BibTex RIS Kaynak Göster
Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 3, 192 - 204, 01.09.2014

Öz

Dünya   miraslarını   korumaya   yönelik   devlet   kurumlarının   ve   sivil   toplum  kuruluşlarının  mevcut   çalışmaları   olduğunu   bilmekteyiz.   Bu   çalışmalardan   birisi  ülkemizde   T.C.   Kalkınma   Bakanlığı   tarafından   uyarlaması   yapılan,   gelecek   kuşakların  ihtiyaçlarını   karşılayabilme   olanağından   ödün   vermeksizin   günümüz   kuşaklarının  ihtiyaçlarını   karşılayabilmek   amaçlı   geliştirilmiş   sürdürülebilir   kalkınma   modelidir.  Johannesburg   Deklarasyonunda   da   belirtildiği   üzere;   hükümet   yetkilileri   ve   tüm  paydaşların  katılımıyla  kaynak  verimliliğini  arttırmak  ve  olumsuz  etkileri  indirgemek  için  atık  oluşumunu  önleme  ve  en  aza  indirme  sürecinde;  yeniden  kullanım,  geri  dönüşüm  ve  çevre   dostu   alternatif   malzemelerin   kullanım   oranı   en   üst   düzeye   çıkarılmalıdır.   Atık  yönetimi  olarak  karşımıza  çıkan  bu  yaklaşımda  toplanan  atıklar  arasından  yeniden  üretim  sürecine   dâhil   edilebilecek   ürünler   ilk   üretim   alanında   veya   farklı   bir   üretim   alanında  orjinal   hammaddenin   ikamesi   olarak   kullanılabilmektedir.   Çimento   sanayisinin   üretim  sürecinde  atıkların  hammadde,  alternatif  yakıt  olarak  kullanıldığını  görmekteyiz.  Atıkların  yakıt   olarak   kullanılmasıyla   fosil   yakıtlara   olan   bağımlılık   ve   karbondioksit   salınımının  azalmasına  katkı  sağlamaktadır  (CEMBUREAU,2009).  Atık  kullanımı  beraberinde  atıkların  toplanması,  depolanması  ve  üretim  tesisine  ulaştırılması  sorununu  ortaya  çıkarmaktadır.  Ülkemizde,  belediyeler  tarafından  biyolojik  atık  su  arıtma  ve  evsel  katı  atık  işleme  tesisi  yatırımları   yapılsa   da   mevcut   durumda   bunların   yetersiz   kaldığı   ve   bu   nedenle   bazı  çimento  fabrikalarının  yerel  yönetimlerle  ve  ilgili  kurumlarla  ortaklaşa  hareket  ederek  bu  sorunları   aşmaya   çalıştığı   görülmektedir   (Engin   vd.,2013).   Ortaya   çıkan   bu   probleme  çözüm   bulmak   amaçlı   yapılan   bu   çalışmada,   illerden   elde   edilen   atıkların   Toplanma  Merkezlerine   toplatılması   ve   toplanılan   atıkların   klinker   üreten   çimento   fabrikalarına  ulaştırması   amacıyla   oluşturulacak   tersine   lojistik   ağı   içerisinde   Toplama   Merkezlerinin  nerelerde   olması   gerektiği   sorusuna,   amaç   fonksiyonu   maliyet   (mesafe)   minimizasyonu  olan  bir  matematiksel  modelleme  ile  cevap  bulunmuştur.   1.  GİRİŞ  Yaşam   kalitesini   artırmak   için   gelişen   ve   değişen   üretim   ve   tüketim   alışkanlıkları  beraberinde  doğal  kaynakların  kullanım  hızını  artırdığı  gerçeğini  ortaya  çıkarmaktadır.  Bu  kullanım   hızının   azaltılması   ve   sürdürülebilir   hale   getirilmesi   için   ülkelerin   yasal  düzenlemeler   ile   vatandaşlarını   bilgilendirerek   ve   eğiterek   davranış   değişiklikleri  kazandırmayı  hedeflediğini  görmekteyiz.  Ülkemizde  ise  1983  yılında  yürürlüğe  giren  2872  sayılı  çevre  kanunuyla  günümüzün  ve  gelecek  kuşakların  ihtiyaç  duyacağı  doğal  kaynakların  varlığını   ve   kalitesini   tehlikeye   atmadan   sürdürülebilir   çevre   ve   sürdürülebilir   kalkınma  kapsamında;   çevresel,   ekonomik   ve   sosyal   hedefler   arasında   denge   kurularak   korunması  ve  geliştirilmesinin  hedeflendiği  anlaşılmaktadır.  Ülkemizin  2004  yılında  taraf  olduğu  Kyoto  Protokolü  olarak  bilinen  Birleşmiş  Milletler  İklim  Değişikliği   Çerçeve   Sözleşmesinde;   çevresel   değerleri   olumsuz   olarak   etkileyen   küresel  ısınma,   deniz   seviyesinde   yükselme,   anormal   hava   değişimleri,   su   çekilmeleri   ve   sel  baskınlarına   sebebiyet   veren   sera   gazları   ve   öncül   maddelerinin   atmosfere   salınmasının  iklim   değişikliklerine   neden   olduğu   belirtilmiştir   (Zhou,   2012).   Bu   protokol   kapsamında  Çevre   ve   Şehircilik   Bakanlığının   bünyesinde   halen   bulunan   komisyonlar   tarafından  “Emisyon  Kontrolünün  Geliştirilmesi"  projesinin  yürütüldüğü  de  bilinmektedir  (T.C.  