Teoman Madra: Multimedya Sanatında Bir Öncü

Yıl 2025, Sayı: 34, 1 - 15, 02.07.2025

Selçuk Artut , Begüm Çelik

https://doi.org/10.26650/sty.2025.1597999

Öz

Bu makale, Teoman Madra’nın 1960’lardan 2000’li yıllara kadar uzanan sanat çalışmalarını inceleyerek, sanatçının Türkiye ve uluslararası multimedya sanatı tarihi içindeki yerini belirginleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrul3 tusunda, çalışmada medya arkeolojisi ve arşiv araştırmalarına dayalı bir yöntem benimsenmiştir. 2020 yılında, Selçuk Artut tarafından başlatılan medya arkeolojisi ve arşivleme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan Teoman Madra Arşivi (TMA), bu yazının temel bilgi ve ilham kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Bu arşiv, Madra’nın görsel, işitsel ve metinsel içeriklerini gün yüzüne çıkararak, sanatçının yaratıcı süreci ve eserlerinin arka planını anlamaya olanak sağlamaktadır. Multimedya sanatı, dünyanın pek çok yerinde ortak kriterler ve yaklaşımlar çerçevesinde ele alınmış ve farklı sanatçılar tarafından çeşitli eserler üretilmiştir. Türkiye özelinde bu alanda yapılan çalışmalar söz konusu olduğunda, Teoman Madra’nın eserleri dönemine özgü biçimsel bağlam ve multimedya sanatının tarihine sağladığı katkılar açısından büyük önem taşımaktadır. Sanatçının yenilikçi yaklaşımı ve teknolojiyi yaratıcı biçimde kullanması, multimedya sanatının Türkiye’deki geçmişini anlamamızı sağlayan temel unsurlardan biri olmuştur. Bu yazıda, Madra’nın yaşamı ve sanat kariyeri detaylı bir şekilde ele alınarak; sanatçının multimedya sanatı tarihindeki konumu ve katkıları üzerine bulgular ve değerlendirmeler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Teoman Madra , Medya Sanatı , Işık Oyunları , Bilgisayar Sanatı , Deneysel Fotoğrafçılık , Üretken Sanatlar

Teoman Madra: A Pioneer in Multimedia Art

Öz

This article aims to solidify Teoman Madra’s significant position in the history of multimedia art, both within Turkey and internationally, by examining his artistic contributions from the 1960s to the 2000s. The Teoman Madra Archive (TMA), developed through media archaeology and archival studies conducted by Artut in 2020, serves as a primary source of information and inspiration for this study. This archive, composed of visual, audio, and textual materials, has brought to light Madra’s pioneering works and provides valuable insights into his creative process and artistic vision. Multimedia art as an interdisciplinary practice has evolved with shared criteria across various parts of the world. Numerous artists have contributed to this field, creating works that bridge multiple media forms. However, in Turkey’s context, Teoman Madra emerges as a trailblazer whose works hold indispensable historical significance, reflecting the socio3political and cultural dynamics of his time. His innovative approach and contributions have played a critical role in shaping the history of multimedia art in Turkey. This article examines Madra’s life and artistic career, offering analyses and interpretations that highlight his unique contributions and firmly highlight his place in the global history of multimedia art.

Anahtar Kelimeler

Teoman Madra , Media Art , Light Games , Computer Art , Experimental Photography , Generative Arts

Kaynakça

• Ali, Filiz. “Bülent Arel, Cemal Reşit ReY Konser Salonu'nda bir konserle anıldı.” Cumhuriyet, 30 Ocak 1991. google scholar
• Arapoğlu, Fırat. "Videonun Radikal Dili.” Erişim 4 Temmuz 2024. https://firatarapoglu.blogspot.com/2010/06/videonun-radikal-dili.html google scholar
• Atan, A., Uçan, B., & Bilsel, Ç. “Dijital sanat uYgulamaları üzerine bir inceleme.” İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 2015. doi: 10.17932/ IAU.IAUD.m.13091352.2015.7/26.1-14 google scholar
• Cohen, Harold. “What is an image?” Proceedings of the 6th International joint conference on Artificial intelligence 2, içinde 1028-1057. San Francisco, CA, USA: Morgan Kaufmann Publishers Inc., 1979. google scholar
• Çelik, Begüm. “MultimedYa sanatının korunmasına sanatsal, küratörYel ve tarihselci Yaklaşım: Teoman Madra arşiv çalışması.” Yüksek Lisans tezi, Sabancı Üniversitesi, 2024. google scholar
• Ertan, Ekmel. “Dijital Sonrası Tarihçeler: TürkİYe’de Yeni MedYa Sanatı.” Erişim 5 Aralık 2024. https://forumist.com/dijital-sonrasi-tarihceler-turkİYede-Yeni-medYa-sanati/. google scholar
• Gürdaş, Bora. “1990’larda TürkiYe’de Çağdaş Sanat Sergilerinde Mekân ve Tema İlişkisi,” Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1) (2024): 320-331. https://doi.org/l0.32600/huefd.1402902 google scholar
• Higgins, Dick. “Intermedia,” Something Else Newsletter, vol. 1, no. 1, (1966). google scholar
• Huhtamo, Erkki, ve Jussi Parikka Media archaeology: Approaches, applications, and implications. Univ of California Press, 2011 google scholar
• Molnâr, Vera. “Toward Aesthetic Guidelines for Paintings with the Aid of a Computer,” LeonarDo 8 (1975): 185-189. google scholar
• Teoman Madra Arşivi (TMA): Arşiv çalışmaları Doç. Dr. Selçuk Artut tarafından Yürütülmektedir. google scholar
• Toptaş, Rahşan. “Türkiye’de Dijital Sanat, Sanatçıları ve Eserleri Hakkında Bir Araştırma,” STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi 3-5 (2022): 170-186. google scholar
• Zielinski, S. Deep Time of the Media: Toward an Archaeology of Hearing and Seeing by Technical Means. MIT Press, 2006. google scholar