MARKALI ÜRÜN TERCİHLERİNİN SATIN ALMA DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2011, Sayı: 61, 243 - 268, 25.11.2012

Müjgan Deniz

Öz

Markalar son yıllarda bireylerin satınalma davranışları üzerinde giderek daha fazla belirleyici olmaya başlamışlardır. Bugün işletmelerin yoğun rekabet ortamında rakiplerinden farklılaşması ve tüketicilerin zihinlerinde yer alması markalaşma ile mümkün olmaktadır. Markalaşma yalnızca toplumu oluşturan bireylerin tüketim kalıplarını ve alışveriş eğilimlerini etkilemekle kalmamakta, aynı zamanda işletmelerin ürün geliştirme ve satış/pazarlama stratejilerini de belirlemektedir. Tüketicinin markalı ürün satın alma tercihleri, hem ürün hem de marka açısından sembolik ve fonksiyonel olarak iki boyutta incelenebilir. Dolayısıyla, satın alma davranışı, mal ve hizmetlerin niteliklerinin yanısıra hedef alınan tüketici kitlesinin demografik, psikolojik, sosyolojik, kültürel ve durumsal özellikleri tarafından da etkilenmektedir. Asıl amaç marka imajı ve sağladığı sembolik fayda ile tüketiciler arasında bir marka farkındalığı oluşturmak ve markalı ürün bilincini kullanarak tüketim tarzlarına yön verebilmektir. Toplumun geniş bir kesiminde markalı ürün tercihleri satın alma davranışları üzerinde daha belirgin hale gelmekte; reklam, tanıtım faaliyetleri gibi zihin yönlendirme ve kontrol mekanizmaları aracılığıyla yeni tüketim kalıpları ve satın alma davranışları geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Marka, Marka Bilinci, Tüketici Davranış Modelleri, İmaj

Kaynakça

• Aaker, A. David, Marcus, Burton & Cohen, Dorothy et. al, Modern Marketing, (New York: Random House), 1977.
• Aaker, A. David, Strategic Market Management, 4. Basım, (New York: John Wiley & Sons), 1995.
• Akat, Ömer, Uluslararası Pazarlama Karması ve Yönetimi, 5. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2004.
• Akat, Ömer, Çağatan Taşkın & Aysun Özdemir, "Uluslararası Alısveris Merkezi Tüketicilerinin Satın Alma Davranısı: Bursa İlinde Bir Uygulama", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2006/2, s. 13 - 30.
• Akın, Damla, "İstanbul’da Yaşayan Binek Otomobil Lastiği Tüketicilerinin Marka Tercihleri ile Tercih Nedenlerinin Belirlenmesi " (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), 1998.
• Church, Boy & Godley, Andrew, Emergence of Modern Marketing, Routledge, 2010.
• Dereli, Türkay & Baysakoğlu, Adil, Gaziantep Tüketicisinin Süpermarket Alışveriş Alışkanlıkları, Standart Dergisi, Sayı 485, Mayıs 2002.
• Duman T., Yağcı, M. & Kaya, İ., "Süpermarket Müşterilerinin Satın Alma Sonrası Davranış Eğilimlerinin İncelenmesi: Mersin Örneği", Pazarlama Dünyası, Sayı 18 (6), 2004, s. 46-52.
• Erkal, Mustafa E., Sosyoloji, 13. Baskı (İstanbul: Günaydın Ofset), 2006.
• Ersoy, Ali Fuat, "Düzenli Gelire Sahip Ailelerin Tüketim Harcamaları ve Bunu Etkileyen Faktörler", Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1993.
• Ersoy, Ali Fuat & Ersoy, Şeker, "Tüketici Davranışlarında Etkili Olan Bazı Faktörler", Karınca Kooperatif Postası Dergisi, yıl: 69 sayı: 810, Haziran 2004.
• Hogg, Margeret, Bruce, Margeret& Hill, J. Alexender, "Fashion Brand Preferences Among Young Customers", International Journal of Retail & Distribution Management, Vol 26, Number: 8, 1998.
• Jefkins, Frank, Modern Marketing, 3rd Edition, Pitman, 1994.
• Karabulut, Muhittin, Tüketici Davranışı: Pazarlama Yeniliklerinin Kabulü ve Yayılışı, Genişletilmiş 2. Baskı, (İstanbul: İşletme İktisadı Enstitüsü, Yayın No: 164), 1989.
• Karafakioğlu, Mehmet, Pazarlama İlkeleri, Literatür Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul 2009.
• Keller, Kevin Lane, "Conceptualizing, Measuring, and Managing Customer-Based Brand Equity", Journal of Marketing, Vol: 57, January 1993.
• Keegan, Warren J. & Green, Mark C., Global Marketing, New Jersey: Prentice Hall, 2012.
• Kotler, Phillip, "Behavioral Models for Analyzing Buyers", Perspectives in Consumer Behavior, Harold H. Kassarjian and Thomas S. Robertson, Illinois: Scott, Foresman and Company, 1968.
• Kotler, Phillip & Amstrong, Gary, Principles of Marketing, 13th edition, NY, 2010.
• Kotler, Phillip, Marketing Management, 11th ed., NY, 2009.
• Kozlu, Cem, "Marka Seçimi", Uluslararası Pazarlama (İlkeler ve Uygulamalar), (Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları No: 234), 1991.
• Macdonald, Emma & Sharp, Byron, "Management Perceptions of the Importance of Brand Awareness as an Indication of Advertising Effectiveness", Marketing Bulletin, Article 2, 2003.
• Marshall, Alfred, Principles of Economics, 9. Basım (London: Macmillan and Co Limited), 1961.
• Mathur, Anil, Moschis, P. George & Lee, Euehun, "Life Events and Brand Preference Changes", Journal of Consumer Behaviour, Vol. 3, No: 2, 2003.
• Mucuk, İsmet, "Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler", Pazarlama İlkeleri, 17. Baskı, (İstanbul: Türkmen Kitabevi), Nisan 2009.
• Oluç, Mehmet, "Satın Alıcıların Davranışlarının Dinamikleri", Pazarlama Dünyası, Sayı: 27, Yıl: 1991.
• Odabaşı, Yavuz, Tüketici Davranışı, (İstanbul: Yeni Güven Matbaası), 2002.
• Ozankaya, Özer, Toplumbilim, 9.basım, (İstanbul: Cem Yayınevi) 1996.
• Pride and Ferrell, Marketing, 2010 ed. (Boston: Houghton Mifflin Co.), 2010.
• Skinner, Steven J, Marketing, (Boston: Houghton Mifflin Company), 1990.
• Stanton, William J., Etzel, M. J. & Walker, B. J., Fundamentals of Marketing, 10th ed., (New York: Mc Graw-Hill Inc., 1984.
• Şahin, Hüseyin, "Tüketici Dengesi", İktisada Giriş, 4. basım, (Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları), 1994.
• Schiffman, Leon G. & Kanuk, Leslie Lazar, Consumer Behaviour, 6. Basım (New Jersey: Prentice Hall), 1997.
• Yener, M. Serhat, "Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler", Standart Dergisi, Eylül 1988.
• Bulut, Ali, "Müşterilerin Satın Alma Davranışı" 2 Eylül 2006, Erişim: www.markayöneticisi.com, (02.03.2012).
• Consumer Buyer Behaviour, "tarih yok", Erişim: http://www.marketingteacher.com/newsletter/registrationformhtm, (08.01.2012).
• Tüketici Davranışları, " tarih yok", Erişim: http://www.tml.web.tr/Tüketici - Davranışları.pdf, (10.01.2012).