TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜMENİN İSTİHDAM YARATAMAMA SORUNU

Yıl 2005, Sayı: 50, 367 - 396, 13.10.2010

Mehmet Kara Mehmet Duruel

Öz

İktisat teorisinde uzunca bir süre büyüme ile istihdam arasında doğrusal bir ilişki kurulmuştur. Ancak son yıllarda dünyada ve Türkiye'de büyümenin umulan düzeyde istihdam yaratamadığı gözlenmektedir. Türkiye'de 1990-2003 döneminde istikrarlı büyüme ve yatırım olanaklarının tükenmesi, hızlı nüfus artışı, kırsal kesimden kentlere göç olgusu, verimlilik artışları, işgücü piyasasındaki yapısal katılıklar gibi temel etkenler, ekonomik büyümenin istihdam yaratma kapasitesini zayıflatmıştır. Dolayısıyla, Türkiye'de işgücü piyasasının zayıflığı sadece yüksek işsizlikten ibaret değildir. Bununla birlikte çok önemli bir istihdam yaratamama sorunu bulunmaktadır.Türkiye'de ekonomik büyümenin istihdam yaratmaması ve sektörler arasındaki istihdam yaratma farklılıkları, işgücü piyasası açısından büyümenin sektörel kompozisyonun önemine işaret etmektedir. İnşaat ve hizmetler sektörü istihdam yaratma kabiliyeti en yüksek olan sektörlerdir. Dolayısıyla bu sektörlerdeki büyümenin istihdamı önemli ölçüde artıracağı beklenmektedir. Bununla birlikte, gerek hizmetler ve gerekse inşaat sektöründeki istihdam artışı, hızla artan aktif nüfusu ve tarım sektörünün ihraç ettiği işgücünü karşılayamadığı için toplam işsizlik oranında kayda değer bir düşüş sağlanamamaktadır.

