19.yüzyılda Rumeli Demiryolu Hattı ve Başkent İstanbul’a etkileri

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 3, 190 - 206, 31.12.2022

Eray Yavuzarslan

https://doi.org/10.53472/jenas.1140930

Öz

Dünyanın modernleşme sürecinde sanayileşme döneminin en önemli sembolü olan demiryollarının güzergahı üzerindeki kentlerin dönüşümüne katkıları büyük olmuştur. Kültürel, şehircilik ve mimari alanında olan bu dönüşüm süreci bir çok kent için sanıcılı bir süreç olmakla birlikte kalıcı olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde, Osmanlı İmparatorluğu'nda başlayan demiryolu hareketi ile de Osmanlı Şehirleri'nde benzer nitelikte bir dönüşüm söz konusu olmuştur. Bu dönüşümün en önemlilerinden bir tanesi başkent İstanbul'da gerçekleşmiştir. Bu makalede İstanbul üzerinden geçen ve kent için büyük öneme sahip 3 ana hat olan Hicaz, Bağdat ve Rumeli Demiryolu hatlarından Avrupa'ya açılan Rumeli Demiryolu hattının İstanbul üzerindeki dönüştürücü etkisi çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

19. Yüzyıl, Sanayileşme, Rumeli Demiryolları, İstanbul, Kentleşme ve Demiryolu

In 19th Century Rumeli Railway Line And Its Effects On The Capital Istanbul

Öz

In the modernization process of the world, as the most important symbol of the industrialization period the railways contributed greatly to the transformation of the cities on the route. This transformation process in the field of cultural, urbanism and architecture has been a painful but permanent process for many cities. In the same period, with the railway movement that started in the Ottoman Empire, a similar transformation took place in the Ottoman Cities. One of the most important transformations took place in the capital, Istanbul. In this article, the transformative effect of the Rumeli Railway line, which opens to Europe from the Hejaz, Baghdad, and Rumeli Railway lines and passes through Istanbul and is of great importance for the city, on Istanbul has been studied.

Anahtar Kelimeler

19th Century, Industrialization, Rumeli Railways, Istanbul, Urbanization and Railway

Kaynakça

• Akıncı, T. (2018). Beyoğlu, Yapılar, Mekanlar, İnsanlar (1831-1923). Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Akbulut, G. (2010). Siyasi Coğrafya Açısından Türkiye'de Demirwyolu Ulaşımı. Anı Yayınevi, Ankara.
• Belge, M. ve Aral, F. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi c VI s 1630, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Bora, T. (2012). Tren Bir Hayattır. İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Cansever, T. (2015). İstanbul’u Anlamak. Timaş Yayınları, İstanbul.
• Çelik, Z. (2017). 19. yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Engin, V. (1993). Rumeli Demiryolları. Eren Yayınları, İstanbul.
• Ertuğrul, A. (2009). XIX. Yüzyılda Osmanlı’da Ortaya Çıkan Farklı Yapı Tipleri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 7, 13: 293-312
• Impert, P. (1994). Osmanlı İmparatorluğunda Yenileşme Hareketleri. Çevirmen Adnan Cemgil. Engin Yayınevi, Ankara.
• Işın, E. (1995). İstanbul’da Gündelik Hayat. İletişim Yayınları, İstanbul.
• İnalcık, H. (2019). İstanbul Tarihi Araştırmaları. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• İslamoğlu, E. (1995). Çağını Yakalayan Osmanlı. Ircica Yayınları, İstanbul.
• Murat, S. (2010). Dünden Bugüne İstanbul’da Ulaşım. İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
• Pamukciyan, K. (2003). Ermeni Kaynaklarından Tarihe Katkılar - 3, Zamanlar, Mekânlar, İnsanlar. Aras Yayıncılık, İstanbul.
• Özgürel, A. ve Özgürel A. (2009). Sultan Avrupa'da, TRT Belgesel Arşiv.
• Öztürk, K. (2010). Pera Palas “Beyoğlu’nun Batılılaşma Hikayesi”. İstanbul Büyükşehir Yayınları, İstanbul.
• Tekeli, İ. (1972). Bölge Planlama Üzerine. İTÜ Yayınları, İstanbul.
• Varol, K. (2012). Memleket Garları. İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Yıldızhan, G. (2019). 19. yüzyıl İstanbul Pera’daki Sanat Ortamı ve Resim. Karabük Üniversitesi, SNT 737 Osmanlı Resim Sanatında Üslüp ve İkonografi- I.
• https://blog.perapalace.com/
• https://islamansiklopedisi.org.tr
• https://lcivelekoglu.blogspot.com/
• https://smartbeyoglu.com
• https://web.archive.org
• https://www.gzt.com
• https://wowturkey.com/