TÜRKİYE’DE FOTOĞRAF ELEŞTİRİSİ VE FOTOĞRAFIN TEMSİL KRİZİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 333 - 352, 09.11.2020

Ozan Yavuz

https://doi.org/10.31566/arts.3.022

Öz

Bu çalışma Türkiye’de entelektüel ve sürekli bir geleneğe sahip olmayan fotoğraf eleştirisi ve buna bağlı olarak temsil krizi ve güncel fotoğraf üretiminin pratik ve kuramsal bağlamda incelenmesine odaklanmıştır. Çalışmanın amacı, Türkiye’de fotoğraf eleştirisi bağlamında ele alınan yazıları değerlendirerek özellikle güncel fotoğrafa karşı oluşan önyargı ve eksik eleştirilerin sebepleri üzerinde durmaktır. Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren ivmelenen güncel öznel yaklaşımlar ve buna karşı oluşan eleştiriler bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Geniş Açı ve Kontrast fotoğraf kültürü dergilerinin incelendiği çalışma, fotoğraf eleştirisi ve güncel fotoğraf pratiğinin tarihsel ve güncel analizini ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu açıdan dergilerde yer alan makaleler, güncel fotoğraf pratiğinin hangi bağlamda eleştirildiğini ve bu bağlamın kuramsal olarak nasıl bir argümanla ortaya çıktığını göstermektedir. Çalışma, modernist eleştirilerin karşısında pratikleşen güncel yaklaşımların daha çok postmodern bağlamda ele alınması gereken sinik bir tavır ile değerlendirilmesini önermektedir. Buradan hareketle çalışma bazı sorulara odaklanmaktadır. Türkiye’de fotoğraf üzerine yapılan eleştirilerin bağlamı nedir; eleştiriler güncel fotoğraf pratiği ve yeni ivmelenmeyi nasıl değerlendiriyor; öznel yaklaşımlar fotografik olarak nasıl bir yöntem bilim ile karşımıza çıkıyor ve bu yeni ivmelenme neden geç avangart olarak adlandırılıyor?

Anahtar Kelimeler

Güncel Fotoğraf Eleştirisi, Temsil Krizi, Türkiye’de Güncel Fotoğraf, Sinizm, Geç Avangart

A RESEARCH ON PHOTOGRAPHY CRITICISM AND REPRESENTATION CRISIS OF PHOTOGRAPHY IN TURKEY

Öz

This study focuses on the photography criticism that is not having a continuous and intellectual tradition, and in parallel with analysis of representation crisis and contemporary photography production in a practical and theoretical context. The aim of the study is to evaluate the articles dealt with in the context of photography criticism, and especially the causes of prejudice and incomplete criticism against contemporary photography. Since the beginning of 2000 in Turkey accelerated year-to-date approaches and subjective criticism against it is the main subject of this study. In literature review the study, which examines leading photography culture magazines Geniş Açı and Kontrast tries to reveal the historical and current analysis of photo criticism and current photography practice. In this context, articles in journals show in which context the current photography practice has been criticized and what argument this context has emerged theoretically. The study suggests that contemporary approaches that are practical against modernist criticisms should be evaluated with a cynical attitude that should be handled in a postmodern context. Based on this, this study focuses on some questions: What is the context of the criticisms made on photography in Turkey?; How criticisms evaluate contemporary photography practice and new wave?; What kind of methodology do subjective approaches have photographically?; and why is this new wave called late avant-garde?

Anahtar Kelimeler

Contemporary Photography Critic, Crisis of Representation, Contemporary Photography in Turkey, Cynicism, Late Avant - Garde

