Türkiye’de Sendika Algısının Kuşaklar Üzerinden Ölçülmesi

Yıl 2022, Sayı: 83, 393 - 421, 30.12.2022

Furkan Düzenli , Mehtap Demir

https://doi.org/10.26650/jspc.2022.83.1182673

Öz

Sendikalaşmanın temellerinin mavi yakalı işçilerle birlikte atıldığı bilinmektedir. Ne var ki günümüze gelindiğinde, özellikle teknolojinin çalışma hayatına dâhil olmasıyla da birlikte, işler sendikalar açısından beklendiği gibi ilerlememiştir. Mavi yakalı işçilerin bilinen tipik özellikleri vardır. Kuşaklar üzerinden değerlendirildiğinde mavi yakalı işçilerin X kuşağını temsil ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Diğer taraftan çalışma hayatı içerisinde, yeni nesil sayılan işlerle birlikte, farklı kuşakların da baskın hale geldiği görülmektedir. Söz konusu X kuşağı olduğunda işçileri nasıl örgütlemesi gerektiğini bilen sendikalar, yeni nesil çalışanları bir örgüt çatısı altında toplamak konusunda bir takım sorunlar yaşamaktadır. Bu çalışma emek piyasası içerisinde aktif olarak istihdam edilen işçilerin sendikal algısını ölçmeyi hedeflemektedir. Amaç işçilerin sendikal algısını kuşaklar üzerinden ölçmek, böylelikle de kuşak farklılıklarından doğan sendikal algıya karşı sendikaların kendi stratejilerini oluşturabilmesini sağlamaktır. Bu açıdan literatürdeki boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Amaç doğrultusunda nicel analiz yöntemleri kullanılmış, araştırmada elde edilen veriler SPSS 22.00 paket programı kullanılarak analiz edilmiş, hipotezlere uygun olarak açıklayıcı faktör analizi, güvenirlik analizi, bağımsız örneklem t-testleri ve tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırma 248 katılımcı üzerinden elde edilen verilerle, farklı kuşaklardaki çalışanların sendikal algılarının değiştiğini ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Sendika, Sendikal Algı, Çalışma Hayatı, Kuşaklar, Sendika Üyeliği

Measuring Unions’ Perceptions over Generations in Turkiye

Öz

The foundations of unionization are known to have been laid down by blue-collar workers. However, with the inclusion of technology in work life these days in particular, things have not progressed as expected for unions. Blue-collar workers have typical characteristics, and when evaluated generationally, saying that blue-collar workers represent Generation X would not be wrong. With regard to work life, on the other hand, different generations are seen to have taken over the jobs that are considered to be for the new generation. When looking at Generation X, the unions that have known how to organize workers are have certain problems getting the new generation of employees to unite under the umbrella of an organization. This study aims to measure the perceptions toward unions of workers who are actively employed in the labor market in order to measure these perceptions in terms of generations so that unions can create their own strategies in the face of the changing perceptions arising from generational differences, with the aim being to fill the gap in the literature in this regard. For this purpose, the study uses quantitative analysis methods and analyzes the obtained data using the package program SPSS 22.00 in order to perform explanatory factor analysis, reliability analysis, the independent samples t-test, and one-way analysis of variance (ANOVA) in accordance with the hypotheses. Using the data obtained from 248 participants, the research has reveals the perceptions toward unions of employees from different generations to vary.

Anahtar Kelimeler

Union, Union Perception, Working Life, Generations, Union Membership, Sendika, Sendikal Algı, Çalışma Hayatı, Kuşaklar, Sendika Üyeliği

