Sendikalı Olma ve Örgütsel Bağlılık

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 100 - 136, 30.06.2022

Mehmet Murat Tunçbilek , Ebru Hacıoğlu

https://doi.org/10.7596/jebm.30062022.005

Öz

Örgütsel bağlılık, işletmelerin rekabet üstü kalmasında önemli bir faktör olan insan kaynaklarının örgüte katkısını belirlemede önemli bir etkendir. Bu nedenle işletmelerde bu başarıya katkı sağlayacak olan sendikaların rolünün ne olduğunun belirlenmesi önemlidir. Bu katkının belirlenmesi amacıyla aynı sektördeki sendikalı ve sendikasız çalışanların örgütsel bağlılıkları ölçülmüştür. Araştırmanın evreni Bursa ili metal işkolunda çalışan işyerleridir. Bu evrenden 364 sendikalı ve 385 sendikasız toplam 749 kişiden veri elde edilmiştir. Veriler t-testi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın temel hipotezi örgütlerde sendikalı olarak çalışanların sendikasız çalışanlara göre daha yüksek bağlılığa sahip olduğudur. Veriler, anket tekniği ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Allen ve Meyer’in (1990) üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre sendikasız çalışanların duygusal bağlılıklarının sendikalı çalışanlara göre göreceli olarak daha yüksektir. Sendikalı çalışanların ise hem genel örgütsel bağlılıklarının hem de devam ve normatif bağlılıklarının sendikasız çalışanlara göre göreceli olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sendikalı Olma ve Örgütsel Bağlılık, Sendikalı ve Sendikasız çalışanların örgütsel bağlılıkları, Duygusal Bağlılık, Devam Bağlılığı, Normatif bağlılık