Orman  ve   Su   İşleri   Bakanlığı   Orman   Genel   Müdürülüğü,   2012).   Ayrıca   25   Nisan   2012   tarihli   ve  28274   sayılı   "Sera   Gazı   Emisyonlarının   Takibi"   hakkındaki   yönetmelik   ile   ulusal   sera   gazı  emisyonlarının  önemli  bir  kısmını  teşkil  eden  elektrik  ve  buhar,  demir-­‐çelik,  seramik,  kireç,  kağıt,   cam   ve   çimento   üretim   sektörlerinde   ortaya   çıkan   sera   gazı   emisyonlarının   tesis  seviyesinde   izlenmesine   yönelik   çalışmaların   bulunduğu   bilinmektedir   (T.C.   Çevre   ve  Şehircilik  Bakanlığı,  2012).    Bu  çalışma  kapsamında  çimento  üretiminde  günlük  kapasitesi  500   ton   ve   üzeri   döner   fırınlarında   veya   günlük   kapasitesi   50   tonu   aşan   diğer   ocaklarda  klinker   üretiminin   tesis   seviyesinde   izlenmeye   alındığı   da   bilinmektedir   (28274   sayılı  yönetmelik,  2012).  Çimento   sanayisi   ele   alındığında;   farklı   oranlarda   klinker   miktarına   sahip   çimentoların  üretiminde   kullanılan   yakıtlardan   elde   edilen   karbondioksit   emisyon   miktarlarının   farklı  olduğu  gözlenmiştir.  Tablo  1'de  1kg  çimento  üretiminde  kullanılan  yakıt  cinsine  ve  klinker  kullanım   yüzdesine   göre   açığa   çıkan   karbondioksit   emisyon   miktarları   kg   cinsinden  verilmiştir.  Tablo  1  incelendiğinde  kullanılan  yakıt  türlerinden  en  az  karbondioksit  emisyon  miktarını  ortaya  çıkaran  yakıt  türünün  "atık  yakıt"  türü  olduğu  anlaşılmaktadır.  Tablo  1:  Klinker  ve  Yakıt  Türlerine  Göre  Çimento  Üretiminde  Oluşan  Karbondioksit  Emisyonları  (kg)  (Hendriks  vd.,  2003).  Klinker/  Çimento  Oranı  Proses  Emisyonları  Kuru  Proses  Yaş  Proses  Klinker  Kömür   Fuel  Oil   Doğal  Gaz   Atık   Kömür   Fuel  Oil   Doğal  Gaz   Atık  55%  0,28  0,55  0,47  0,47  0,36   0,67  0,59  0,53  0,36  75%  0,38  0,72  0,61  0,61  0,47   0,88  0,77  0,69  0,47  95%  (Portland)  0,49  0,89  0,81  0,75  0,57   1,09  0,95  0,9  0,57  Atık   yönetimi   kapsamında;   atıkların   sadece   imha   edilmesi   gereken   maddeler   olduğu  şeklinde  olan  bakış  açısının  sürdürülebilir  çevre  anlayışı  içerisine  girmediği  (Seadon,  2010)  bunun  yerine  elde  edilen  atıkların  farklı  enerji  kaynaklarına  çevrilerek  geri  kazanımlarının  sağlanması  anlayışının  artması  ve  entegre  atık  yönetimi  anlayışı  ile  çevresel  ve  ekonomik  açıdan  sürdürülebilirliğin  sağlanması  gerekliliğinin  ortaya  çıktığı  görülmektedir  (T.C.  Çevre  ve  Orman  Bakanlığı  Çevre  Yönetimi  Genel  Müdürlüğü,  2008).  Avrupa   çevre   ajansının   2005   yılında   yayınladığı   atık   önleme   ve   geri   dönüşüm   tematik  stratejisinde  atık  yönetimi  ile  ilgili  geliştirilmesi  istenen  konular  arasında  "yaşam  döngüsü  analizi   yaklaşımının   atık   yönetiminin   de   uygulanması"   hususu   yer   almıştır   (European  Commission,   2011).   Bunun   üzerine   AB27'de   atıkların   farklı   enerji   kaynağına  dönüştürülerek   toplam   enerji   üretimi   içerisinde   %1,3   seviyesine   gelmesi   atıkların   yaşam  döngüsünün   uzatıldığını   ve   elde   edilen   faydanın   arttığını   göstermektedir   (European  Commission,   2011).   Ülkemizin   AB   üyelik   kriterleri   kapsamında   enerji   verimliliğinin  artırılması   hususunda   ki   kriterini   karşılayabilmesi   için   atıkların   farklı   bir   enerji   kaynağına  dönüştürme   oranının   artırılması   gerekliliğinin   de   ortaya   çıktığı   görülmektedir   (Demirbaş,  2006).  Ülkemizde  mevcut  çimento  sanayisi  ele  alındığında;  çimento  üretiminde  Avrupa  da  birinci,  dünyada  ise  altıncı  sırada  olduğu,  dünya  ihracatında  ise  %12'lik  payı  ile  ilk  sırada  olduğu  görülmektedir   (T.C.   Bilim,   Sanayi   ve   Teknoloji   Bakanlığı,   2013).   Dünyada   hem   üretim   de  hem   de   ihracat   dalında   başarısının   yüksek   olduğu   bu   sektörün   maliyet   kalemlerini  incelediğimizde   ise   karşımıza   %38'lik   büyük   bir   oranla   beraber   "yakıt   tüketim"   maliyet

