Ortaokul Öğrencilerinin Kitap Edinme Eğilimleri

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 480 - 498, 29.10.2024

Kübra Karadağ , Nuran Çaylıoğlu İşnel , Ahmet Benzer

https://doi.org/10.31464/jlere.1553932

Öz

Bu araştırmada kitap okuma alışkanlığının somut göstergelerinden biri olan öğrencilerin kitap edinme eğilimleri incelenmiştir. Kitap edinme eğilimi, kitap okuma alışkanlığına sahip öğrencilerin ilk ve en öncelikli davranışıdır. Araştırmada öğrencilerin kitap edinme eğilimlerini yönlendiren değişkenler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında ders kitabındaki metinler ile araştırmacılar tarafından tasarlanan kitap önerisi, sınav yapılması, yazar söyleşisi, müze gezisi ve disiplinlerarası çalışma gibi değişkenlerin öğrencilerin kitap edinme eğilimleri üzerindeki rolü araştırılmıştır. Araştırma nitel araştırma yönteminin desenlerinden olan durum çalışması deseni kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki bir ortaokulun 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma 29 hafta sürmüştür. Çalışmanın başlangıcında yapılandırılmamış görüşme formu ile öğrencilerin kitap edinmelerindeki etkenler sorgulanmıştır. Araştırmanın 19 haftası I. dönem ders kitabındaki metinlere yöneliktir. Bu metinlere yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu ve bireysel görüşmeler ile öğrencilerin kitap edinme eğilimleri ve ders kitaplarındaki metinler, yazar bilgisi, yazarların farklı kitapları, metinlere yönelik görüşleri alınmıştır. II. dönem ise 10 hafta boyunca beş kitap edinme etkinliği öğrencilere uygulanmış ve öğrencilerin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ve bireysel görüşmeler ile alınmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanan araştırma verileri içerik analizine tabi tutularak kodlanmış ve ulaşılan bulgular yorumlanmıştır. Alınan görüşlerden her bir etkinliğin güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri ortaya çıkartılarak SWOT analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda ders kitaplarındaki metinlerin öğrencileri kaynak kitaba yönlendirmediği sonucuna ulaşılmıştır. II. dönem yapılan etkinlikler sonucunda öğrencilerin bir kitabı en çok sınav yapılacağı uyarısı ile edindiği, öğrencilerin %88’inin yazar söyleşisi ve disiplinlerarası çalışma etkinlikleri sonrası kitap edindikleri görülmüştür. Öğretmenlere, öğrencilerinin kitap edinme eğilimlerini etkilemek için okullarına yazar davet etmeleri veya farklı branştaki öğretmenler ile iş birliği yaparak aynı kitabı önermeleri önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kitap eğilimi, Kitap edinimi, Kitap edinme etkinlikleri, Türkçe ders kitabı

Book Acquisition Tendencies of Secondary School Students

Öz

This study examined the tendency of students to acquire books, which is one of the concrete indicators of book reading habits. The tendency to acquire books is the first and foremost behavior of students with book reading habits. The study attempted to determine the variables that direct students' tendency to acquire books. Within the scope of the research, the role of variables such as texts in the textbook and book recommendations designed by the researchers, exams, author interviews, museum trips and interdisciplinary studies on students' tendency to acquire books was investigated. The research was prepared using the case study design, which is one of the patterns of the qualitative research method. The study group of the research consists of 6th grade students at a middle school in Istanbul in the 2021-2022 academic year. The research lasted 29 weeks. At the beginning of the study, the factors in students' acquisition of books were questioned with an unstructured interview form. 19 weeks of the research were focused on the texts in the first semester textbook. With the semi-structured interview form and individual interviews for these texts, students' tendency to acquire books, texts in the textbooks, author information, different books of the authors, and their opinions on the texts were obtained. II. In the second term, five book acquisition activities were applied to the students for 10 weeks and the opinions of the students were obtained with semi-structured interview form and individual interviews. The research data collected with the semi-structured interview form were subjected to content analysis and coded and the findings were interpreted. SWOT analysis was conducted by revealing the strengths and weaknesses, opportunities and threats of each activity from the opinions received. As a result of the research, it was concluded that the texts in the textbooks did not direct the students to the source book. As a result of the activities carried out in the second term, it was seen that the students acquired a book mostly with the warning that there would be an exam, and 88% of the students acquired a book after the author interview and interdisciplinary study activities. It was suggested that teachers invite authors to their schools or recommend the same book by collaborating with teachers in different branches in order to influence their students' tendency to acquire books.

