Çerkes Teavün Mektebi Müdürü Ahmed Cavid Paşa’nın Osmanlı Memur Sicil Kaydı [Ottoman official record that belongs to Ahmed Cavid Paşa, the manager of the Circassian Solidarity School]

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 181 - 190, 31.05.2022

Bekir Yılmaz

Öz

Bu çalışma, esas itibariyle Ahmed Cavid Paşa’nın BOA (Başkanlık Osmanlı Arşivi) belgeleri arasında bulunan memur sicil kaydının sadeleştirilmiş transkripsiyonundan oluşmaktadır. Ahmed Cavid Paşa, eğitimi önceleyen bir Osmanlı idarecisi olarak çalıştığı yerleşim birimlerinde bu alanda sorumluluk üstlenerek cemiyetler kurmuş, eğitimin halk tabanında yaygınlık kazanması için özel çaba göstererek bizzat eğitim materyali hazırlama faaliyetlerinde bulunmuştur. Çerkes kökenli bir Osmanlı aydını olarak da Osmanlıca’yı esas alan bir Çerkes alfabesi hazırlamış ve bu alfabe, kendisinin müdürlüğünü yaptığı Çerkes Teavun Mektebi’nde Çerkesçe öğretim materyali olarak kullanılmıştır. Ahmed Cavid Paşa’nın sözkonusu memur sicil kaydı, daha anlaşılır ve ayrıntılı olması amacıyla Osmanlı arşiv belgelerindeki verilerle desteklenerek gerek memuriyeti döneminde gerekse emeklilik yıllarında ortaya koyduğu faaliyetler ve somut eserlerle son derece parlak bir profil olarak değerlendirilebileceği sonucuna ışık tutulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmed Cavid Paşa, Eğitim, Çerkes Alfabesi, Çerkes Teavun Mektebi

Çerkes Teavün Mektebi Müdürü Ahmed Cavid Paşa’nın Osmanlı Memur Sicil Kaydı [Ottoman official record that belongs to Ahmed Cavid Paşa, the manager of the Circassian Solidarity School]

Öz

This study mainly consists of the simplified transcription of the official record of Ahmed Cavid Paşa, which is among the BOA (Presidential Ottoman Archives) documents. As an Ottoman administrator who prioritized education, Ahmed Cavid Paşa took responsibility in this area and established societies in the settlements where he worked and made special efforts to make education widespread among the people, and personally engaged in activities to prepare educational materials. As an Ottoman intellectual of Circassian origin, he prepared a Circassian alphabet based on Ottoman Turkish and this alphabet was used as a Circassian teaching material in the Circassian Teavun School, of which he was the director. It has been tried to shed light on the conclusion that Ahmed Cavid Pasha's civil servant record can be evaluated as an extremely bright profile with the activities and concrete works he revealed both during his civil service period and his retirement years by being supported by the data in the Ottoman archive documents in order to be more understandable and detailed.

Anahtar Kelimeler

Ahmed Cavid Paşa, Education, Circassian Alphabet, Circassian Solidarity School

Kaynakça

• BOA [Başkanlık Osmanlı Arşivi], ŞD, 973/20, Hicri 14 Muharrem 1317.
• BOA, İ.DH, 1381/36, Hicri 27 Şevval 1318.
• BOA, İ.DH, 1394/12, Hicri 19 Zilkâde 1319.
• BOA, DH.MKT, 912/15, Hicri 23 Ramazan 1322.
• BOA, İ.DH, 1437/2, Hicri 21 Cemaziyelâhir 1323.
• BOA, DH.MKT, 1296/57, Hicri 12 Şaban 1326.
• BOA, MF.MKT, 57/63, Hicri 17 Cemaziyelahir 1295.
• BOA, Y.PRK.AZJ, 30/15 [Lef 5-6], Hicri 25 Rebiyulahir 1312.
• BOA, MF.MKT, 104/58, Hicri 14 Rebiyulâhir 1306.
• BOA, MF.MKT, 937/77, Hicri 7 Cemaziyelevvel 1324.
• BOA, ŞD, 226/4, Hicri 11 Rebiyulâhir 1328.
• BOA, BEO, 3741/280555, Hicri 20 Rebiyulahir 1328.
• BOA, DH.MUİ, 91-1/19, Hicri 23 Rebiyulahir 1328.
• BOA, Y.PRK.AZJ, 30/15 [Lef 1-2], Hicri 25 Rebiyulahir 1312.