Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

إدارة الأزمات الاقتصادية وأثر الإعلام فيها من منظور إسلامي

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 265 - 303, 30.06.2025
https://doi.org/10.54863/jief.1311418

Öz

:الملخص

الأزمات هي جزء لا يتجزأ من تجربة الإنسان وتلعب وسائل الإعلام دوراً حيوياً في التعامل معها. واستخدم النبي محمد الإعلام لنشر تعاليمه، مؤكداً على أهميته في الإسلام. وهذا البحث، الذي يستخدم نموذج الحالة المصرية، يدرس دور الإعلام في إدارة الأزمات الاقتصادية وتأثيره على السلوكيات الاجتماعية والاقتصادية خلال هذه الفترات. وينظر البحث في تصنيفات الإعلام، توجهاته، ومصادر تمويله، مع التركيز على تأثيرها على تصور الجمهور للأزمات الاقتصادية العالمية. ويمكن أن يكون دور الإعلام إيجابيًا أو سلبيًا في الأزمات، وأن يؤثر بشكل كبير على تطور الأمم واستقرار أو سقوط الأنظمة الحاكمة.
فمنذ بزوغ الإسلام، أوليت الكثير من الاهتمام للإعلام، مع التسليط الضوء على دوره في التعامل مع الأزمات المختلفة. وكان النبي يستخدمه لنقل تعاليمه إلى الحكام والأمم. وهذا البحث هو امتداد لدراسة سابقة حول العلاقة بين الإعلام المرئي والاقتصاد القومي. يستعرض البحث تأثير الإعلام على الأزمات الاقتصادية، السلوكيات الاجتماعية، ودوره في الأزمات التي نشهدها في العالم اليوم.

