Birinci Basamaktaki Hekimlerin Adli Rapor Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 14 - 21, 01.04.2023

Celal Kuş , Abdullah Avşar , Büşra Karabekiroğlu

Öz

Amaç: Aile hekimliği, sağlık sisteminin ilk tıbbi temas noktasını oluşturur. Bu yüzden aile hekimleri mesleki uygulamalarında adli olaylarla çok sık karşılaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı birinci basamakta görev yapan aile hekimlerinin adli rapor konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamızın evrenini Kahramanmaraş il sınırları içinde yer alan 346 Aile Sağlığı Birimi oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü %5 hata payı, %95 güven aralığı ve %10 veri kaybı olasılığı ile hesaplandığında 183 kişi olarak belirlenmiş olup çalışmaya 184 kişi dahil edilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul edenlere araştırmacı tarafından geliştirilen 15 soruluk anket formu ile 10 maddelik likert ölçek yüz yüze uygulanmıştır. Verilerin istatiksel analizi SPSS 20.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmamıza dahil olan 184 hekimin 127’si erkek (%69), 57’si (%31) kadındı. Hekimlerin yaş ortalaması 39,64±7,7 olarak belirlendi. Katılımcıların %80,9’u mezuniyet öncesi aldığı adli tıp eğitimini meslek hayatı için yeterli bulmamaktaydı. Hekimlerin en çok trafik kazalarıyla (%33,2) ilgili adli rapor tuttuğu belirlendi. Hekimlerin adli raporlar konusundaki farkındalık düzeyi ‘iyi’ olarak saptandı.
Sonuç: Aile hekimlerinin adli olgulara karşı bilgi, tutum ve davranış konusunda eğitim düzeyi arttırılmalı, tıp ve uzmanlık eğitimleri sürecinde “adli tıp” rotasyonları ya da düzenli adli tıbbi eğitimler planlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, adli tıp, birinci basamak