Selection of waste facility location for sustainable development: application on cement industry

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 3, 192 - 204, 01.09.2014

Öz

Government  agencies  and  civil  society  organizations  works  available  in  order  to  protect  world’s  heritage.  One  of  that  works  is  sustainable  development  model(meets  the  needs  of  the  present  without  compromising  the  ability  of  future  generations  to  meet  their  own  needs)which  is  applied  by  T.R.  Ministry  of  Development.    As  stated  in  the  Johannesburg  Declaration,   in   order   to   minimize   adverse   effects   on   the   environment   and   improve  resource  efficiency,  it  must  be  prevent  and  minimize  waste  and  maximize  reuse,  recycling  and   use   of   environmentally   friendly   alternative   materials,   with   the   participation   of  government   authorities   and   all   stakeholders.   In   waste   management   approach,   wastes,  which   will   be   a   part   of   production   process,   can   be   used   substitution   of   original   raw  materials.   In   cement   industry   production   process,   wastes   can   be   used   raw   material,  alternative  fuel.  Co-­‐processing  alternative  fuels  provides  a  solution  in  terms  of  reducing  fossil   fuel   dependency   as   well   as   a   contribution   towards   a   lowering   of   emissions  (CEMBUREAU,2009).   Using   waste   raises   the   problem   of   waste   collection,storage   and  transportation   to   production   facility.In   Turkey,   some   of   municipalities   invest   biological  waste  water  treatment  and  municipal  solid  waste  processing  facility,  whereas  they  are  not  enough,  and  for  that  reason  some  cement  factories  try  to  overcome  the  problems  with  negotiation  of  local  authorities  (Engin  etal.,  2013).  In  this  study,  we  aim  to  solve  the  problem  of  where  could  be  the  waste  collection  centers(which  can  be  collect  the  waste  in   countries   and   distribute   the   cement   factories   which   producing   clinker)in   reverse  logistics  network  by  using  a  mathematical  model  with  objective  function  of  cost(distance)  minimization.     Year:  2014      Volume:1      Issue:  3  SÜRDÜRÜLEBİLİR  KALKINMA  AMAÇLI  ATIK  TOPLAMA  TESİSİ  YER  SEÇİMİ:  ÇİMENTO  SANAYİ  UYGULAMASI

Toplam 0 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Articles
Yazarlar

Pinar Gurol

Karahan Kara Bu kişi benim

Nilay Yucel Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Eylül 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 1 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Gurol, P., Kara, K., & Yucel, N. (2014). Selection of waste facility location for sustainable development: application on cement industry. Journal of Economics Finance and Accounting, 1(3), 192-204.

Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA) is a scientific, academic, double blind peer-reviewed, quarterly and open-access online journal. The journal publishes four issues a year. The issuing months are March, June, September and December. The publication languages of the Journal are English and Turkish. JEFA aims to provide a research source for all practitioners, policy makers, professionals and researchers working in the area of economics, finance, accounting and auditing. The editor in chief of JEFA invites all manuscripts that cover theoretical and/or applied researches on topics related to the interest areas of the Journal. JEFA publishes academic research studies only. JEFA charges no submission or publication fee.

Ethics Policy - JEFA applies the standards of Committee on Publication Ethics (COPE). JEFA is committed to the academic community ensuring ethics and quality of manuscripts in publications. Plagiarism is strictly forbidden and the manuscripts found to be plagiarized will not be accepted or if published will be removed from the publication. Authors must certify that their manuscripts are their original work. Plagiarism, duplicate, data fabrication and redundant publications are forbidden. The manuscripts are subject to plagiarism check by iThenticate or similar. All manuscript submissions must provide a similarity report (up to 15% excluding quotes, bibliography, abstract and method).

Open Access - All research articles published in PressAcademia Journals are fully open access; immediately freely available to read, download and share. Articles are published under the terms of a Creative Commons license which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited. Open access is a property of individual works, not necessarily journals or publishers. Community standards, rather than copyright law, will continue to provide the mechanism for enforcement of proper attribution and responsible use of the published work, as they do now.