Kaynakça

  • Abdel Rahman Ismail, The Role of the Media in Achieving Economic Development, Faculty of Law, Mansoura University, 2020 AD. https://mjle.journals.ekb.eg/article_269274.html
  • Abu Al-Hasan, Ali bin Ahmad Al-Subti Al-Amawi, (1990), "Tanziha Al-Anbiya 'Amma
  • Ahmed, Musnad Ahmed, Hadith number: 26930.
  • Ahmed Dhikr Allah, (2016), Consequences of Floating the Pound and Economic Reform Measures, Economic Report, November 12, Egyptian Institute for Studies, see the link: https://eipss-eg.org/ accessed on the aforementioned date.
  • Al-Albani, Naser Al-Din, Sahih Al-Jami' As-Saghir wa Ziyadatuh, 2/1213. Hadith number: 7242.
  • Al-Arabiya channel (What did you say, in my opinion, means, in my opinion, Sari Bryant-Frestig, did you decide to do so? My introductory article for, economic section, dated (10-3-2016), accessed 8-18-2019. Link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet /pdf /3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f
  • Al-Baqarah, Verse (177).
  • Al-Bukhari, Sahih Al-Jami', reported by Abu Huraira, Hadith number: 6018.
  • Al-Fayruz Abadi, (1410), Al-Qamus Al-Muhit 1/1390.
  • Al-Hashemi, Ahmed, Diwan Al-Insha (The Composition Collection), (2017), Dar Al-Ma’rifah, Beirut, 1st Edition, p.293.
  • Al Jazeera Arabic Channel, link to the episode dated 14-1-2017: https://www.youtube.com/watch?v=06-u1nt33_A.
  • Al-Kilani, Abdullah, (2009), Crisis Management: A Heritage Approach. And the other. Ummah Book Series, Issue 31, 1st Edition, Qatar, 40.
  • Al-Qar’an, Muhammad, the role of the official Jordanian media in shaping political awareness among University of Jordan students, Jordan News Agency and Jordan Television as a model, 2013-2014 AD https://dspace.univ-alger3.dz/jspui/handle/123456789/1362
  • Al-Razi, Zain Al-Din Abu Abdallah Muhammad bin Abi Bakr, (1995), "Mukhtar Al-Sahah" Beirut: Maktaba Nashron, (Volume 1), 6.
  • Al-Saadi, Abdul Rahman, (2002), Taysir al-Karim al-Rahman fi Tafsir Kalam al-Manan (The Facilitation of The Generous the Merciful in the Interpretation of the Speech of The Giver), Dar Al-Salam for Publishing and Distribution, Saudi Arabia, 2nd Edition, p.206.
  • Al-Shibani, Hamd bin Amro Abu Bakr, (1411/1991), "Al-Ahad wal Mathani", Verification: Basem Al-Jawabreh, Riyadh, Dar Al-Raya, Volume Five, 57.
  • Al-Tabarani in Al-Kabir, Hadith number: 13815.
  • Annual Report of the Central Bank, year 2016/2017, p. 25, the link with the aforementioned access date.https://www.cbe.org.eg/ar/EconomicResearch/Publications/Pages/AnnualReport.aspx At-Tirmidhi, Al-Jami' Al-Kabir, (Sunan At-Tirmidhi), Hadith number: 1973.
  • At-Tirmidhi in his Sunan, reported by Al-Hasan bin Ali, may Allah be pleased with them, Hadith number: 2442.
  • Aziz Al-Bataywi. (1439- 2018), "Sunan Al-Umran Al-Bashri fi Al-Sirah Al-Nabawiyah." The International Institute of Islamic Thought, 1st Edition, 137.
  • Färdigh, Mathias A. What’s the Use of Free Media? The Role of Media in Curbing Corruption and Promoting Quality of Government. (2013) https://gupea.ub.gu.se/handle/2077/34302 Ibn Abi Al-Dunya, Makarim Al-Akhlaq, reported by Mansour bin Al-Mu'tamar Marfu'an, Hadith number: 133.
  • Ibn Manzur, "Lisan Al-Arab", Entry: Dar Sader, 1/213.
  • Ibrahim, (2019 AD). Introduction to Islamic Media (Its Role and Characteristics). Alukah Website. https://www.alukah.net/culture/0/29205/
  • Kakhiya, Ibrahim (Retired Colonel). (2003), "Prominent Military Lessons Derived from the Prophet's Successful Campaigns." Article in Political Thought. Publisher: Arab Union, pages 1-11. Link: http://new.reefnet.sy/book/upload/old/fikr/18/4lessons.pdf Last accessed: 24-2-2023.
  • Krishna, Kumar, " Promoting Independent Media: Strategies for Democracy Assistance " (Boulder: Lynne Rienner , 2006) https://www.rienner.com/title/Promoting_Independent_Media_Strategies_for_Democracy_Assistance
  • Makmaleen channel, Egypt Today program, journalist Mohamed Nasser - episode with Dr. Ashraf Dawaba Episode link: https://www.youtube.com/watch?v=qKM2o9wLGb0 Last entry 12-12-2019 AD)
  • Muhammad bin Saad, (2001), "Al-Tabaqat Al-Kubra", Dar Sader, Beirut, 37.
  • Muslim, Chapter on the Prohibition of Oppressing, Abandoning, and Disdain of a Muslim, Hadith number 2564.
  • Muslim, Sahih Muslim, Hadith number: 2607.
  • Muslim, Sahih Muslim ,narrated by Hafs bin Asim in the introduction, Volume 6, Hadith NO:4482.
  • Muslim, Sahih Muslim, reported by Abu Huraira, Hadith number: 2563.
  • ON Ent Satellite Channel, accessed on 18-8-2019, a link to a segment of the episode published on 4-10-2016: https://www.youtube.com/watch?v=jKp6nRJCjWs
  • Radi, Samir bin Jameel, (1996), Islamic Media: Message and Objective. Muslim World League, pp. 94-105. Rajan, R. H. (2007). Financial Crisis, Capital Outflows, and Policy Responses: Examples from East Asia. Journal of Economic Education, 38(1), 92-109.
  • The Economic Crisis in the United States of America. (Last accessed: 24-2-2023). Source: Consultation’s website www.thebalance.com.
  • The link to the episode from this link, published on 03/11/2016, accessed on 18-8-2019: https://www.youtube.com/watch?v=Cb1F14NNsnA
