COVID-19 DÖNEMİNDE UYGULANAN GENİŞLETİCİ PARA POLİTİKALARININ TÜRKİYE, AB VE ABD EKONOMİLERİNE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 22 - 32, 28.09.2024

İsmail Aktar

https://doi.org/10.53280/jer.1502393

Öz

Bu makalede Covid-19 pandemi sürecinde uygulanan genişletici para politikasının Türkiye, AB ve ABD ekonomileri üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Çalışmanın zaman aralığı pandeminin başlangıcı Ocak 2020 ile Ocak 2024 yılları arasını kapsamaktadır. M3 para arzındaki aylık yüzdelik değişimin işsizlik, reel ekonomik büyüme ve enflasyon üzerindeki Türkiye, AB ve ABD ülke ekonomilerine etkileri karşılaştırmalı olarak grafiklerle sunulmuştur. Makalenin sonuçlarına göre, M3 para arzındaki artışın enflasyonu en çok arttırdığı ülke Türkiye iken, pandemi başlangıcında işsizliğin en hızlı arttığı ülke ABD olmuştur. Ancak zaman içinde Fed aldığı sıkılaştırma tedbirleriyle işsizliği tarihi düşük seviyelere çekmeyi başarmıştır. Pandemi ardından uygulanan sıkı para politikası neticesinde enflasyon kontrol altına alınmış ve yakın tarihte faiz oranlarının düşürülmesi seçeneği gündeme gelmiştir. AB’de de yükselen enflasyon kontrol alınmış ancak işsizlik hala yüksek seyretmeye devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Enflasyon, İşsizlik, M3 Parasal Genişleme, Büyüme

EVALUATION OF THE EFFECT OF EXPANSIONARY MONETARY POLICY IMPLEMENTED DURING COVID-19 ON THE TÜRKİYE, EU AND US ECONOMIES

Öz

In this article, the effect of expansionary monetary policy implemented during the covid-19 on the Türkiye, the EU and the USA economies has been evaluated. The beginning of the pandemic covers the period between January 2020 and January 2024. The effects of the monthly percentage change in M3 money supply on unemployment, real economic growth and inflation are presented comparatively with graphs. As a result, while Türkiye was the country where the increase in M3 money supply increased inflation the most, the country where unemployment increased most rapidly at the initial phase of the pandemic was the USA. However, over time, the Fed managed to reduce unemployment to historical low levels with the measures it took. The consequence of the contractionary monetary policy after the pandemic, inflation has been brought under control and the option of reducing interest rates has recently come to the fore. Rising inflation in the EU was also taken under control, but unemployment still remained high.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Inflation, Unemployment, M3 Monetary Expansion, Growth

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2020). Covid-19 Pandemisinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Makroekonomik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 191-221.
• Bhar, R., & Malliaris, A. G. (2021). Modeling U.S. Monetary Policy During The Global Financial Crisis and Lessons for Covid-19. Journal of Policy Modeling, 43(1), 15-33.
• Danacı, O. U. (2022). TCMB’nin Covid-19 Salgını Sürecinde Uyguladığı Para Politikalarının Değerlendirilmesi, Maliye ve Finans Yazıları, (118), 101-130.
• Eroğlu, E. (2020). Covid-19’un Ekonomik Etkilerinin ve Pandemiyle Mücadele Sürecinde Alınan Ekonomik Tedbirlerin Değerlendirilmesi. International Journal of Finance, 5(2), 211-236.
• Gür, N., Tatlıyer, M., & Dilek, Ş. (2020). Ekonominin Koronavirüsle Mücadelesi. SETA, No:163.
• https://www.setav.org/assets/uploads/2020/06/R163.pdf (Access Date: 04.04.2024).
• İleri, Ş. G. (2022). An Investigation of the Impacts of Asset Ratio Policy on the Banking System During the Covid-19 Crisis in Türkiye. International Journal of Emerging Markets, ISSN: 1746-8809.
• Kartal, M. T. (2020). Kovid-19 Pandemisinde Türkiye’de Alınan Para Politikası Tedbirlerinin Temel Finansal Göstergelere Etkileri. Bankacılık Dergisi, (115), 88-106.
• Küçükbay, F., Uysal, D., & Çırak, A. N. (2021). Covid-19 Salgınının Dünya Ekonomisi Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(4), 15-20.
• Labonte, M. (2021). The Federal Reserve's Response to COVID-19: Policy Issues. YPFS Resource Library, Yale University.
• Morgan Stanley (2020). 02.04.2020 Tarihli Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (Eemea) Ülkeleri Araştırma Raporu.
• Muratoğlu, G. D. (2020). Covid-19 Global Economic Crisis, Policy and an Assessment on Türkiye, Challenges in Economics and Business Studies from Research to Practices. IJOPEC Publication.
• Nelimarkka, J., & Olli-Matti, L. (2021). The Effects of the ECB’s Pandemic-Related Monetary Policy Measures. BoF Economic Review, Bank of Finland.
• Ünüvar İ., & Aktaş, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Covid-19 Pandemisinin Ekonomik Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25, 124-140.
• Wyplosz, C. (2020). The Euro Area After Covid-19, Monetary Dialogue Papers, November 2020, European Partliament. https://www.europarl.europa.eu/cmsdata/214969/01.WYPLOSZ_final.pdf (Access Date: 11.01.2024).