Kaynakça

• 1. WONCA. www.tahud.org.tr. [Online]. [cited 2022 08 15. Available from: https://www.tahud.org.tr/file/96f3dfc7-3961-4272-b5b7-e6cbbd7580ef/ah_avrupa_tanımı-2.pdf.
• 2. Akman M. Türkiye’de birinci basamağın gücü. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2014; 18(2): 70-8.
• 3. Beyaztaş FY. Adli rapor konusunda hekim sorumluluğu. Anadolu Psikiyatri Derg. 2000; 1(4): 231-4.
• 4. Türkmen N, Akgöz S, Çoltu A, Ergin N. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil servisine başvuran adli olguların değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005; 31(1): 25-9.
• 5. Tuğcu H, Yorulmaz C. Hekim Sorumluluğu ve Tıbbi Malpraktis. In Koç S, Can M, editors. Birinci Basamakta Adli Tıp. 2nd ed.: İstanbul Tabip Odası; 2011. p. 9-18.
• 6. Türk Ceza Kanunu. Madde 4. [Online].; 2004 [cited 2022 09 10. Available from: https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html.
• 7. Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair 1219 sayılı Kanun. [Online]. [cited 2022 08 15. Available from: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1219.pdf.
• 8. Koç S. Adli Tıpta Rapor Hazırlama Tekniği ve Rapor Örnekleri. In Soysal Z, Çakalır C, editors. Adli Tıp. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları; 1999. p. 1573-633.
• 9. Demirci Ş, Günaydın G, Doğan H, Aynacı Y, Deniz İ. Adli rapor düzenlemede uygulamalı eğitimin önemi. Adli Tıp Dergisi. 2007; 21(1): 10-4.
• 10. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. [Online].: Resmi Gazete; 2010 [cited 2022 07 14. Available from: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/05/20100525-10.htm.
• 11. Balcı Y, Eryürük M. Adli Raporların Hazırlanmasında Temel Kurallar, Kavramlar; Hukuki ve Tıbbi Açıdan Hekim Sorumluluğu. In Koç S, Can M, editors. Birinci Basamakta Adli Tıp. 2nd ed.: İstanbul Tabip Odası; 2011. p. 93-107.
• 12. Yavuz MS, Aydın S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde adli olgu ve raporlar. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2004; 8(1): 30-3.
• 13. Özdemir Ç, Mıstık S. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi intörn hekimleri adli tıp hizmetlerine bakışı. Tıp Eğitimi Dünyası. 2004; 15(15): 3-8.
• 14. Demir V, Korkmaz M, Uysal C, Bucaktepe PGE, Bucaktepe A, Çelepkolu T. Tıp fakültesi son sınıf öğrencileri ve tıpta uzmanlık öğrencisi doktorların adli raporlar konusundaki bilgi ve tutumları. Konuralp Medical Journal. 2019; 11(2): 190-4.
• 15. Günaydın İG, Demirci Ş, Doğan KH, Aynacı Y. Konya ilinde çalışan acil servis hekimlerinin adli raporlara yaklaşımı: bir anket çalışması. Adli Tıp Dergisi. 2005; 19(2): 26-32.
• 16. Tuğcu H, Yorulmaz C, Ceylan S, Baykal B, Celasun B, Koç S. Acil servis hizmetine katılan hekimlerin, acil olgularda hekim sorumluluğu ve adli tıp sorunları konusundaki bilgi ve düşünceleri. Gülhane Tıp Dergisi. 2003; 45(2): 175-9.
• 17. Turla A, Dündar C. Samsun il merkezinde adli rapor düzenleyen pratisyen hekimlerin adli tıp eğitimi ve adli raporlara yansımaları. OMÜ Tıp Dergisi. 2003; 20(3): 119-24.
• 18. Tümer AR, Keten A, Karacaoğlu E. Adli olgu bildirimi ve adli raporlar. Hacettepe Tıp Dergisi. 2010; 41(1): 128-34.
• 19. Ibrahim IA, Soliman SS, Alzahrani HS. Awareness of medical students toward forensic medicine at Albaha University medical college, Saudi Arabia. J Pak Med Assoc. 2019; 69(12): 1896-9.
• 20. Kumral B, Özdeş T. Tekirdağ ilindeki hekimlerin adli tıp uygulamalarına yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi. 2014; 28(2): 141-53.
• 21. Can İÖ, Direk N, Özdemir MH. Adli olgu bildirimiyle ilgili ikilemlerde hekimlerin tutumları. Adli Tıp Bülteni. 2018; 23(1): 1-5.
• 22. Tıraşçı Y, Durmaz U, Altınal A, Bulut K, Özdemir Y, Cengiz D, et al. Dicle Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalınca 2012-2015 yılları arasında düzenlenen adli raporların retrospektif olarak değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi. 2016; 43(3): 424-30.
• 23. Ketenci HÇ, Kır MZ, Başbulut AZ, Beyhun NE. Erzurum Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne müracaat eden olguların değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi. 2013; 27(2): 88-91.
• 24. Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Personel Dağılım Cetveli. [Online]. [cited 2022 07 14. Available from: https://yhgm.saglik.gov.tr/TR-42988/personel-dagilim-cetveli-pdc.html.
• 25. Güven FMK, Bütün C, Beyaztaş FY, Eren ŞH, Korkmaz İ. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne başvuran adli olguların değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2009; 10(1): 23-8.
• 26. Tuğcu H, Özdemir Ç, Dalgıç M, Ulukan MÖ, Celasun B. 1995-2002 Yılları arasında GATA Adli Tıp Anabilim Dalında düzenlenen adli raporların incelenmesi. In 3. Anadolu Adli Bilimler Kongresi; 7-10 Ekim 2004; Eskişehir. p. 19.
• 27. Karasu M, Isır AB, Aydın N, Gülger E. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi adli tıp anabilim dalınca düzenlenen 1998-2005 yılları arasında düzenlenen adli raporların değerlendirilmesi. Gaziantep Tıp Dergisi. 2009; 15(1): 10-5.
• 28. Madadin MS. Assessment of knowledge about, attitudes toward, and awareness of a forensic medicine course among medical students at the University of Dammam. J Forensic Leg Med. 2013; 20(8): 1108-11.
• 29. Hamdi A, Zaki M. Adli Otopsi: Suudi Tıp Öğrencisinin Farkındalığı ve Kabulü. In Uluslararası Adli Tıp Akademisi (ILAM) 22. Kongresi Tutanakları; 5-8 Temmuz 2012; İstanbul.