  • What Does Floating the Egyptian Pound Exchange Rate Mean?" (2016), an explanatory article on Al Arabiya Channel's website, Economic section, accessed on 18-8-2019, link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet/pdf/3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f.
  • Yahya Hamed, (2018 AD), What did President Morsi refuse from the International Monetary Fund offer? The Minister of Investment during President Morsi's tenure, in an article published on July 29, on his Facebook page, reveals for the first time behind-the-scenes information regarding the International Monetary Fund loan that was not realized during President Morsi's tenure. The link with the access date 18-8-2019 AD. https://www.facebook.com/Yeh.Hamed/posts/88755800144227
  • المراجع بالعربية
  • عبد الرحمن إسماعيل، دور الإعلام في تحقيق التنمية الاقتصادية، كلية الحقوق، جامعة المنصورة، 2020م. رابط المقال
  • أبو الحسن، علي بن أحمد السبتي الأماوي، (1990)، "تنزيه الأنبياء عما"
  • أحمد، مسند أحمد، حديث رقم: 26930.
  • أحمد ذكر الله، (2016)، عواقب تعويم الجنيه وإجراءات الإصلاح الاقتصادي، التقرير الاقتصادي، 12 نوفمبر، المعهد المصري للدراسات، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المشار إليه.
  • العلباني، ناصر الدين، صحيح الجامع الصغير وزياداته، 2/1213. حديث رقم: 7242.
  • قناة العربية (ماذا قلت، في رأيي، تعني، في رأيي، ساري براينت-فريستيج، هل قررت القيام بذلك؟ مقال تمهيدي لي، القسم الاقتصادي، بتاريخ (10-3-2016)، تم الاطلاع عليه في 18-8-2019. رابط المقال
  • البقرة، الآية (177).
  • البخاري، صحيح الجامع، رواه أبو هريرة، حديث رقم: 6018.
  • الفيروز أبادي، (1410)، القاموس المحيط 1/1390.
  • الهاشمي، أحمد، ديوان الإنشاء (مجموعة التأليف)، (2017)، دار المعرفة، بيروت، الطبعة الأولى، ص.293.
  • قناة الجزيرة العربية، رابط الحلقة بتاريخ 14-1-2017.
  • الكيلاني، عبد الله، (2009)، إدارة الأزمات: مقاربة تراثية، سلسلة كتب الأمة، العدد 31، الطبعة الأولى، قطر، ص.40.
  • القارئ، محمد، دور الإعلام الأردني الرسمي في تشكيل الوعي السياسي بين طلبة جامعة الأردنية، وكالة الأنباء الأردنية والتلفزيون الأردني كنموذج، 2013-2014م. رابط المقال
  • الرازي، زين الدين أبو عبد الله محمد بن أبي بكر، (1995)، مختار الصحاح، بيروت: مكتبة نشرون، (الجزء 1)، ص.6.
  • السعدي، عبد الرحمن، (2002)، تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان، دار السلام للنشر والتوزيع، المملكة العربية السعودية، الطبعة الثانية، ص.206.
  • الشيباني، حمد بن عمرو أبو بكر، (1411/1991)، "الأحاد والمثاني"، تحقيق: باسم الجوابرة، الرياض، دار الراية، المجلد الخامس، ص.57.
  • الطبراني في الكبير، حديث رقم: 13815.
  • التقرير السنوي للبنك المركزي، السنة 2016/2017، ص. 25، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المذكور.
  • الترمذي، الجامع الكبير، (سنن الترمذي)، حديث رقم: 1973.
  • الترمذي في سننه، رواه الحسن بن علي، رضي الله عنهما، حديث رقم: 2442.
  • عزيز البطاوي، (1439-2018)، "سنن عمران البشري في السيرة النبوية"، المعهد الدولي للفكر الإسلامي، الطبعة الأولى، ص.137.
  • فاردِغ، ماثياس أ. "ما فائدة الإعلام الحر؟ دور الإعلام في مكافحة الفساد وتعزيز جودة الحكومة"، (2013) رابط المقال
  • ابن أبي الدنيا، مكارم الأخلاق، رواه منصور بن المعتمر مرفوعًا، حديث رقم: 133.
  • ابن منظور، "لسان العرب"، المدخل: دار صادر، 1/213.
  • إبراهيم، (2019م)، مقدمة في الإعلام الإسلامي (دوره وخصائصه)، موقع الألوكة. رابط المقال
  • كاحية، إبراهيم (عقيد متقاعد). (2003)، "الدروس العسكرية البارزة المستفادة من الغزوات الناجحة للنبي"، مقال في الفكر السياسي. الناشر: الاتحاد العربي، الصفحات 1-11. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 24-2-2023.
  • كريشنا، كومار، "تعزيز الإعلام المستقل: استراتيجيات دعم الديمقراطية" (بولدر: لين ريينر، 2006) رابط المقال
  • قناة مكملين، برنامج "مصر اليوم"، الصحفي محمد ناصر - حلقة مع الدكتور أشرف دوابة، رابط الحلقة تم الاطلاع عليها في 12-12-2019.
  • محمد بن سعد، (2001)، "الطبقات الكبرى"، دار صادر، بيروت، ص. 37.
  • مسلم، باب تحريم ظلم المسلم وتركه واحتقاره، حديث رقم 2564.
  • مسلم، صحيح مسلم، حديث رقم: 2607.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه حفص بن عاصم في المقدمة، الجزء 6، حديث رقم 4482.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه أبو هريرة، حديث رقم 2563.
  • قناة ON Ent الفضائية، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط حلقة منشورة في 4-10-2016: رابط الحلقة
  • راضي، سمير بن جميل، (1996)، الإعلام الإسلامي: الرسالة والهدف، رابطة العالم الإسلامي، ص. 94-105.
  • راجان، ر. هـ. (2007). الأزمة المالية، تدفقات رأس المال، واستجابات السياسات: أمثلة من شرق آسيا، مجلة التعليم الاقتصادي، 38(1)، 92-109.
  • الأزمة الاقتصادية في الولايات المتحدة الأمريكية. (تم الاطلاع عليها في 24-2-2023). المصدر: موقع الاستشارات www.thebalance.com.
  • رابط الحلقة من هذا الرابط، منشورة في 03/11/2016، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019: رابط الحلقة
  • ما معنى تعويم سعر صرف الجنيه المصري؟ (2016)، مقال توضيحي على موقع قناة العربية، القسم الاقتصادي، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط المقال.
  • يحيى حامد، (2018م)، ماذا رفض الرئيس مرسي من عرض صندوق النقد الدولي؟ الوزير السابق للاستثمار في عهد الرئيس مرسي، في مقال منشور في 29 يوليو، على صفحته في الفيسبوك، يكشف لأول مرة معلومات خلف الكواليس بشأن قرض صندوق النقد الدولي الذي لم يتحقق خلال عهد الرئيس مرسي. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 18-8-2019.