Kaynakça

• Abosrra, A. O. (2017). The Effect of Job Involvement on Organizational Commitment. Karabük: Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Ada, N., Alver, İ., & Atlı, F. (2008). Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Manisa Organize Sanayi Bölgesinde Yer Alan ve İmalat Sektörü Çalışanları Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 8(2), 487-518.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organisation. Journal of Occupational Psychology, 63(63), 1–18. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1990.tb00506.x
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, 16(59), 125-139.
• Bentler, P. M., & Bonnett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606.
• Bingöl, D. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta.
• Bozkurt, Ö., & Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139.
• BTSO. (2022, Mart 9). https://www.btso.org.tr/?page=bursaeconomy/sectorstructure.asp#:~:text=A%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1daki%20tabloda%20Bursa%20Ticaret%20ve,ile%20d%C3%B6rd%C3%BCnc%C3%BC%20s%C4%B1rada%20yer%20almaktad%C4%B1r. Mayıs 2, 2022 tarihinde Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO): www.btso.org.tr adresinden alındı
• Çöl, G., & Gül, H. (2005). Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri ve Kamu Üniversitelerinde Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291- 306.
• Çöllü, E. F., & Summak, M. E. (2010). Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Konya'da Bulunan Mali Müşavir Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 13(1-2), 273-288.
• Dağlı, A., Elçiçek , Z., & Han, B. (2018). Örgütsel Bağlılık Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması:Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 1765-1777.
• Doğan, S., & Kılıç, S. (2007). Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(29), 37-61.
• Ersoy, S., & Bayraktaroğlu, S. (2010). Örgütsel Davranışta Güncel Konular. D. E. Özler (Dü.) içinde, Örgütsel Bağlılık (s. 1-19). Ekin Kitabevi.
• Esmer, Y., & Yüksel , M. (2017). İş Yaşamında Örgütsel Bağlılık: Teorik Bir Çerçeve. Akademik Bakış Dergisi(62), 258-272. Gaether, K. N., & Nollen, S. D. (1989). Career Experiences, Perceptions of Employment Practices and Psychological Commitment to the Organization. Human Relations, 42(11), 975-991.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Boston: Pearson.
• Gündoğan, T. (2009). Örgütsel Bağlılık:Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uygulaması. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü.
• Güney, S. (2015). Örgütsel Davranış (3.Basım b.). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hacıoğlu, S. (2014). Bir Örgütsel Bağlılık Türü Olarak Sendikal Bağlılık ve Bir Sendika Örneği. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kara, Z. (2015). Çalışanların Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Çalışma Motivasyonuna Etkisi ve Bir Araştırma. Eskişehir: Eskişehir Osmanagazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karataş, S., & Güleş, H. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
• Löle, A. (2012). Türk Basınında İş Tatmini ve Sendikalaşma İlintisi: Akşam Gazetesi Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Luthans, F. (2011). Organizational Behavior (Telfth Edition). Irwin: McGraw-Hill.
• Meyer, J. P., & Allen, J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997). Commitment In The Workplace Theory, Research and Application. Sage Publication Inc. https://books.google.com.tr/books?id=jn4VFpFJ2qQC&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.538
• Mowday, R. T., Porter, L. W., & Steers, R. M. (1982). Employee Organizational Linkages. New York: Academic Press. Özcan, E. B. (2008). Örgütsel Bağlılık ve İş Değerleri Arasındaki İlişki:Adana İlinde Bir İnceleme. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar İle İstatiksel Veri Analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özdemir, S., & Cemaloğlu, N. (2017). Örgütsel Davranış ve Yönetimi (Cilt 2.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özkalp, E., & Kırel, Ç. (2013). Örgütsel Davranış (6. b.). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Öztürk, Y. K. (2018). Örgütsel Bağlılık ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri (Cerrahpaşa Örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rigdon, E. E. (1996). CFI versus RMSEA: A comparison of two fit indexes for structural equation modeling. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 3(4), 369-379.
• Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. V. (2013). Örgütsel Davranış (5. b.). Bursa: Aktüel Yayınları.
• San, İ., & Yalçıntaş, M. (2017). Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (16. UİK Özel Sayısı), 503-514.
• Sekaran, U. (2003). Business Research Methods: A Skill-Building Approach (Cilt 4.Baskı). John Wiley&Sons.
• Shevlin, M., & Miles, J. V. (1998). Effects of sample size, model specification and factor loadings on the GFI in confirmatory factor analysis. Personality and Individual Differences, 25(1), 85-90.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Tarcan, G. Y., Yeşilaydın, G., & Karahan, A. (2019). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İncelenmesi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 157-180.
• Tunçbilek, M. M., & Kaya, M. (2020). Otoriter, Demokratik ve Serbest Bırakıcı Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Journal of Politics Economy and Management, 3(2), 31–52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jopem/issue/58835/772484
• Turunc, Ö., Coşkun, M. B., & İçdem, U. (2018). İş Stresi Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Sendika Üyeliğinin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 2411–2437. https://doi.org/10.26466/OPUS.483350
• Tutar, H. (2007). Erzurum'da Devlet ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 97-120.
• Urhan, B. (2005). Türkiye'de Sendikal Örgütlenmede Yaşanan Güven ve Dayanışma Sorunları. Çalışma ve Toplum, 1, 57-88.
• Usta, I. (2012). Otel İşletmelerinde Ödüllendirmenin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İstanbul'daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Wasti, S. A. A. (2002). Affective and continuance commitment to the organization: Test of an integrated model in the Turkish context. International Journal of Intercultural Relations, 26(5), 525–550. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(02)00032-9
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F., & Summers, G. F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8, 84-136.
• Yalçın , A., & İplik, F. N. (2005). Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 395-412.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yazıcıoğlu, İ., & Topaloğlu, I. G. (2009). Örgütsel Adalet ve Bağlılı İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 3-16.
• Yıldız, D., & Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi(1), 14-28.
• Zencirkıran, M., & Keser, A. (2018). Örgütsel Davranış. Bursa: Dora Yayınevi.