EĞİTİMİN KÜRESELLEŞMESİ

Yıl 2007, Sayı: 53, 423 - 475, 27.01.2011

Muhittin Sağırlı

Öz

Dünyada, özellikle II. Dünya Savaşı sonrası süreçte mikroelektronik,
telekominikasyon ve enformasyon alanlarındaki çok büyük teknik gelişmeler,
bilgiye dayalı üretim teknolojilerinde süre gelen hızlı değişim, haberleşme ve
ulaştırma maliyetlerinin sürekli düşmesi, uluslararası ticaretin daha kolay
hale gelmesi, rekabetin artması, siyasi–ideolojik kutuplaşmaların sona ermesi,
liberalleşme eğimlerinin artması, çok uluslu şirketler ve bölgesel ekonomik
bütünleşmelerin faaliyet alanlarının genişlemesi gibi değişim ve gelişmeler
ekonomik alanda küreselleşmenin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Ulusal
ekonomilerin artan ölçüde birbirine bağımlılığı anlamına gelen
“küreselleşme”nin başlangıçta ekonomik alanda ortaya çıkıp kullanıldığını ve
giderek sosyal, kültürel ve siyasi boyut kazandığını, bu alanlarda da çeşitli
şekillerde tanımlanıp kullanıldığını görmekteyiz. Ülkeler için stratejik öneme sahip olan eğitimin ve eğitim sistemlerinin de, teknolojik gelişmeler başta olmak üzere çeşitli faktörlerin etkisi ile hızla küreselleştiği görülmektedir. Bunun en temel göstergesi ise öğrenci hareketliliği yani öğrenci popülasyonunda yaşanan değişim ve artıştır. Bu alanda küreselleşme ile eğitim giderek uluslararası nitelik kazanmakta ve özellikle yüksek öğretimdeki öğrencilerin uluslararası akışı da hız kazanmaktadır. Bunu, genelde OECD ülkelerine, özelde ise ABD'ye ait verilerde görmek mümkündür. Küreselleşmenin, eğitimi çok çeşitli yönlerden ve büyük çapta etkilediği gibi ülkelerin bakışını, politikalarını, kazanımlarını, beklentilerini, eğitim programlarını ve program içerik-kalitelerini, yatırımlarını, yaklaşımlarını da büyük oranda etkilediği ve değiştirdiği de görülmektedir.