Kaynakça

• Acar, B. (2014). Geç-Avangard’ın Türkiye’si ya da e) Hiçbiri. Kontrast, Sayı 40, Mart-Nisan.
• Arısoy, D. (t.y.). http://www.dilaraarisoy.com/about/j7njfcm09gutjli2r6h61w9klrvd5i [Erişim Tarihi: 18.05.2020]
• Barthes, R. (1977). The Death of the Author. Ed. S. Heath içinde. Image/Music/Text. (Çev. Stephen Heath). New York: Hill& Wang.
• Barthes, R. (1981). Camera Lucida. New York: Hill&Wang.
• Baudrillard, J. (1994). Simulacra and Simulation. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Bazin, A. (1967). The Ontology of the Photographic Image. Ed. Hugh Gray içinde, What is Cinema?, c. 1, Berkeley: University of California Press.
• Bhabha, H.K. (1994). The Location of Culture. New York: Routledge.
• Clifford, J., Marcus, G.E. (1986). On Ethnographic Allegory. Ed. James C., ve George E.M., içinde Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography. Berkeley: University of California Press.
• Çelik, Z., Eldem, E., Öztuncay, B., Terpak, F., Bonfitto, P. L. (2015). Camera Ottomana: Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğraf ve Modernite 1840-1914, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Daguerre, L. (1980). Daguerreotype. Ed. A. Trachtenberg içinde, Classic Essays on Photography. New Haven: Leete’s Island Books.
• Deleuze, G. (1987). A Thousand Plateaus. (Çev. B. Massumi). Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Derrida, J. (1978). Writing and Difference. Chicago: The University of Chicago Press.
• Dog Food. (2012). Foto Manifesto. https://issuu.com/dogfoodmagazine/docs/dogfood_01_web. Sayı 1, Güz. [Erişim Tarihi: 12.06.2020]
• Ebert, T. (1986). The Crisis of Representation in Cultural Studies: Reading Postmodern Texts. American Quarterly, 38(5), 894-902. doi:10.2307/2712833
• Fırat, K. (1998). Dil Bağlamında Fotoğraf (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Fotoğraf Anasanat Dalı, İstanbul.
• Foucault, M. (1973). Les Mots et Les Choses. Paris: Gallimard. Translated as The Order of Things, (Çev. Alan Sheridan), New York: Vintage.
• Gezgin, A. Ö. (1995). Cumhuriyet’ten Günümüze Fotografi. Fotografya (Sanal Fotoğraf Dergisi), 4. http://www.fotografya.gen.tr/TR,765/cumhuriyetten-gunumuze-fotografi.html [Erişim Tarihi: 03.06.2020]
• Greenblatt, S. (1980). Renaissance Self-Fashioning: From More to Shakespeare. Chicago: University of Chicago Press.
• Gürses, H. S. (2006). Keçi Boynuzu Tadında Hayat. Geniş Açı, Sayı 50, Kasım Aralık.
• İkizler, E. (2012). Bilgisayar Destekli Fotografik Tasarım. Kontrast, 27, Ocak-Şubat.
• Johnson, C. J. (2015). Book Review: Good Dog. https://blog.photoeye.com/2015/05/book-review-good-dog.html [Erişim Tarihi: 11.06.2020]
• Kalfagil, S. (1995). Fotoğraf Eğitimi. Fotografya (Sanal Fotoğraf Dergisi), 4. http://www.fotografya.gen.tr/TR,763/fotograf-egitimi.html [Erişim Tarihi: 22.01.2019].
• Laursen, J.C. (2009). Cynicism Then and Now. Iris: European Journal of Philosophy & Public Debate.
• Lyotard, J. (1984). The postmodern condition: A report on knowledge. (Çev. by F., Bennington, G., & Massumi, B). UK: Manchester University Press.
• Maga, İ. (2010a). Fotoğrafa Dair Bir Tartışmanın Güncelliği ve Teorik Durumu. Kontrast, Sayı 16, Mart.
• Maga, İ. (2010b). İnsanın Yeni Doğal Refleksi ve Fotoğraf Makinesi Ne Zaman Yerinden Çıkarılır’, Kontrast, Sayı 18, Temmuz-Ağustos.
• Maga, İ. (2010c). Kolaylık Amatörleri ve Profesyonelleri. Kontrast, Sayı 17, Mayıs-Haziran.
• Maga, İ. (2012). Provokatif Sayılabilecek Bir Kutlama. Kontrast, Sayı 32, Kasım-Aralık.
• Morrison, E. (1998). Review of cynicism and postmodernity (1997) [Timothy Bewes tarafından yayına hazırlanan Cynicism and Postmodernity başlıklı kitabın değerlendirmesi]. Variant, Volume 2, Number 5, Spring, Glasgow.
• Özendes, E. (2017). Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğrafçılık 1839-1923. İstanbul: Yem Yayınları.
• Peirce, C. S. (1998). What is a sign?. Ed. N. Houser ve C.Kloesel içinde. The Essential Peirce: Selected Philosophical Writings, Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
• Pessosa, F. (2002). The Book of Disquiet. England: Penguin Books.
• Sontag, S. (1977). On Photography. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Talbot, W. H. F. (1980). A Brief Historical Sketch of the Invention of the Art. A. Trachtenberg içinde, Classic Essays on Photography. New Haven: Leete’s Island Books.
• Tunca, Y. (2016). A 10-Point Portfolio Guideline for Young Photographers. https://issuu.com/dogfoodmagazine/docs/df_issue_5-digital, Dog Food, Sayı 5, Güz. [Erişim Tarihi: 12.06.2020]
• Yurdalan. Ö. (2010). Ne Münasebet Belgesel, Kontrast, Sayı 18, Mayıs-Haziran.