Anahtar Kelimeler

Book tendency, Book acquisition, Book acquisition activities, Turkish course book

Kaynakça

• Aydın, G. & Ayrancı, B. B. (2018). Reading preferences of middle school students. World Journal of Education, 8(2), 127-139.
• Batur, Z., Gülveren, H. & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Benzer, A. (2019). Türkçe ders kitaplarının PISA okuma becerileri yeterlik düzeyleri ile imtihanı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(2), 96-109.
• Binbaşıoğlu, C. (1994). Ders kitapları üzerine. Çağdaş Eğitim, 19(195), 33.
• Brown, A. P. (2008). A review of the literature on case study research. Canadian Journal for New Scholars in Education, 1(1), 1-13.
• Camp, D. (2006). Pairing fiction & nonfiction. USA: Scholastic Teaching Resources.
• Chettri, K. & Rout, S. K. (2013). Reading habits-an overview. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 14, 13-17.
• Coşkun, E. & Taş, S. (2008). Ders kitaplarına metin seçimi açısından Türkçe öğretim programlarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 59-74.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri, (Çeviren: M. Bütün ve S. B. Demir.). Siyasal Yayın Dağıtım.
• Dedeoğlu, H. ve Kardaş, N (2014). Kurgusal ve bilgilendirici çocuk kitapları ile oluşturulan eşleştirilmiş metin setlerinin sınıf içi etkinliklerde kullanımı. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 24, 51-62.
• Gao, Y. (2021). Research on the reading tendency of young people in zhuhai in the new era. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 575, 233-239.
• Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Inderjit, S. (2014). Reading trends and ımproving reading skills among students in Malaysia. International Journal of Research in Social Sciences, 3, 70-81.
• İşcan, A., & Karadağ, K. (2021). İlkokul 4. sınıf Türkçe ders kitabındaki resimlerin metinlerle uyumunun incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 196-215.
• İşeri, K. (2007). Altıncı sınıf Türkçe ders kitabının ilköğretim Türkçe programının amaçlarına uygunluğunun değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 136, 58-74.
• Karatay, H., & Dilekçi, A. (2020). Okuma alışkanlığı hakkında Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1269-1290.
• Mahbubur Rahman, A. S. M., Faisal Haque, Md., & Lutful Arafat, Md. (2020). Changing tendency of reading habits and attitudes at undergraduate level: a survey on the students of Hajee Mohammad Danesh Science and Technology University, Bangladesh. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(6), 9409-9425.
• McColvin, L. R. (1929). The reading habits. Library Review, 2(4), 197-202.
• MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. (2019). Etkinlik kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2013). Çocuk gelişimi ve eğitimi çocuk edebiyatına giriş. http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Çocuk%20Edebiyatına%20Giriş.pdf Erişim tarihi: 23.06.2022.
• MEB. (2017). Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi 8. sınıflar raporu. Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2019). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
• Taylor, B. M., Frye, B. J., & Maruyama, G. M. (1990). Time spent reading and reading growth. American Educational Research Journal, 27(2), 351-362.
• Tella, A., & Akande, S. (2007). Children reading habits and availability of books in botswana primary schools: ımplications for achieving quality education. The Reading Matrix, 7(2), 117-142.
• Ulu, H. (2019). Examining the relationships between the attitudes towards reading and reading habits, metacognitive awarenesses of reading strategies, and critical thinking tendencies of pre-service teachers. International Journal of Contemporary Educational Research, 6(1), 169-182.
• Vinterek, M., Winberg, M., Tegmark, M., Alatalo T., & Liberg, C. (2022). The decrease of school related reading in swedish compulsory school–trends between 2007 and 2017. Scandinavian Journal of Educational Research, 66(1), 119-133.
• Yalman, M., Özkan, E., & Başaran, B. (2015). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okuma alışkanlıklarının incelenmesi: Dicle Üniversitesi örneği. Ekev Akademi Dergisi, 61, 441-456.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.