2018-2019 Yıllarında Yapılan Liseye Geçiş Sınavlarındaki Matematik Soruları ile Ders Kitaplarındaki Matematik Sorularının Math Taksonomisine Göre Karşılaştırmalı Analizi

Year 2022, Volume: 6, 15 - 35, 31.12.2022

Tayfun Tutak , Halime Farımaz

Abstract

Bu araştırmada, 2018 yılında ve 2019 yılında uygulanan Liselere Geçiş Sistemi (LGS) matematik sorularının ve 2017-2018 ve 2018-2019 eğitim-öğretim yıllarında ortaokullarda kullanılan matematik ders kitaplarında yer alan matematik sorularının öğrenme alanlarına ve MATH taksonomisine göre karşılaştırılması yapılmıştır. MATH taksonomisi öğrencilerin matematiksel bilgilerini geliştirme amacıyla hazırlanan soruların sınıflandırılmasında kullanılmaktadır. MATH taksonomisinde basamaklar basitten karmaşığa doğru sınıflandırılmıştır. Taksonominin son grubu olan C-Doğrulama ve Yorumlama, Çıkarımlar, Tahminler ve Karşılaştırmalar ve Değerlendirme grubundan sorularla karşılaşan öğrencilerde derin ve stratejik düşünme becerileri gelişme göstermektedir. C grubundaki soruların bulunduğu testin bilişsel olarak üst düzey olduğu belirtilmektedir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada yer alan verilerin analizinde ise doküman analizi yapılmıştır. Araştırmada 40 soru LGS ve 380 soru da ders kitabında olmak üzere toplam 420 matematik sorusu incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, merkezi sınav ve ders kitaplarında yer alan matematik sorularının öğrenme alanları bakımından benzerlik gösterdiği ortaya koyulmuştur. Bilişsel süreçler olarak MATH taksonomisinin grup ve kategorilerine göre karşılaştırıldıklarında ise 2018-LGS’nin en çok C2-Çıkarımlar, Tahminler ve Karşılaştırmalar, 2019-LGS’nin B2-Yeni Durumlara Uygulama; 2017-2018 matematik ders kitabının A1- Bilgi ve Bilgi Sistemi ve 2018-2019 matematik ders kitabının A3-Rutin İşlemlerin Kullanımı kategorilerinden sorular içerdikleri elde edilen bulgular arasındadır. 2018-LGS sorularının 2019-LGS’den daha zor sorular içerdiği ortaya çıkmıştır. 2017-2018 ders kitabı ile 2018-2019 ders kitabının ağırlıklı olarak A grubundan sorular içerdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, LGS matematik sorularının ders kitaplarında yer alan sorulara göre daha üst düzey düşünme becerilerini ölçmeye yönelik sorular olduğu sonucuna varılmıştır.

Keywords

LGS (Liseye Geçiş Sistemi), Matematik ders kitabı, MATH taksonomi, Matematik soruları, Sekizinci sınıf, Taksonomiler.