Kaynakça

• Aykaç, Mustafa, “Globalle en Dünyada gücü Piyasalar ”, Çerçeve Dergisi, May s– Temmuz 1995, s. 14, s. 30.
• Ekin, Nusret, Küreselle me ve Gümrük Birli i (Rekabet Gücüne Sosyal Boyutlu Bir Yakla m), stanbul: TO Yay nlar , 1996.
• Ekin, Nusret, Küresel Bilgi Ça nda E itim–Verimlilik– stihdam, stanbul: TO Yay nlar , 1997.
• Ersel, Birsen, “Bilgi Ça nda Çal ma li kileri ve Beyin Göçü”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Bildiriler Kitab , Kocaeli Üniv. BF, st.: Beta Yay nevi, 2003, s. 711–717.
• Guellec, Dominique; Cervantes, Mario, “International Mobility of Highly Skilled Workers: From Statistical Analysis to Policy Formulation”, International Mobility of the Highly Skilled, Paris: OECD Proceedings, 2002.
• Institute of International Education, Open Doors: Report on International Educational Exchange 2003, New York:2004.
• Iredale, Robyn, “The Migration of Professionals: Theories and Typologies”, International Migration, Vol. 39, No. 5, 2001, s. 7–26. Karakütük, Kas m,
• retim Üyesi ve Bilim nsan Yeti tirme, 2. bs, Ankara: An Yay nc k, 2002.
• Kurtulmu , Numan, Sanayi Ötesi Dönü üm, stanbul: z Yay nc k, 1996.
• Mahroum, Sami, “Highly–Skilled Globetrotters”, Mobilising Human Resources for Innovation, Proceeding of the OECD Workshop on Science and Technology Labour Markets, Paris: OECD Publications, 1999.
• YÖK, “AB’nin E itim le lgili Yürüttü ü Programlar”, (Çevrimiçi), http://www.yok.gov.
• tr/egitim/ab/avrupa. htm, 26.11.2005; Socrates ve Erasmus, (Çevrimiçi),
• http://europa.eu.int/comm/education/index_en.html, 26.11.2005.
• Martinelli, Daniel, “A Brain Drain Among Young Ph. Ds: Mirage or Reality?”, International Mobility of the Highly Skilled, Paris: OECD Proceedings, 2002.
• Mcburnie, G., Ziguras, C., “The Regulation of Transnational Higher Education in Southeast Asia: Case Studies of Hong Kong, Malaysia and Australia”, Higher Education, Vol. 42, 2001, s. 85–105.
• Mittelman, H. James, “Küreselle me Sorunu: K larda Ya amak” (Çev.:) Yavuz Acar), lim ve Sanat Dergisi, s. 39.
• M. Phillips, C. Stahl, “International Trade in Higher Education Services in the Asia Pacific Region: Trends and Issues”, CAPSRRANS Working Paper, 2000.
• National Science Foundation, “International Mobility of Scientists and Engineers to the United States: Brain Drain or Brain Circulation?”, Issue Brief, 1998, No. 98–316.
• OECD, Education and the Economy in a Changing Society, Paris: OECD Publications Service, 1989.
• OECD, Education at a Glance, Paris: OECD Publications Service, 2003.
• OECD, “The Growth of Cross–Border Education”, Education Policy Analysis, Paris: OECD Publications Service, 2002.
• OECD, ”Education Database Annex 3”, (Çevirimiçi), http: //www. oecd. org/document/34/0, 2340, en_2649_34515_14152482_1_1_1_1, 00. html, 17. 9. 2005. OECD, ”Education
• Database Annex 3”, (Çevirimiçi),
• http://www.oecd.org/document/34/0,2340,en_2649_34515_14152482_1_1_1
• _1,00.html, 7.9.2005.
• OECD, “The Growth of Cross–Border Education”, Education Policy Analysis, Paris: OECD Publications Service, 2002.
• OECD, International Mobility of the Highly Skilled, Paris: 2001.
• OECD, Trends in International Migration, Paris: OECD Publications Service, 2002.
• OECD, “Access to Education Participation and Progression”, Education at a Glance, Paris: OECD Publications Service, 2003.
• OECD, Education Policy Analysis, Paris: OECD Publications Service, 2003.
• OECD, Education Policy Analysis, Paris: OECD Publications Service, 2002.
• P., Bennell and T. Pearce, “The Internationalisation of Higher Education: Exporting Education to Developing and Trasitonal Economics”, Institute of Development Studies, Working Paper, Brighton, 1998, s. 49
• Sa rl , Muhittin, ‘’E itim ve nsan Kayna Yönünden Türk Beyin Göçü: Geri Dönen Türk Akademisyenler Üzerine Alan Ara rmas ’’, (Yay nlanmam Doktora Tezi), stanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Smith, F., Donald; Paytas, J.; Gradeck, R.; Weir, S.; Krowinski, J.; McKay, Shannon, “Plugging the Brain Drain: A Review of Studies and Issues for Attracting and Retaining Talent”, Center for Economic Development, 2 November 2001, s. 10.
• Tremblay, Karina, “Student Mobility Between and Towards OECD Countries: A Comparative Analysis”, International Mobility of the Highly Skilled, OECD Proceedings Paris: 2002.
• Tuna, Yusuf, “Dünyada Globalle me E ilimleri ve Dengeler”, Çerçeve Dergisi, May s–Temmuz 1995, s. 14.
• UNESCO, The Dakar Framework for Action Education for All: Meeting Our Collective Commitments, Paris, 2000.
• Warner, Malcom, “Globalization Labour Markets and Human Resources in Asia– Pacific Economies: An Overview”, The International Journal of Human Resource Management, Vol. 13, No. 3, May 2002.
• YÖK, “AB’nin E itim le lgili Yürüttü ü Programlar”, (Çevrimiçi), http://www.yok.gov. tr/egitim/ab/avrupa. htm, 26.11.2005; Socrates ve Erasmus, (Çevrimiçi), http://europa.eu.int/comm/education/index_en.html, 26.11.2005.