MANAGEMENT OF ECONOMIC CRISIS FROM AN ISLAMIC PERSPECTIVE AND THE IMPACT OF MEDIA

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 265 - 303, 30.06.2025
https://doi.org/10.54863/jief.1311418

Öz

ABSTRACT
Crises are integral to human experience and the media plays a vital role in handling them. Prophet Muhammad utilized media to propagate his teachings, emphasizing its importance in Islam. This research, using an Egyptian case model, investigates the role of media in managing economic crises and its influence on social and economic behaviors during these periods. It considers media classifications, orientations, and funding sources, focusing on their impact on public perception of global economic crises. The media's role can be positive or negative in crises, significantly affecting nations' development and ruling systems' stability.
From the dawn of Islam, great attention has been given to the media, recognizing its role in addressing various crises. The Prophet used it to communicate his teachings to rulers and nations. This research is an extension of a previous study on the relationship between visual media and the national economy. It reviews the media's impact on economic crises, societal behaviors, and its role amidst the crises we currently witness worldwide.

Kaynakça

  • Abdel Rahman Ismail, The Role of the Media in Achieving Economic Development, Faculty of Law, Mansoura University, 2020 AD. https://mjle.journals.ekb.eg/article_269274.html
  • Abu Al-Hasan, Ali bin Ahmad Al-Subti Al-Amawi, (1990), "Tanziha Al-Anbiya 'Amma
  • Ahmed, Musnad Ahmed, Hadith number: 26930.
  • Ahmed Dhikr Allah, (2016), Consequences of Floating the Pound and Economic Reform Measures, Economic Report, November 12, Egyptian Institute for Studies, see the link: https://eipss-eg.org/ accessed on the aforementioned date.
  • Al-Albani, Naser Al-Din, Sahih Al-Jami' As-Saghir wa Ziyadatuh, 2/1213. Hadith number: 7242.
  • Al-Arabiya channel (What did you say, in my opinion, means, in my opinion, Sari Bryant-Frestig, did you decide to do so? My introductory article for, economic section, dated (10-3-2016), accessed 8-18-2019. Link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet /pdf /3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f
  • Al-Baqarah, Verse (177).
  • Al-Bukhari, Sahih Al-Jami', reported by Abu Huraira, Hadith number: 6018.
  • Al-Fayruz Abadi, (1410), Al-Qamus Al-Muhit 1/1390.
  • Al-Hashemi, Ahmed, Diwan Al-Insha (The Composition Collection), (2017), Dar Al-Ma’rifah, Beirut, 1st Edition, p.293.
  • Al Jazeera Arabic Channel, link to the episode dated 14-1-2017: https://www.youtube.com/watch?v=06-u1nt33_A.
  • Al-Kilani, Abdullah, (2009), Crisis Management: A Heritage Approach. And the other. Ummah Book Series, Issue 31, 1st Edition, Qatar, 40.
  • Al-Qar’an, Muhammad, the role of the official Jordanian media in shaping political awareness among University of Jordan students, Jordan News Agency and Jordan Television as a model, 2013-2014 AD https://dspace.univ-alger3.dz/jspui/handle/123456789/1362
  • Al-Razi, Zain Al-Din Abu Abdallah Muhammad bin Abi Bakr, (1995), "Mukhtar Al-Sahah" Beirut: Maktaba Nashron, (Volume 1), 6.
  • Al-Saadi, Abdul Rahman, (2002), Taysir al-Karim al-Rahman fi Tafsir Kalam al-Manan (The Facilitation of The Generous the Merciful in the Interpretation of the Speech of The Giver), Dar Al-Salam for Publishing and Distribution, Saudi Arabia, 2nd Edition, p.206.
  • Al-Shibani, Hamd bin Amro Abu Bakr, (1411/1991), "Al-Ahad wal Mathani", Verification: Basem Al-Jawabreh, Riyadh, Dar Al-Raya, Volume Five, 57.
  • Al-Tabarani in Al-Kabir, Hadith number: 13815.
  • Annual Report of the Central Bank, year 2016/2017, p. 25, the link with the aforementioned access date.https://www.cbe.org.eg/ar/EconomicResearch/Publications/Pages/AnnualReport.aspx At-Tirmidhi, Al-Jami' Al-Kabir, (Sunan At-Tirmidhi), Hadith number: 1973.
  • At-Tirmidhi in his Sunan, reported by Al-Hasan bin Ali, may Allah be pleased with them, Hadith number: 2442.
  • Aziz Al-Bataywi. (1439- 2018), "Sunan Al-Umran Al-Bashri fi Al-Sirah Al-Nabawiyah." The International Institute of Islamic Thought, 1st Edition, 137.
  • Färdigh, Mathias A. What’s the Use of Free Media? The Role of Media in Curbing Corruption and Promoting Quality of Government. (2013) https://gupea.ub.gu.se/handle/2077/34302 Ibn Abi Al-Dunya, Makarim Al-Akhlaq, reported by Mansour bin Al-Mu'tamar Marfu'an, Hadith number: 133.
  • Ibn Manzur, "Lisan Al-Arab", Entry: Dar Sader, 1/213.
  • Ibrahim, (2019 AD). Introduction to Islamic Media (Its Role and Characteristics). Alukah Website. https://www.alukah.net/culture/0/29205/
  • Kakhiya, Ibrahim (Retired Colonel). (2003), "Prominent Military Lessons Derived from the Prophet's Successful Campaigns." Article in Political Thought. Publisher: Arab Union, pages 1-11. Link: http://new.reefnet.sy/book/upload/old/fikr/18/4lessons.pdf Last accessed: 24-2-2023.
  • Krishna, Kumar, " Promoting Independent Media: Strategies for Democracy Assistance " (Boulder: Lynne Rienner , 2006) https://www.rienner.com/title/Promoting_Independent_Media_Strategies_for_Democracy_Assistance
  • Makmaleen channel, Egypt Today program, journalist Mohamed Nasser - episode with Dr. Ashraf Dawaba Episode link: https://www.youtube.com/watch?v=qKM2o9wLGb0 Last entry 12-12-2019 AD)
  • Muhammad bin Saad, (2001), "Al-Tabaqat Al-Kubra", Dar Sader, Beirut, 37.
  • Muslim, Chapter on the Prohibition of Oppressing, Abandoning, and Disdain of a Muslim, Hadith number 2564.
  • Muslim, Sahih Muslim, Hadith number: 2607.
  • Muslim, Sahih Muslim ,narrated by Hafs bin Asim in the introduction, Volume 6, Hadith NO:4482.
  • Muslim, Sahih Muslim, reported by Abu Huraira, Hadith number: 2563.
