PEYAMİ SAFA'NIN ROMANCILIĞINDA CUMBADAN RUMBAYA'NIN YERİ

Yıl 2010, Cilt: 43 Sayı: 43, 115 - 130, 23.12.2011

Çilem Tercüman

Öz

Cumbadan Rumbaya, Peyami Safa’nın Server Bedi imzasıyla neşrettiği romanlardan biridir ve yıllar boyunca araştırmacılar tarafından “popüler” olarak nitelenerek Peyami Safa’nın romancılığı içerisindeki yeri göz ardı edilmiştir. Oysa ki Peyami Safa’nın Server Bedi imzasıyla neşrettiği eserlerde de onun usta romancılığının izlerini görmek mümkündür. Cumbadan Rumbaya, ele aldığı meseleler ve bu meseleleri işleyiş tarzı bakımından Peyami Safa’nın romancılığı içerisinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Cumbadan Rumbaya’nın, her ne kadar Server Bedi imzasıyla yayımlanmış da olsa Peyami Safa’nın romancılığındaki göz ardı edilemez önemine dikkat çekilirken eserin nitelikli yönleri vurgulanarak söz konusu edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Cumbadan Rumbaya, Server Bedi, Peyami Safa, popüler roman, Doğu-Batı, sosyal değişme

Kaynakça

• Yalnızız ayarında bir roman olmamakla beraber Cumbadan Rumbaya,
• Batılılaşma veya modern hayatın halk üzerindeki etkisini veya halkın modernlik
• algısını vermesi bakımından dikkati çekici ve önemlidir. Bu bakımdan roman,
• Safa‟nın eserlerinin ana konusu olan Doğu-Batı çatışmasının çok anlamlı bir
• örneği olmasının yanı sıra tarih, sosyoloji gibi farklı disiplinler açısından da ayrı
• bir ehemmiyeti haizdir. Esasen romanın bu hususiyeti, 1960 sonrasında tüm
• dünyada ve Türkiye‟de gelişip etkili olan yeni yaklaşımların geleneksel kanon
• anlayışının dışında tutulan bu ve benzerî ikinci sınıf yahut “popüler” olarak bir
• kenara itilmiş ürünleri de ciddî akademik metinler olarak yeniden ele alıp
• değerlendirişinin bir neticesidir.26 Hakikatte bu romanların yazarlarının
• zihniyetinden izler taşımaları, içinde var oldukları toplumu aksettirmeleri
• bakımından sosyolojik okumaya tâbi tutulabilecekleri, bilhassa kültür tarihimize
• dair çeşitli unsurları barındırabilecekleri hatta gündelik hayat üstüne yapılan
• çalışmalarda birinci sınıf addedilen eserlerden dahi daha fazla bilgi içerdikleri
• açıktır. Bunların yanı sıra Cumbadan Rumbaya; kurgu, yaratılan tipler
• kahramanlar bakımından da hem Peyami Safa‟nın romancılığında hem Türk
• romancılığında göz ardı edilemeyecek bir yere sahiptir.
• AYVAZOĞLU, Beşir, Peyami Hayatı, Sanatı, Felsefesi, Dramı, 3. bs., Kapı Yayınları, İstanbul 2008.
• BAYDAR, Oya- ÖZKAN, Derya, 75 Yılda Değişen Yaşam Değişen İnsan Cumhuriyet Modaları, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1999.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Aziz İstanbul, Yapı Kredi- İstanbul Fetih Cemiyeti Yayını, İstanbul 2005.
• Fethi Naci, Yüz Yılın 100 Türk Romanı, 3.bs., Adam Yayınları, İstanbul 2000.
• MORAN, Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, 2.bs., İletişim Yayınları, İstanbul 1987.
• Peyami Safa, Cumbadan Rumbaya, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Peyami Safa, Fatih-Harbiye, 19. bs., Ötüken Neşriyat, İstanbul 1999.
• SAKALLI, Fatih, “Server Bedi‟nin Cumbadan Rumbaya‟sı: Geleneksel Hayat ile Modern Hayat Arasındaki Gelgit”, Türkbilig Dergisi, S. 9, 2005.
• Bk. Veli Uğur, 1980 Sonrası Türk Edebiyatında Popüler Roman, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2009, s. 80-87.
• Server Bedi, Cumbadan Rumbaya, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1936.
• Server Bedi, Dizlerine Kapansam, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1937.
• Server Bedi, Sinema Delisi Genç Kız, Semih Lütfi Matbaa ve Kitabevi, İstanbul 1935.
• TEKİN, Mehmet, Peyami Safa ile Söyleşiler, Çizgi Kitabevi, Konya 2003.
• TEKİN, Mehmet, Peyami Safa’nın Roman Sanatı ve Romanları Üzerinde Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya 1990.
• UĞUR, Veli, 1980 Sonrası Türk Edebiyatında Popüler Roman, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2009.
• USLU, Berna, Peyami Safa’nın Romanlarında Mutsuzluğun Kaynakları, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir 2009.
• ÜYEPAZARI, Erol, Korkmayınız Mr. Sherlock Holmes, Göçebe Yayınları, İstanbul t.y.
• YALÇIN, Alemdar, Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı (1920-1946), C. I, gözden geçirilmiş 6. bs., Akçağ Yayınları, Ankara 2006.
• YALÇIN, Alemdar, Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı (1946-2000), C. II, 2. bs., Akçağ Yayınları, Ankara 2005.