Hemodiyaliz hastalarında intravenöz kalsitrolden oral kalsitrole geçiş: etkili, güvenilir ve maliyet etkin dönüşüm

Yıl 2020, , 8 - 11, 15.01.2020

Mehmet Emin Demir , İrfan Karahan

https://doi.org/10.32322/jhsm.522745

Öz

Amaç:
Kronik böbrek hastalığının en önemli komplikasyonlarından biri kemik mineral
bozukluklarıdır. Hastalığın erken evrelerinden itibaren fosfor, D-vitamini,
FGF-23, kalsiyum ve parathormonun (PTH) da dahil olduğu kompleks bir ilişki
içinde sekonder hiperparatiroidi (sHPT) ortaya çıkmaya başlar ve evre
ilerledikçe görülme sıklığı artar. sHPT’nin vücuttaki olumsuz etkilerini
engellemek ve d-vitamini eksikliğini tamamlamak için hastalara D-vitamini
tedavisi verilmesi gerekmektedir. İntravenöz (i.v.) ilaç uygulamaları tablet
formlara göre oldukça maliyetlidir. Çalışmamızda i.v. kalsitrol kullanan uygun
hastaları oral forma değiştirerek kısa dönem sonuçlarını sunmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem:
Çalışmamıza merkezimizde en az 3 aydır hemodiyaliz programında olan ve tek
nefrolog tarafından tedavileri düzenlenen 115 hasta dahil edildi. Son 3 aydır i.v.
kalsitrol kullanan, malnütrisyonu, aktif enfeksiyonu, uzun süre hastane yatışı
gerektirecek tıbbi bir sorunu olmayan, haftada 3 kez 4 saat hemodiyaliz
seanslarına uyumu tam olan hastalar dahil edildi. Son 3 ay içerisinde hedef PTH
150-600 pg/ml, fosfor < 5,6 mg/dl, kalsiyum < 9,5mg/dl altında olacak
şekilde KDIGO 2012 kılavuzlarına göre i.v. kalsitrol dozları düzenlenmişti ve
bu dozlar yine mevcut parametrelere göre oral formlara değiştirildi. Hastalar 3
ay izlendi. 3 aylık ortalama kalsiyum, fosfor, PTH, KTV, albümin, hemoglonin,
alkalen fosfataz (ALP), c-reaktif protein, kalsiyum x fosfor değerleri i.v. ve
oral formlar arasında karşılaştırıldı. Veri kümeleri S.P.S.S versiyon 17 paket
programı kullanılarak değerlendirildi. p<0,05 (%95 güven aralığında) anlamlı
fark olarak kabul edildi.

Bulgular:
Çalışma 25 erkek (%56,8), 19 (%43,2) kadın toplam 44 hasta ile tamamlandı.
Hemodiyaliz hastalarının yaklaşık % 56’sı D vitamini almaktaydı. Oral D
vitamini kullanımı % 0 idi. 3 aylık izlem sonunda i.v. formdan oral forma geçiş
ile serum PTH, kalsiyum ve fosfor değerlerinde istatistiksel anlamlı bir
değişim olmadı.  

Sonuç

Hemodiyaliz
hastalarında D vitamini eksiliği veya sekonder hiperparatiroidinin tedavisinde D
vitamini replasmanı yapılmaktadır. Güncel kılavuzlarda i.v. D vitaminin oral
forma güvenlik ve etkinlik olarak üstün olmadığı vurgulanmakla birlikte çeşitli
nedenlerle klinik pratikte iv form tercih edilmektedir. Çalışmamızda i.v.
kalsitrol formları oral formlara değiştirildi ve kısa dönem sonuçlarının benzer
olduğu gösterildi. Daha pahalı olan i.v. formların oral forma değiştirilmesi
etkili, güvenilir ve maliyet etkin bulundu. Uygun hastalarda göz önünde
bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

D vitamini, Hemodiyaliz, maliyet

Kaynakça

• 1. Isakova T, Nickolas TL, Denburg M. KDOQI US Commentary on the 2017 KDIGO Clinical Practice Guideline Update fort he Diagnosis, Evaluation, Prevention, and Treatment of Chronic Kidney Disease-Mineral and Bone Disorders (CKD-BMD). Am J Kidney Dis. 2017; 70: 737-751.
• 2. Kim G, Choi B, Cha D. Serum calcium and phosphorus levels in patients maintenance hemodialysis: A multicentre study in Korea. Kidney Res Clin Pract. 2014; 33: 52-57.
• 3. Jean G, Souberbielle JC, Chazot C. Monthly choleclaciferol administration in hemodialysis patients: A simple and efficient strategy for vitamin D supplementation. Nephrol. Dial. Transpl. 2009; 24: 3799-3805.
• 4. Delanaye P, Cavalier E, Fafin E. Efficiency of delivery observed treatment in hemodialysis patients: the example of the native vitamin D therapy. J Nephrol. 2016; 29: 99-103.
• 5. Registry of the Nephroloy, Dialysis and Transplantation in Turkey. Ministry of Health and Turkish Society of Nephrology Joint Report, 2017.
• 6. Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD–MBD Work Group. KDIGO clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, prevention, and treatment of chronic kidney disease–mineral and bone disorder (CKD–MBD). Kidney Int Suppl. 2009; 1–130.
• 7. Mazess RB, Elangovan L. A review of intravenou versus oral vitamin D hormone therapy in hemodialysis patients. Clin Nephrol. 2003; 59: 319-25.
• 8. Lessard M, Oimet D, Leblanc M. Comparision of oral and intravenous Alfacalcidol in chronic hemodialysis patients. BMC Nephrology. 2014: 15-27.
• 9. Tanaka S, Ninomiya T, Taniguchi M. Comparision of oral versus intravenous vitamin D receptor activator in reducing infection-related mortality in hemodialysis patients: the Q Cohort Study. Nephrol Dial Transplant. 2016; 31: 1152-60.