  • ON Ent Satellite Channel, accessed on 18-8-2019, a link to a segment of the episode published on 4-10-2016: https://www.youtube.com/watch?v=jKp6nRJCjWs
  • Radi, Samir bin Jameel, (1996), Islamic Media: Message and Objective. Muslim World League, pp. 94-105. Rajan, R. H. (2007). Financial Crisis, Capital Outflows, and Policy Responses: Examples from East Asia. Journal of Economic Education, 38(1), 92-109.
  • The Economic Crisis in the United States of America. (Last accessed: 24-2-2023). Source: Consultation’s website www.thebalance.com.
  • The link to the episode from this link, published on 03/11/2016, accessed on 18-8-2019: https://www.youtube.com/watch?v=Cb1F14NNsnA
  • What Does Floating the Egyptian Pound Exchange Rate Mean?" (2016), an explanatory article on Al Arabiya Channel's website, Economic section, accessed on 18-8-2019, link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet/pdf/3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f.
  • Yahya Hamed, (2018 AD), What did President Morsi refuse from the International Monetary Fund offer? The Minister of Investment during President Morsi's tenure, in an article published on July 29, on his Facebook page, reveals for the first time behind-the-scenes information regarding the International Monetary Fund loan that was not realized during President Morsi's tenure. The link with the access date 18-8-2019 AD. https://www.facebook.com/Yeh.Hamed/posts/88755800144227
  • المراجع بالعربية
  • عبد الرحمن إسماعيل، دور الإعلام في تحقيق التنمية الاقتصادية، كلية الحقوق، جامعة المنصورة، 2020م. رابط المقال
  • أبو الحسن، علي بن أحمد السبتي الأماوي، (1990)، "تنزيه الأنبياء عما"
  • أحمد، مسند أحمد، حديث رقم: 26930.
  • أحمد ذكر الله، (2016)، عواقب تعويم الجنيه وإجراءات الإصلاح الاقتصادي، التقرير الاقتصادي، 12 نوفمبر، المعهد المصري للدراسات، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المشار إليه.
  • العلباني، ناصر الدين، صحيح الجامع الصغير وزياداته، 2/1213. حديث رقم: 7242.
  • قناة العربية (ماذا قلت، في رأيي، تعني، في رأيي، ساري براينت-فريستيج، هل قررت القيام بذلك؟ مقال تمهيدي لي، القسم الاقتصادي، بتاريخ (10-3-2016)، تم الاطلاع عليه في 18-8-2019. رابط المقال
  • البقرة، الآية (177).
  • البخاري، صحيح الجامع، رواه أبو هريرة، حديث رقم: 6018.
  • الفيروز أبادي، (1410)، القاموس المحيط 1/1390.
  • الهاشمي، أحمد، ديوان الإنشاء (مجموعة التأليف)، (2017)، دار المعرفة، بيروت، الطبعة الأولى، ص.293.
  • قناة الجزيرة العربية، رابط الحلقة بتاريخ 14-1-2017.
  • الكيلاني، عبد الله، (2009)، إدارة الأزمات: مقاربة تراثية، سلسلة كتب الأمة، العدد 31، الطبعة الأولى، قطر، ص.40.
  • القارئ، محمد، دور الإعلام الأردني الرسمي في تشكيل الوعي السياسي بين طلبة جامعة الأردنية، وكالة الأنباء الأردنية والتلفزيون الأردني كنموذج، 2013-2014م. رابط المقال
  • الرازي، زين الدين أبو عبد الله محمد بن أبي بكر، (1995)، مختار الصحاح، بيروت: مكتبة نشرون، (الجزء 1)، ص.6.
  • السعدي، عبد الرحمن، (2002)، تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان، دار السلام للنشر والتوزيع، المملكة العربية السعودية، الطبعة الثانية، ص.206.
  • الشيباني، حمد بن عمرو أبو بكر، (1411/1991)، "الأحاد والمثاني"، تحقيق: باسم الجوابرة، الرياض، دار الراية، المجلد الخامس، ص.57.
  • الطبراني في الكبير، حديث رقم: 13815.
  • التقرير السنوي للبنك المركزي، السنة 2016/2017، ص. 25، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المذكور.
  • الترمذي، الجامع الكبير، (سنن الترمذي)، حديث رقم: 1973.
  • الترمذي في سننه، رواه الحسن بن علي، رضي الله عنهما، حديث رقم: 2442.
  • عزيز البطاوي، (1439-2018)، "سنن عمران البشري في السيرة النبوية"، المعهد الدولي للفكر الإسلامي، الطبعة الأولى، ص.137.
  • فاردِغ، ماثياس أ. "ما فائدة الإعلام الحر؟ دور الإعلام في مكافحة الفساد وتعزيز جودة الحكومة"، (2013) رابط المقال
  • ابن أبي الدنيا، مكارم الأخلاق، رواه منصور بن المعتمر مرفوعًا، حديث رقم: 133.
  • ابن منظور، "لسان العرب"، المدخل: دار صادر، 1/213.
  • إبراهيم، (2019م)، مقدمة في الإعلام الإسلامي (دوره وخصائصه)، موقع الألوكة. رابط المقال
  • كاحية، إبراهيم (عقيد متقاعد). (2003)، "الدروس العسكرية البارزة المستفادة من الغزوات الناجحة للنبي"، مقال في الفكر السياسي. الناشر: الاتحاد العربي، الصفحات 1-11. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 24-2-2023.
  • كريشنا، كومار، "تعزيز الإعلام المستقل: استراتيجيات دعم الديمقراطية" (بولدر: لين ريينر، 2006) رابط المقال
  • قناة مكملين، برنامج "مصر اليوم"، الصحفي محمد ناصر - حلقة مع الدكتور أشرف دوابة، رابط الحلقة تم الاطلاع عليها في 12-12-2019.
  • محمد بن سعد، (2001)، "الطبقات الكبرى"، دار صادر، بيروت، ص. 37.
  • مسلم، باب تحريم ظلم المسلم وتركه واحتقاره، حديث رقم 2564.
  • مسلم، صحيح مسلم، حديث رقم: 2607.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه حفص بن عاصم في المقدمة، الجزء 6، حديث رقم 4482.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه أبو هريرة، حديث رقم 2563.
  • قناة ON Ent الفضائية، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط حلقة منشورة في 4-10-2016: رابط الحلقة
  • راضي، سمير بن جميل، (1996)، الإعلام الإسلامي: الرسالة والهدف، رابطة العالم الإسلامي، ص. 94-105.
  • راجان، ر. هـ. (2007). الأزمة المالية، تدفقات رأس المال، واستجابات السياسات: أمثلة من شرق آسيا، مجلة التعليم الاقتصادي، 38(1)، 92-109.
  • الأزمة الاقتصادية في الولايات المتحدة الأمريكية. (تم الاطلاع عليها في 24-2-2023). المصدر: موقع الاستشارات www.thebalance.com.
  • رابط الحلقة من هذا الرابط، منشورة في 03/11/2016، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019: رابط الحلقة
  • ما معنى تعويم سعر صرف الجنيه المصري؟ (2016)، مقال توضيحي على موقع قناة العربية، القسم الاقتصادي، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط المقال.
  • يحيى حامد، (2018م)، ماذا رفض الرئيس مرسي من عرض صندوق النقد الدولي؟ الوزير السابق للاستثمار في عهد الرئيس مرسي، في مقال منشور في 29 يوليو، على صفحته في الفيسبوك، يكشف لأول مرة معلومات خلف الكواليس بشأن قرض صندوق النقد الدولي الذي لم يتحقق خلال عهد الرئيس مرسي. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 18-8-2019.