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, Z., H. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 165-182.
• Andrea, B. Horváth-Csikós, G. Tímea, J., (2016). Y and z generations at workplaces, Vol. 8, Issue 3, 90 – 106. DOI: 10.7441/joc.2016.03.06.
• Balcı, Y. ve Çetin, G. (2020). Covid-19 pandemi sürecinin Türkiye'de istihdama etkileri ve kamu açısından alınması gereken tedbirler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar (Covid19-Özel Ek), 40-58.
• Bencsik, A., ve Machova, R. (2016). Knowledge sharing problems from the viewpoint of ıntergeneration management, In ICMLG2016 - 4th International Conference on Management, Leadership and Governance: Academic Conferences and publishing limited, 42-50.
• Comte, A. (2000). The positive philosophy, (Translate: Harriet Martineau), London: Batoche Books. https://socialsciences.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/comte/Philosophy1.pdf
• Edwards, P. (2003) “The Employment Relationship and the Field of Industrial Relations”, Industrial Relations: Theory and Practice, (der. P. Edwards), Oxford: Blackwell Publishing, 31-36.
• Ekin, N. (1989). Endüstri ilişkileri, İstanbul: İşletme Fakültesi Yayınları.
• Ekin, N. (1996). Değişim ve sendikaların geleceği. Mercek Dergisi, 15-23.
• Mahiroğulları, A. (2001). “Türkiye ‘de sendikalaşma evreleri ve sendikalaşmayı etkileyen unsurlar”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 42-60.
• Mahiroğulları, A. (2012). XXI. yüzyıla girerken sendikacılık: günümüzdeki değişim, dönüşüm ve gelecek için arayışlar, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1) 9-33.
• Mahiroğulları, A. (2012). Sendika-siyaset ilişkisinin teorik çerçevesi ve günümüzdeki düzeyi, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(2) 8-23.
• Keleş, N., H. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 129-139.
• Koray, M. (1994). Değişen koşullarda sendikacılık: gelişmiş ülkeler ve Türkiye. İstanbul: Promat Basım Yay.
• Köstekli, İ. (2003). Örgütlenme stratejimiz, Ankara: Türk-İş Örgütlenme El Kitabı I.
• Kurtulmuş, N. (1996). Sanayi ötesi dönüşüm: küreselleşme ve insan kaynakları boyutuyla, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Kutal, M. (1966). Mevzuatımızda sendikalara yasak edilen faaliyetler, İ. Ü. İktisat Mecmuası, 1(2), 123-140.
• Levickaitė, R. (2010). Generations x, y, z: how social networks form the concept of the world without borders (The case of Lithuania). Limes, 3(2), 170–183.
• Marshall, G. (2020). Sosyoloji sözlüğü, (Çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mannheim, K. (1970). The problem of generations, Psychoanalytic Review, 57(3), 378-404.
• Özer, P.S., Eriş, E. D., Neczan Ö. Ve Özmen, T. (2013). Kuşakların farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 123-142.
• Palaz, S. ve Poyraz, O. (2019). Gençlerin sendikal algı ve tutumları üzerine bir araştırma, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(2), 59-73.
• Prensky, M. (2001) Digital natives, digital immigrants, Part II: Do they really think, Bingley: MCB University Press.
• Şenkal, A. (1999). Sendikasız endüstri ilişkileri: genel olarak Dünya’da ve Türkiye’de, Ankara: Kamu-İş Eğitim Yayını.
• Taş, H. Y. (2012). Toplumsal sınıfların değişim sürecinde, sendikalar ve sendikaların geleceği. Emek ve Toplum Dergisi. 1(1), 60-80.
• TDK, kuşak kavramı. https://sozluk.gov.tr Erişim Tarihi: 20.09.2022.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga: bir fütürist ekonomi analizi klasiği, (Çev: Selim Yeniçeri) İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Tokol, A. (2001). Endüstri ilişkileri ve yeni gelişmeler, Bursa: U.Ü. Güçlendirme Vakfı Yay.
• Urhan, B. (2005). Sendikal örgütlenme bunalımı ve Türkiye’deki durum, İstanbul: Petrol-İş Yayınları.
• Yazıcı, E. (1996). İşçi hareket, Ankara: Aktif yayınları.
• Yazıcı, E. (2004). Sendikal hareket yeni misyon arayışları, Ankara: İlke Emek Yayınları.
• Yorgun, S. (2007). Dirilişin eşiğinde sendikalar, yeni eğilimler yeni Stratejiler, Bursa: Ekin Yayınları.