Kaynakça

• ALTMAN, Miriam (2003), “Jobless or Job Creating Growth?” Some Preliminary Thoughts. Employment and Economic Policy Research Programme, Human Sciences Research Council, Paper presented at the TIPS/ DPRU Annual Forum, 8 – 10 September 2003.
• BLUESTONE, Barry (2003), “Job Unfair, This isn’t a jobless recovery - it’s a jobless recovery”, The American Prospect Online, July 16,
• BLUESTONE, Barry ve Bennett Harrison (1997), “Why We Can Grow Faster”, The American Prospect Online, Volume: 8, No: 34.
• BULUTAY, Tuncer, (1996), “Türkiye’de İşlendirme ve İşsizlik-Genel E ğilimler” Ekonomide Durum Dergisi, Türk İş Araştırma Merkezi, Güz.
• CEVIK, Serhan, (2004), Turkey: Affluent Future of a Jobless Society, http://www.morganstanley.com/GEFdata/digests/20041028-thu.html#anchor2 (Erişim Tarihi: 19.01.2005)
• DİEa (2005), Hanehalkı İşgücü Veri Tabanı. www.die.gov.tr, (Erişim Tarihi: 19.01.2005)
• DİEb (2005), http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/İMSANUR/imsanur.htm (Erişim Tarihi: 04.03.2005)
• DİE, Milli Gelir İstatistikleri (2004), www.die.gov.tr/istTablolar.htm#eko(Erişim Tarihi: 17.07.2004)
• DOPKE, Jörg (2001), The “Employment Intensity” of Growth in Europe, Kiel Institute of World Economics, Kiel Working Paper, No: 1021, January 2001.
• DPTa, (2004), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2004. www.dpt.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.12.2004)
• DPTb, (2004), Sektörel İstihdam Esneklikleri, Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Daire Başkanlığı (EMSA).
• DPT, (2003), Türkiye Cumhuriyeti Ön Ulusal Kalkınma Planı (2004-2006), Ankara, Aralık 2003.
• EC (European Commission) (2004), Employment in Europe 2004, Brussels.
• ERZAN, Refik, Seher Fazlıoğlu, Umut Kuzubaş ve Nilüfer Yıldız (2004), Growth, Employment and Unemployment, Long Term Trends and Prospects, http://econ.boun.edu.tr/ces/erzan/juneistconf.htm (Erişim Tarihi: 05.03.2005)
• GÜNÇAVDI, Öner ve Suat Küçükçiftçi, (2004) “Türkiye Ekonomisinin Üretim ve İstihdam Yaratma Kapasitesi Üzerine Gözlemeler”, İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:19, Mart, Sayı: 216.
• GÜRSEL, Seyfettin, Veysel Ulusoy (1999), Türkiye’de İşsizlik ve İstihdam, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• GÜRSEL, Seyfettin, (2005), “İşsizli ği Yenmek İçin (3)”, Vatan Gazetesi, 02.01.2005.
• ILO (2005), Global Employment Trends Brief, Fabruay 2005, http://www.ilo.org/public/english/employment/strat/global.htm (ErişimTarihi: 17.02.2005).
• İŞKUR, (2004), İzmir İktisat Kongresine Sunulan Bildiri, Mayıs 2004, Ankara.
• İşveren Dergisi (2002), “İşveren Kesimin İstihdam Politikalarındaki Rolü, Beklentileri ve Önerileri, cilt 15, sayı: 4, Ocak 2002.
• KENAR, Necdet (2002), Büyüme, Yatırım ve Ekonomi Politikaları İstihdam Hedeflemelidir, İşveren Dergisi, Ocak 2002.
• LEE, E.(1995), “Overview” International Labour Review, Volume: 134, No: 4-5.
• LOGEAY, Camille ve Volz Joachim (2001), “EMU: Economic Growth Leads to Job Creation”, Economic Bulletin 2, DIW Berlin 2001.
• MODIGLIANI, F., J.Fitoussi, B.Moro, D.Snower, R.Solow, A.Steinherr, P.Labini (1999), “An Economists, Manifesto on Unemployment in the European Union”, Working Paper, Free University of Bozen School of Economics, Bolzano, Italy, No:1.
• MORGİL, Orhan (2003) “Türkiye Ekonomisinde Son Gelişmeler”, İşveren Dergisi, cilt:41, Sayı:12, Eylül.
• OECDa, (2004), Employment Outlook 2004, Paris.
• OECDb, (2004),Economic Survey of Turkey (Policy Brief) 2004, Paris, October.
• ODEDOKUN,M. O., (1997), “Relative Effects of Public Versus Private Investment Spending on Economic Efficiency and Growth in Developing Countires” Applied Economics, Volume 29.
• ŞENER, Abdullatif (2003), “Ekonomiyi Tetikleyecek Mekanizmaları Kurmak Zorundayız”, Asomedya Dergisi, 27 A ğustos 2003 Tarihli Ankara Sanayi Odası Meclis Toplantısı, Eylül-Ekim 2003.
• TIKTIK, Ahmet (2004), “Kayıtdışı Ekonomi, İstihdam ve İşsizlik”, İşveren Dergisi, A ğustos.
• TİGREL, Ali (2004), “Yatırım Olmadan İşsizlik Sorunu Çözülmez” www.finansalforum.com.tr, (Erişim Tarihi:25.01.2004).
• TİSK (2004), XXII. Genel Kurul Çalışma Raporu, Kasım 2004.
• TİSK (2004), “İstihdamın Artırılması ve İşgücü Piyasası Çalışma Grubu Raporu”, İşveren Dergisi Eki, Mayıs 2004.
• TUNALI, İnsan, (2003), Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İstihdam Araştırması, Türkiye İş Kurumu, Ankara.
• TÜSİAD (2002), Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik, Yayın No: TÜSİAD-T/2002/12- 354, İstanbul, Aralık 2002.
• TUSİAD (2004), Türkiye’de İşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik, Yayın No: TÜSİAD-T/2004-11/381, İstanbul, Aralık 2004.
• UYGUN, Ercan (2003), “Türkiye Ekonomisinde İstikrar: Bugünü ve Yarını”, İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:18, Nisan 2003.
• World Bank, (1995),World Development Report 1995, Workers in an Integrating World, Published for the World Bank, Oxford University Press, Oxford 1995.
• WERNER, H. (1999), “Countries with Successful Employment Policy-What is Behind Their Success?”; Labour Market Research, Institute for Employment Research Topics, No: 33.