İSLAM PERSPEKTIFINDEN EKONOMIK KRIZ YÖNETIMI VE MEDYANIN ETKISI

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 265 - 303, 30.06.2025
https://doi.org/10.54863/jief.1311418

Öz

ÖZET
Krizler insan deneyiminin ayrılmaz bir parçasıdır ve medya bunları ele alma konusunda hayati bir rol oynar. Peygamber Muhammed, öğretilerini yaymak için medyayı kullandı, İslam'daki önemini vurguladı. Bu araştırma, Mısır örneği üzerinden, medyanın ekonomik krizleri yönetmedeki rolünü ve bu dönemlerde sosyal ve ekonomik davranışlar üzerindeki etkisini inceler. Medyanın sınıflandırmalarını, yönelimlerini ve finansman kaynaklarını ele alır ve bu faktörlerin küresel ekonomik krizlerin kamuoyu algısı üzerindeki etkisine odaklanır. Medyanın rolü krizlerde olumlu veya olumsuz olabilir, ulusların gelişimini ve yönetim sistemlerinin istikrarını önemli ölçüde etkileyebilir.
İslam'ın doğuşundan bu yana, medyaya büyük bir dikkat gösterilmiştir, çeşitli krizlerle başa çıkma rolünü tanıyarak. Peygamber, öğretilerini hükümetlere ve uluslara iletmek için onu kullandı. Bu araştırma, görsel medya ile ulusal ekonomi arasındaki ilişki üzerine önceki bir çalışmanın devamıdır. Medyanın ekonomik krizler üzerindeki etkisini, toplumsal davranışları ve şu anda dünya çapında tanık olduğumuz krizler arasındaki rolünü inceler.

