AĞIZ ORTAMINDA YAŞLANMA İLE BİRLİKTE GÖRÜLEN DEĞİŞİMLER

Yıl 2012, Cilt: 46 Sayı: 3, 68 - 78, 19.12.2012

Gökhan Özkan Aydan Kanlı

Öz

Yapılan bilimsel çalışmalara, hayat standartlarının yükselmesine ve insanların hijyen koşullarına önem
vererek yaşamalarına bağlı olarak son yüzyılda yaşam süresinde önemli artış olmuştur. Yaşlı bireylerde
ağız ve diş sağlığının, genel sağlık üzerindeki etkisi ihmal edilemeyecek kadar büyüktür. Yaşlanmanın
orofasiyal bölgedeki etkisinin yanı sıra, edinilen sistemik hastalıklar ve bunların tedavisinde kullanılan
ilaçlar ağız ortamında istenmeyen değişikliklere yol açmaktadır. Diş kayıpları, aşınmalar, periodontal
hastalıklar, diş çürükleri, oral mukozada meydana gelen lezyonlar vb. yaşlı hastaların oral fonksiyonları
yeterince iyi yerine getirememelerine yol açar. Konuşma bozuklukları, kaslarda atrofi, tat almada
değişiklikler de gözlenebilir. Çiğneme kabiliyeti protezlerle desteklenir ancak ağız kuruluğu, protez
kullanımına ve temizliğine çeşitli nedenlerden dolayı dikkat edilememesi mukozanın bütünlüğünü bozan
rahatsızlıklara yol açar. Böyle durumlarda ortaya çıkan oral mukoza ve dişlere ait komplikasyonların
bazıları basit yollarla tedavi edilebilirken bazıları daha ciddi sorunlar doğurabilir. Yaşlı bireylerin, genel
sağlık durumunu takip eden tıp hekimleri ile diş hekimlerinin birlikte hareket etmesi ve iyi bir diş tedavi
planlaması yaşlının ağız sağlığını kazandırır, ancak düzenli kontrol göz ardı edilmemelidir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı hasta, Orofasial değişimler

Kaynakça

• Nitschke I . Geriatric oral health issues in Germany. Int Dent J, 2001; 51: 235-46.
• Rai S, Kaur M, Goel S, Bhatnagar P. Moral and professional resposibility of oral physician toward geriatric patient with interdisciplinary management - The time to act is now! J Midlife Health, 2011; 2(1): 18-24.
• Niessen LC, Fedele DJ. Aging suc¬ cessfully: oral health for the prime of life. Compend Contin Educ Dent, 2002; 23: 4-11.
• Holm-Pedersen P, Löe H. Textbook of Geriatric Dentistry. 2nd ed., Copanhagen: Munksgaard Textbook, 1996, p.100,175.
• Shah N , Sundaram KR. Impact of socio-demographic variables, oral hygie¬ ne practices and oral habits on periodontal health status of Indian elderly: a community -based study. Indian J Dent Res, 2003; 14: 289-97.
• Adebusoye LA, Ajayi IO, Dairo MD, Ogunnuyi AO. Nutritional status of older persons presenting in a primary care clinic in Nigeria. J Nutr Geriontol Geriatr, 2012; 31(1): 71-85.
• Koduganti RR, Gorthi C, Reddy PV, Sandeep N. Osteoporosis: "A risk factor for periodontitis". J Indian Soc Periodontol, 2009; 13: 90-96.
• Krall EA, Wehler C, Garcia RI, Harris G. Özkan, A. Kanlı SS, Dawson-Hughes B. Calcium and vitamin D supplements reduce tooth loss in the elderly. Am J Med, 2001; 111: 452-56.
• Saunders RH Jr, Meyerowitz C. Dental caries in older adults. Dent Clin North Am, 2005; 49: 293-308.
• Nazlıel H. Yaşlıda ağız ve diş sağlığı. Turkish Journal of Geriatrics, 1999; 2: 14-21.
• Hersek N. Yaşlıda ağız ve diş sağlı¬ ğı. Geriatri "Yaşlı sağlığına multidisipliner yaklaşım". Ankara: Türk Eczacılar Birliği Eczacılık Akademisi Yayını, 2009, s.59-66.
• Fure S. Ten-year cross-sectional and incidence study of coronal and root caries and some related factors in elderly Swedish individuals. Gerodontology, 2004; 21: 130¬ 40.
• Yücetaş Ş. Ağız ve çevre dokusu hastalıkları. Ankara: Atlas Kitapçılık, 2005, s.462,493.
• Langlais RP, Miller CS. Color atlas of common oral diseases. Pennsylvania: Lippincott Williams & Wilkins, 2003, p.78,80,94,130.
• Bricker SL, Langlais RP, Miller CS. Oral diagnosis, oral medicisine and treatment planning. London: BC Decer Inc., 2002, p.260-63, 620-21.
• Atkinson JC, Grisius M, Massey W. Salivary hypofunction and xerostomia: diagnosis and treatment. Dent Clin North Am, 2005; 49: 309-26.
• Cawson RA, Odell EW. Cawson's essentials of oral pathology and oral medi¬ cine. London: Churchill Livingstone, 2002, p.207, 368-70.
• Ünür M, Onur ÖD. Ağız hastalıkları¬ nın teşhis ve tedavisi. İstanbul: Quintessence Yayıncılık, 2003, s.45, 61-63.
• Simons D, Brailsford S, Kidd EA, Beighton D. The effect of chlorhexidine acetate/xylitol chewing gum on the plaque and gingival indices of elderly occupants in residential homes. J Clin Periodontal, 2001; 28: 1010-15.
• Laskaris G, çev. Esma Kürklü. Ağız hastalıklarının tedavileri. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2007, s.47,71.
• Özbayrak S. Ağız hastalıkları atlası. İstanbul: Quintessence Yayıncılık, 2003, s.104-114, 146-148, 154-167.
• de Oliveira CE, Gasparoto TH, Dionisio TJ, Porto VC, Vieira NA, Santos CF, Lara VS. Candida albicans and denture stomatitis: evaluation of its presence in the lesion, prosthesis and blood. Int J Prosthodont, 2010;
• : 158-59. 23. Scutariu MM , Voroneanu M. Oral effects of systemic medication in elderly. Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi, 2009; 113: 885-91.
• De Rop C, Picksak G, Stichtenoth DO. [Gingival hyperplasia]. Med Monatsschr Pharm, 2010; 33: 23-24.
• Papadaki E, Anastassiadou V. Elderly complete denture wearers: a social approach to tooth loss. Gerodontology, 2012; 29(2): e721-27. doi: 10.1111/j.1741- 2358.2011.00550.x.
• Nazlıel HE, Hersek N, Ozbek M, Karaagaoglu E. Oral health status in a group of the elderly population residing at home. Gerodontology, 2012; 29(2): e761-67. doi: 10.1111/j.1741-2358.2011.00556.x.