rıvkın, Steve- Suthelan, Fraser: Bir Marka Adı Yaratmak, (Çev. Uğur Mehter), Brand age Yayınları, İstanbul-2013
• Ritzer, George; Modern Sosyoloji Kuramları, (Çev. Hikmet Hülür), De Ki Yayınları, Ankara-2011
• Rokeach, Milton: The Nature of Human Values, The Free Press, New York-1973
• Simmel, Georg: Modern Kültürde Çatışma, (Çev. T. Bora, N. Kalaycı. E. Gen), İletişim Yayınları, İstanbul-2003
• Slater, Don: Consumer Culture and Modernity, Polity Pres, Cambridge-2004
• Solomon, Micheal- Bamossy, Garry- Askegaard, Soren- Hogg, Margaret: Consumer Behaviour, Printice Hall, New Jersey-2006
• Sözen, Edibe; Kimliklerimiz, Sekülerleşme Sürecinde Kimlik İnşası, Birey Yayıncılık, İstanbul-1999
• Şengül, Tarık: “Tüketim Toplumu Tüketim Kültürü ve Tüketim Merkezleri”, Ege Mimarlık, Sayı-40, 2001 Dağtaş, Banu-Dağtaş, Erdal:Medya, Tüketim Kültürü ve Yaşam Tarzları, Ütopya Yayınları,Ankara-2009 Tatar, Taner: “Tüketimin Kimlik Üzerine Dönüştürücü Etkisi”, Mehmet Eröz Armağanı, (Hz. M. Aksoy-O. Yorulmaz), Ötüken yayınlar, İstanbul-2011, (600-613)
• Tatar, Taner: “Kimlik Ötekini Belirlemek veya Kendini Bilmek”, Hacı Bektaş-ı Veli Dergisi, S.48, 2008
• Tomlinson, Jhon; Küreselleşme ve Kültür, (Çev.:Arzu Eker), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-2004
• Tural, Sadık; Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler, Ecdad Yayınları, Ankara-1992
• Turner, Brayn S.: “Oryantalizm, Postmodernizm ve Din”, Postmodernizm ve İslam, Küreselleşme ve Oryantalizm, Derleyen:(Topçuoğlu, A.Aktay, Y.), II.Basıkı, Vadi Yayınları,Ankara-1999
• Urry, Jhon: Mekanları Tüketmek, (Çev.R.G. Öğdül), Ayrıntı Yayınları, İstanbul-1995
• Ülgener, Sabri: Milli Gelir İstihdam ve İktisadi Büyüme, Der Yayınları, İstanbul-1991
• Veblen, Torstein: Aylak Sınıfın Teorisi, (Çev. Z. Gültekin-C. Atay), Babil Yay., İstanbul-2005
• Warde, Alan : “Changing Conceptions of Consumption”, The Changing Consumer: Markets and Meanings, (Edit.S.Miles, A. Anderson and K.Meethan), Routledge, New York-2002