Kaynakça

  • Abdel Rahman Ismail, The Role of the Media in Achieving Economic Development, Faculty of Law, Mansoura University, 2020 AD. https://mjle.journals.ekb.eg/article_269274.html
  • Abu Al-Hasan, Ali bin Ahmad Al-Subti Al-Amawi, (1990), "Tanziha Al-Anbiya 'Amma
  • Ahmed, Musnad Ahmed, Hadith number: 26930.
  • Ahmed Dhikr Allah, (2016), Consequences of Floating the Pound and Economic Reform Measures, Economic Report, November 12, Egyptian Institute for Studies, see the link: https://eipss-eg.org/ accessed on the aforementioned date.
  • Al-Albani, Naser Al-Din, Sahih Al-Jami' As-Saghir wa Ziyadatuh, 2/1213. Hadith number: 7242.
  • Al-Arabiya channel (What did you say, in my opinion, means, in my opinion, Sari Bryant-Frestig, did you decide to do so? My introductory article for, economic section, dated (10-3-2016), accessed 8-18-2019. Link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet /pdf /3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f
  • Al-Baqarah, Verse (177).
  • Al-Bukhari, Sahih Al-Jami', reported by Abu Huraira, Hadith number: 6018.
  • Al-Fayruz Abadi, (1410), Al-Qamus Al-Muhit 1/1390.
  • Al-Hashemi, Ahmed, Diwan Al-Insha (The Composition Collection), (2017), Dar Al-Ma’rifah, Beirut, 1st Edition, p.293.
  • Al Jazeera Arabic Channel, link to the episode dated 14-1-2017: https://www.youtube.com/watch?v=06-u1nt33_A.
  • Al-Kilani, Abdullah, (2009), Crisis Management: A Heritage Approach. And the other. Ummah Book Series, Issue 31, 1st Edition, Qatar, 40.
  • Al-Qar’an, Muhammad, the role of the official Jordanian media in shaping political awareness among University of Jordan students, Jordan News Agency and Jordan Television as a model, 2013-2014 AD https://dspace.univ-alger3.dz/jspui/handle/123456789/1362
  • Al-Razi, Zain Al-Din Abu Abdallah Muhammad bin Abi Bakr, (1995), "Mukhtar Al-Sahah" Beirut: Maktaba Nashron, (Volume 1), 6.
  • Al-Saadi, Abdul Rahman, (2002), Taysir al-Karim al-Rahman fi Tafsir Kalam al-Manan (The Facilitation of The Generous the Merciful in the Interpretation of the Speech of The Giver), Dar Al-Salam for Publishing and Distribution, Saudi Arabia, 2nd Edition, p.206.
  • Al-Shibani, Hamd bin Amro Abu Bakr, (1411/1991), "Al-Ahad wal Mathani", Verification: Basem Al-Jawabreh, Riyadh, Dar Al-Raya, Volume Five, 57.
  • Al-Tabarani in Al-Kabir, Hadith number: 13815.
  • Annual Report of the Central Bank, year 2016/2017, p. 25, the link with the aforementioned access date.https://www.cbe.org.eg/ar/EconomicResearch/Publications/Pages/AnnualReport.aspx At-Tirmidhi, Al-Jami' Al-Kabir, (Sunan At-Tirmidhi), Hadith number: 1973.
  • At-Tirmidhi in his Sunan, reported by Al-Hasan bin Ali, may Allah be pleased with them, Hadith number: 2442.
  • Aziz Al-Bataywi. (1439- 2018), "Sunan Al-Umran Al-Bashri fi Al-Sirah Al-Nabawiyah." The International Institute of Islamic Thought, 1st Edition, 137.
  • Färdigh, Mathias A. What’s the Use of Free Media? The Role of Media in Curbing Corruption and Promoting Quality of Government. (2013) https://gupea.ub.gu.se/handle/2077/34302 Ibn Abi Al-Dunya, Makarim Al-Akhlaq, reported by Mansour bin Al-Mu'tamar Marfu'an, Hadith number: 133.
  • Ibn Manzur, "Lisan Al-Arab", Entry: Dar Sader, 1/213.
  • Ibrahim, (2019 AD). Introduction to Islamic Media (Its Role and Characteristics). Alukah Website. https://www.alukah.net/culture/0/29205/
  • Kakhiya, Ibrahim (Retired Colonel). (2003), "Prominent Military Lessons Derived from the Prophet's Successful Campaigns." Article in Political Thought. Publisher: Arab Union, pages 1-11. Link: http://new.reefnet.sy/book/upload/old/fikr/18/4lessons.pdf Last accessed: 24-2-2023.
  • Krishna, Kumar, " Promoting Independent Media: Strategies for Democracy Assistance " (Boulder: Lynne Rienner , 2006) https://www.rienner.com/title/Promoting_Independent_Media_Strategies_for_Democracy_Assistance
  • Makmaleen channel, Egypt Today program, journalist Mohamed Nasser - episode with Dr. Ashraf Dawaba Episode link: https://www.youtube.com/watch?v=qKM2o9wLGb0 Last entry 12-12-2019 AD)
  • Muhammad bin Saad, (2001), "Al-Tabaqat Al-Kubra", Dar Sader, Beirut, 37.
  • Muslim, Chapter on the Prohibition of Oppressing, Abandoning, and Disdain of a Muslim, Hadith number 2564.
  • Muslim, Sahih Muslim, Hadith number: 2607.
  • Muslim, Sahih Muslim ,narrated by Hafs bin Asim in the introduction, Volume 6, Hadith NO:4482.
  • Muslim, Sahih Muslim, reported by Abu Huraira, Hadith number: 2563.
  • ON Ent Satellite Channel, accessed on 18-8-2019, a link to a segment of the episode published on 4-10-2016: https://www.youtube.com/watch?v=jKp6nRJCjWs
  • Radi, Samir bin Jameel, (1996), Islamic Media: Message and Objective. Muslim World League, pp. 94-105. Rajan, R. H. (2007). Financial Crisis, Capital Outflows, and Policy Responses: Examples from East Asia. Journal of Economic Education, 38(1), 92-109.
  • The Economic Crisis in the United States of America. (Last accessed: 24-2-2023). Source: Consultation’s website www.thebalance.com.
  • The link to the episode from this link, published on 03/11/2016, accessed on 18-8-2019: https://www.youtube.com/watch?v=Cb1F14NNsnA
  • What Does Floating the Egyptian Pound Exchange Rate Mean?" (2016), an explanatory article on Al Arabiya Channel's website, Economic section, accessed on 18-8-2019, link: https://www.alarabiya.net/pdfServlet/pdf/3154231f-77a4-4e9b-91a7-b7985921671f.