References

• Alkan, H. (2008). Ortaöğretim Matematik 9. SINIF DERS KİTABI. (3. baskı). İstanbul: Anı Yayınları. Aliustaoğlu, F. & Tuna, A. (2016). Akademik personel ve lisansüstü eğitimi giriş sınavı (ALES) matematik sorularının math taksonomisine göre analizi. Trakya University Journal of Education, 6(2), 126-137.
• Aygün, B., Bulut, D. B., & İpek, A. (2016). İlköğretim matematik dersi sınav sorularının math taksonomisine göre analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 62-88.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives Handbook 1. Cognitive Domain. London: Longmans. Çepni, S., Özsevgenç, T., & Gökdere, M. (2003). Bilişsel gelişim ve formal operasyon dönem özelliklerine göre öss fizik ve lise fizik sorularının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 30-39.
• Dane, A., Doğar, Ç., & Balkı, N. (2004). İlköğretim 7. sınıf matematik ders kitaplarının değerlendirilmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-18.
• Dost, Ş., Sağlam, Y., & Uğur, A. A. (2011). Üniversitede matematik öğretiminde bilgisayar cebiri sistemleri’nin kullanımı: bir öğretim deneyi. hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 140-151.
• D'Souza, S. M., & Wood, L. (2003). Designing Assessment Using the MATH Taxonomy. Mathematics Education Research: Innovation, Networking, Opportunity, pp. 294-301.
• Ekinci, O., & Bal, A. P. (2019). 2018 Yılı Liseye Geçiş Sınavı (LGS) matematik sorularının öğrenme alanları ve yenilenmiş bloom taksonomisi bağlamında değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 9-18.
• Esen, C. (2018). ALES Matematik Sorularının MATH Taksonomisi ve Öğrenme Alanlarına Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Grek, S. (2009). Governing by Numbers: The PISA ‘Effect’ in Europe. Journal of Education Policy, 24(1), 23–37. Kabael, T. (2018). Matematik Okuryazarlığı ve PISA. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karaduman, H. (2015). Dokuzuncu Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersi Bilgilerinin MATH Taksonomi Kullanılarak İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kesgin, Ş. (2011). Matematik Öğretmen Adaylarının Soyut Matematik Dersindeki Bilgilerinin MATH Taksonomi Çerçevesinde Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• MEB, (2013). Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş. 15.12.2013 tarihinde Web: http://oges. meb.gov.tr/docs2104/sunum.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB, (2018). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Başvuru ve Uygulama Kılavuzu. 30.07.2018 tarihinde Web: https://www.meb.gov.tr adresinden alınmıştır.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. (2nd Ed). California: Sage Publication Inc. Moralı, H. S., Karaduman, H., & Uğurel, I. (2014). Matematik Öğretmenliği Alan Bilgisi Sınavlarındaki Soruların MATH Taksonomi Çerçevesinde Analizi. ICEMST 2014 konferansında sunulan bildiri (s. 633-637), Konya. Kabael, T. (2018). Matematik Okuryazarlığı ve PISA. (1. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kerküt, A., & Dinç Artut, P. (2018). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Matematik Sorularının MATH Taksonomisine Göre Analizi. Ejons V – International Conference on Mathematics – Engineerıng – Natural &Medical Sciences konferansında sunulan bildiri (s. 16-26). ISBN 978-605-7510-80-8.
• Kesgin, Ş. (2011). Matematik Öğretmen Adaylarının Soyut Matematik Dersindeki Bilgilerinin MATH Taksonomi Çerçevesinde Analizi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Korkmaz, E., Tutak, T., & İlhan, A. (2020). Ortaokul matematik ders kitaplarının matematik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 118-128.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2013). 2013-2014 Eğitim–Öğretim Yılı Orta Öğretime Geçiş Ortak Sınavları e-kılavuzu. Web: http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2013/teog2013/TEOGKlavuzu2013.pdf adresinden edinildi.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). Principles and Standards for School Mathematics. Reston, Va: National Council of Teachers of Mathematics.
• Pegg, J. (2003). Assessment in Mathematics: A Developmental Approach. In J. M. Royer (Ed.), Advances in Cognition and Instruction. (pp. 227-259). New York: Information Age Publishing Inc. (Orijinal çalışma 1941 yılında yayımlanmıştır).
• Rautalin, M., & Alasuutari, P. (2009). The uses of the national pısa results by finnis hofficials in central government. Journal of Education Policy, 24(5), 539–56.
• Smith, G, & Wood, L. (2000). Assessment of learning in university mathematics. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(31), 125-132.
• Smith, G., Petocz, P., Reid, A., & Wood, L. N. (2002). Correlation between Student Performance in Linear Algebra and Categories of a Taxonomy. 2nd International Conference on the Teaching of Mathematics (At the Undergraduate Level) Hersonissos, Greece.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Trendsin International Mathematics and Science Study [TIMSS], (2006/2007). Brochure. Information Parents and Students. IEA. Acer.
• The Organisation for Economic Co-Operationand Development [OECD], (2007a). PISA 2006 Science Competencies for Tomorrow’s World. OECD briefing note for Belgium, Europe, Web: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.167.908&rep=rep1&type=pdf adresinden alınmıştır. T he Organisation for Economic Co-Operationand Development [OECD] (2005). PISA 2003 Technical Report. Web:http://www.oecd.org/education/school/programmeforinternationalstudentassessmeprogra/35188570.pdf adresinden alınmıştır.
• Uğurel, I., Moralı, H. S., & Kesgin, Ş. (2012). OKS, SBS ve TIMSS matematik sorularının ‘math taksonomi’ çerçevesinde karşılaştırmalı analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 423-444.
• URL-1. (2019). (yy). Aralık 10 Tarihinde Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’dan alınmıştır. Web: https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/curriculum/2/eba/8/maty?currID=65abc9f9cf3998bbdf9256852de0ca75&expand=false&isSub=false&schoolSubType=3&backID=3cf6f899-1cdb-ef4b-c3c7-2582f3d8d719 alınmıştır.
• URL-2. (2020). (yy). Aralık 12 Tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)’den https://timss.meb.gov.tr/www/timss-2019-sonuclari-aciklandi/icerik/8 alınmıştır.
• Van De Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay-Williams J. M. (2018). İlkokul ve Ortaokul Matematiği Gelişimsel Yaklaşımla Öğretim (Çev. D. Soner), Ankara. (Orijinal çalışma 2010 yılında yayımlanmıştır).
• Wood, L. N., & Smith, G. H. (2002). Perceptions of Difficulty. Paper Presented at 2nd International Conference on the Teaching of Mathematics. (s. 1-6). Hersonissos, Greece.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.(9. baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Karadağ, E., & Yücel, C. (2017). Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması [TÜMA-2017]: Rapor özeti. Yükseköğretim Dergisi, 7(2), 132-144.
• Zopluoğlu, C. (2013). V. Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) Türkiye Değerlendirmesi: Matematik. Seta Analiz, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 64, 3-16.