Fantastik Edebiyatta Halk Kültürü Unsurlarından İzler: Sadık Yemni Örneği

Yıl 2016, Cilt: 55 Sayı: 55, 1 - 28, 30.12.2016

Seda Aksüt Çobanoğlu

Öz

Edebî bir tür olarak fantastik, hem doğuda hem de batıda mitolojik

kökenleri de bulunan çeşitli halk anlatılarından ve diğer halk kültürü unsurlarından

beslenmiştir. Bu anlamda folklor ve onun geniş bir kolu olan

halk edebiyatı, fantastik edebiyat için zengin bir kaynak mahiyetindedir.

Bu çalışmada; roman, hikâye, deneme, tiyatro gibi farklı türlerde eserler

veren Sadık Yemni’nin romanlarında en çok kullanılan halk kültürü unsurları

tespit edilmiştir. Özellikle Muska, Yatır, Ağrıyan, Öte Yer romanları, bu

konuda en çok malzemeye rastlanan eserlerin başında gelmektedir. Tespit

edilen unsurlar; inançlardan Şamanizm, halk inançlarından cin-iyi saatte

olsunlar inancı ve halk anlatı türlerinden memoratlardır. Aslen İzmirli olan

Sadık Yemni, özellikle çocukluğunda bulunmuş olduğu sözlü kültür ortamlarından

etkilenmiş ve bu ortamlarda edindiği kültürel birikimlerini ve

özellikle halk kültürüne ait unsurları romanlarına yansıtmıştır. Çalışmamız

neticesinde, yazarın kendi kültürel kökeninden, çocukluğunda bulunduğu

sözlü kültür ortamından ve bu ortamda dinlediği kişilerden etkilendiği,

halk kültürüne ait çeşitli unsurların, yazarın fantastik romanlarını gerek

içerik gerekse üslup yönüyle şekillendirdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sadık Yemni, roman, fantastik, halk kültürü, halk edebiyatı

Reflections of Elements of Folk Culture in Fantastic Literature: The Sample of Sadık Yemni

Öz

As a literary
genre fantasticism both in the east and the west has been nourished by several
folk narratives rooted in mythology and other elements of folk culture. So
folklore and folk literature which is its broader branch are rich sources of fantastic
literature. In this study, the most used elements of folk culture in the novels
of Sadık Yemni, who has tried different genres like novel, story, essay and
theatre, were detected. Among them Muska,
Yatır, Ağrıyan and Öte Yer novels are those in which the most elements of
folk culture were utilized. The detected elements are Shamanism among belief
systems, the belief in the existance of elves among folk beliefs and memorates
among the genres of folk narrative. Sadık Yemni, who is originally from İzmir, attended
and was influenced by the environments of oral culture in his childhood and he
transfered his cultural heritage acquired from those environments to his
novels. As a consequence of our study; it has been observed that the writer was
influenced by his own cultural origin, the environments of oral culture in
which he was brought up as a child, the people whom he listened in these
environments and that several elements of folk culture shaped his fantastic novels
in terms of both content and style.

Anahtar Kelimeler

Sadık Yemni, novel, fantasticism, folk culture, folk literature.

Kaynakça

• Aksüt Çobanoğlu, Seda, Fantastik Edebiyatta Halk Kültürü Unsurlarından İzler: Sadık Yemni Örneği, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt/Sayı: 55, (2016-2), İstanbul 2016, s. 1-28