  • Yahya Hamed, (2018 AD), What did President Morsi refuse from the International Monetary Fund offer? The Minister of Investment during President Morsi's tenure, in an article published on July 29, on his Facebook page, reveals for the first time behind-the-scenes information regarding the International Monetary Fund loan that was not realized during President Morsi's tenure. The link with the access date 18-8-2019 AD. https://www.facebook.com/Yeh.Hamed/posts/88755800144227
  • المراجع بالعربية
  • عبد الرحمن إسماعيل، دور الإعلام في تحقيق التنمية الاقتصادية، كلية الحقوق، جامعة المنصورة، 2020م. رابط المقال
  • أبو الحسن، علي بن أحمد السبتي الأماوي، (1990)، "تنزيه الأنبياء عما"
  • أحمد، مسند أحمد، حديث رقم: 26930.
  • أحمد ذكر الله، (2016)، عواقب تعويم الجنيه وإجراءات الإصلاح الاقتصادي، التقرير الاقتصادي، 12 نوفمبر، المعهد المصري للدراسات، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المشار إليه.
  • العلباني، ناصر الدين، صحيح الجامع الصغير وزياداته، 2/1213. حديث رقم: 7242.
  • قناة العربية (ماذا قلت، في رأيي، تعني، في رأيي، ساري براينت-فريستيج، هل قررت القيام بذلك؟ مقال تمهيدي لي، القسم الاقتصادي، بتاريخ (10-3-2016)، تم الاطلاع عليه في 18-8-2019. رابط المقال
  • البقرة، الآية (177).
  • البخاري، صحيح الجامع، رواه أبو هريرة، حديث رقم: 6018.
  • الفيروز أبادي، (1410)، القاموس المحيط 1/1390.
  • الهاشمي، أحمد، ديوان الإنشاء (مجموعة التأليف)، (2017)، دار المعرفة، بيروت، الطبعة الأولى، ص.293.
  • قناة الجزيرة العربية، رابط الحلقة بتاريخ 14-1-2017.
  • الكيلاني، عبد الله، (2009)، إدارة الأزمات: مقاربة تراثية، سلسلة كتب الأمة، العدد 31، الطبعة الأولى، قطر، ص.40.
  • القارئ، محمد، دور الإعلام الأردني الرسمي في تشكيل الوعي السياسي بين طلبة جامعة الأردنية، وكالة الأنباء الأردنية والتلفزيون الأردني كنموذج، 2013-2014م. رابط المقال
  • الرازي، زين الدين أبو عبد الله محمد بن أبي بكر، (1995)، مختار الصحاح، بيروت: مكتبة نشرون، (الجزء 1)، ص.6.
  • السعدي، عبد الرحمن، (2002)، تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان، دار السلام للنشر والتوزيع، المملكة العربية السعودية، الطبعة الثانية، ص.206.
  • الشيباني، حمد بن عمرو أبو بكر، (1411/1991)، "الأحاد والمثاني"، تحقيق: باسم الجوابرة، الرياض، دار الراية، المجلد الخامس، ص.57.
  • الطبراني في الكبير، حديث رقم: 13815.
  • التقرير السنوي للبنك المركزي، السنة 2016/2017، ص. 25، رابط المقال تم الاطلاع عليه في التاريخ المذكور.
  • الترمذي، الجامع الكبير، (سنن الترمذي)، حديث رقم: 1973.
  • الترمذي في سننه، رواه الحسن بن علي، رضي الله عنهما، حديث رقم: 2442.
  • عزيز البطاوي، (1439-2018)، "سنن عمران البشري في السيرة النبوية"، المعهد الدولي للفكر الإسلامي، الطبعة الأولى، ص.137.
  • فاردِغ، ماثياس أ. "ما فائدة الإعلام الحر؟ دور الإعلام في مكافحة الفساد وتعزيز جودة الحكومة"، (2013) رابط المقال
  • ابن أبي الدنيا، مكارم الأخلاق، رواه منصور بن المعتمر مرفوعًا، حديث رقم: 133.
  • ابن منظور، "لسان العرب"، المدخل: دار صادر، 1/213.
  • إبراهيم، (2019م)، مقدمة في الإعلام الإسلامي (دوره وخصائصه)، موقع الألوكة. رابط المقال
  • كاحية، إبراهيم (عقيد متقاعد). (2003)، "الدروس العسكرية البارزة المستفادة من الغزوات الناجحة للنبي"، مقال في الفكر السياسي. الناشر: الاتحاد العربي، الصفحات 1-11. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 24-2-2023.
  • كريشنا، كومار، "تعزيز الإعلام المستقل: استراتيجيات دعم الديمقراطية" (بولدر: لين ريينر، 2006) رابط المقال
  • قناة مكملين، برنامج "مصر اليوم"، الصحفي محمد ناصر - حلقة مع الدكتور أشرف دوابة، رابط الحلقة تم الاطلاع عليها في 12-12-2019.
  • محمد بن سعد، (2001)، "الطبقات الكبرى"، دار صادر، بيروت، ص. 37.
  • مسلم، باب تحريم ظلم المسلم وتركه واحتقاره، حديث رقم 2564.
  • مسلم، صحيح مسلم، حديث رقم: 2607.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه حفص بن عاصم في المقدمة، الجزء 6، حديث رقم 4482.
  • مسلم، صحيح مسلم، رواه أبو هريرة، حديث رقم 2563.
  • قناة ON Ent الفضائية، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط حلقة منشورة في 4-10-2016: رابط الحلقة
  • راضي، سمير بن جميل، (1996)، الإعلام الإسلامي: الرسالة والهدف، رابطة العالم الإسلامي، ص. 94-105.
  • راجان، ر. هـ. (2007). الأزمة المالية، تدفقات رأس المال، واستجابات السياسات: أمثلة من شرق آسيا، مجلة التعليم الاقتصادي، 38(1)، 92-109.
  • الأزمة الاقتصادية في الولايات المتحدة الأمريكية. (تم الاطلاع عليها في 24-2-2023). المصدر: موقع الاستشارات www.thebalance.com.
  • رابط الحلقة من هذا الرابط، منشورة في 03/11/2016، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019: رابط الحلقة
  • ما معنى تعويم سعر صرف الجنيه المصري؟ (2016)، مقال توضيحي على موقع قناة العربية، القسم الاقتصادي، تم الاطلاع عليها في 18-8-2019، رابط المقال.
  • يحيى حامد، (2018م)، ماذا رفض الرئيس مرسي من عرض صندوق النقد الدولي؟ الوزير السابق للاستثمار في عهد الرئيس مرسي، في مقال منشور في 29 يوليو، على صفحته في الفيسبوك، يكشف لأول مرة معلومات خلف الكواليس بشأن قرض صندوق النقد الدولي الذي لم يتحقق خلال عهد الرئيس مرسي. رابط المقال تم الاطلاع عليه في 18-8-2019.
Toplam 78 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Arapça
Konular Ekonomi Teorisi (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mohamed Gamal Elsaıd Helal 0000-0002-3204-9306

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 8 Haziran 2023
Kabul Tarihi 8 Ağustos 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 11 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Helal, M. G. E. (2025). إدارة الأزمات الاقتصادية وأثر الإعلام فيها من منظور إسلامي. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD), 11(1), 265-303. https://doi.org/10.54863/jief.1311418