İSTİSNA HALİ ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE UYGULANAN KORONAVİRÜS ÖNLEMLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Sayı: 1, 22 - 37, 30.04.2021

Hakan Karadiken , Fatma İşbilir Neslihan Akbaş

Öz

Schmitt’e göre egemen istisna haline karar verendir. Bu istisna hali hukukun kendisini askıya aldığı, içeri ile dışarının belirsizleştiği bir alandır. Bu alanda herhangi bir şey üzerine kesin hüküm vermek zordur. Bu sebeple sınırlarımızı çizen anayasal gücün bu sınırları koruyacağını kestirmek mümkün değildir. Belirsiz alan, insan hayatı üzerindeki biyolojik hükümlerin verilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu üretilen paradigma, çıplak hayattır. Kurban edilemeyen ama öldürülebilen kutsal insanın, istisna hali ile sürekli olarak ölümle karşı karşıya kalması durumudur.

2019 yılında dünyayı etkisi altına alan koronavirüs vakaları Türkiye’de de olağanüstü önlemler alınmasına neden olmuştur. Ancak bu önlemler, seyahat hakkı, eğitim hakkı, istifa hakkı gibi temel insani hakları belirli bir süreliğine ortadan kaldırmış, kısıtlamış veya niteliğini değiştirmiştir. Ayrıca tedbirlere uyulmaması sonucunda ise insanların devlet yurtlarında zorla alıkoyulmaları insani hakların büyük ölçüde kısıtlandığını düşündürmektedir. İstisna hali sürekli hale getirilerek, uzay-zamandan soyutlanıp sadece uzay-mekana hapis olunduğu düşünülmektedir. Buradan, çıplak hayatın sürekli bir şekilde üretilmesi amacıyla siyasal bir paradigma olarak istisna halinin, sürekli kılınmak istenebileceği sonucuna varılmıştır. Bu makalede, çıplak hayatın sürekli bir şekilde üretilmesi amacıyla
siyasal bir paradigma olarak istisna halinin, Koronavirüs salgınıyla birlikte Türkiye’de yaratılıp yaratılmadığı konusu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çıplak Hayat, Kutsal İnsan, İstisna Hali, Koronavirüs.

AN ASSESSMENT ABOUT CORONAVIRUS MEASURES IMPLEMENTED IN TURKEY WITHIN THE FRAMEWORK OF THE STATE OF EXCEPTION

Öz

According to Schmitt, the sovereign is the one who decides the state of exception. The state of exception is an area, which the law suspends itself and where the inside and outside become uncertain. It is difficult to make the final judgment on any issue, within this area. Thus, it is not possible to predict if the constitutional power that draws our borders will protect these borders. The uncertain space facilitates to make biological judgments on human life. The paradigm that produced is bare life. This is a situation where the homo sacer, who cannot be sacrificed but can be killed, constantly faces death with the state of exception.

The coronavirus cases, which affected the world in year 2019, led Turkey to take extraordinary measures – like in other countries. These measures have for a certain period abolished, limited or changed the nature of the fundamental human rights such as the right to travel, the right to education and the right not to work. In addition, if the measures are not followed, the authorities’ can force detention of people in state dormitories, which makes it considered that human rights are limited to a great extent. It is thought that the
state of exception apply permanently, which is abstracted from space-time, and confined only to space-place. From this, it was concluded that the state of exception as a political paradigm would be desired to be perpetuated in order to continuously produce bare life. In this article, whether the issue of the state of exception, as a political paradigm in order to continuously produce bare life, was created in Turkey with the Coronavirus epidemic will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Bare Life, Homo Sacer, the State of Exception, Coronavirus

Kaynakça

• Agamben, Giorgio (2020). Covid-19: Gerekçesiz Bir Acil Durumun Yarattığı İstisna Hali, https://terrabayt.com/covid19/covid-19-gerekcesiz-bir-acil-durumun-yarattigi-istisna-hali/, Çev: Öznur Karakaş, (Accessed 20.01.2021).
• Agamben, Giorgio (2021). Çıplak hayat ve aşı, https://www.e-skop.com/skopbulten/ciplak-hayat-ve-asi/6144, Çev: Elçin Gen, (Accessed, 11.05.2021).
• Agamben, Giorgio (2006). İstisna Hali. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Otonom Yayıncılık
• Agamben, Giorgio. (2013). Kutsal İnsan Egemen İktidar ve Çıplak Hayat. çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Benjamin, Walter (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. çev. Ece G. Çelebi. İstanbul: Metin Yayınları.
• Buldur, İbrahim ve Ercins, Gülay (2020). Teoloji Politik Felsefe Kıskacında Egemenlik Kavramının Schmittyen Analiz. Muhafazakar Düşünce Dergisi. İstanbul: Kadim Yayınları.
• Ediş, Velat (2020). Giorgio Agamben: İstisna Hali ve Egemenlik Kavramları Üzerine Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Foucault, Michel (2017). Deliliğin Tarihi. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: İmge Kitabevi.
• Gözler, Kemal (2021). ‘Sağlık Personeline Getirilen İstifa Yasağı Hukuka Uygun Mu?’. https://www.anayasa.gen.tr/istifa-yasagi.htm (Accessed 19.01.2021).
• Harvey, David (2021). Sermayenin Mekanları. çev. Başak Kıcır, Deniz Koç, Kıvanç Tanrıyar, Seda Yüksel. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Independent Türkçe (2020). ‘Prof. Bingür Sönmez: “Ben aşı yaptırmam” diyenler vatanhainidir’, https://www.indyturk.com/node/291626/haber/prof-bingür-sönmez-“ben-aşı-yaptırmam”-diyenler-birer-vatan-haini (Accessed 21.01.2021).
• Kapani, Münci (2007). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kocaeli Valiliği (2020). ‘Kocaeli İl Umumi Hıfzıssıhha Kurul Kararı 2020/113’, http://kocaeli.gov.tr/kocaeli-il-hifzissihha-kurul-karari-2020113 (Accessed 20.01.2021).
• Memurlar.net (2020).’Sağlık Personelinin İstifa, Emeklilik Ve İzin Taleplerine Sınırlama’, (https://www.memurlar.net/haber/934673/saglik-personelinin-istifa-emeklilik-ve-izin-taleplerinesinirlama.html (Accessed 18.01.2021).
• Mısır, Mustafa Bayram (2012). “Egemenlik”, Siyaset Bilimi Kavramlar, İdelojiler, Disiplinler Arası İlişkiler. Haz: Gökhan Atılgan, Attila Aytekin. İstanbul: Yordam Kitap.
• Pierson, Christopher (2007). Modern Devlet. çev. Neşet Kutluğ, Burcu Erdoğan. İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi.
• Resmi Gazete (1982). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, (Accessed 18.01.2021).
• Resmi Gazete (1982). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm, (Accessed 18.01.2021).
• Schmitt, Carl (2016). Siyasi İlahiyat Egemenlik Kuramı Üzerine Dört Deneme. çev. A. Emre Zeybekoğlu. Ankara: Dost Kitabevi.