Spor Örgütü Çalışanlarında Karanlık Üçlü ile Örgütsel Bağlılık İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 25 - 40

Emin Özdemir , Fatih Yenel , Faik Orhun Tapşın , Sertaç Cenk Gökçe

https://doi.org/10.55142/jogser.1548468

Öz

Bu çalışmanın amacı; spor örgütü çalışanlarında karanlık üçlü ile örgütsel bağlılık ilişkisinin incelenmesidir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada anonim olarak hazırlanmış bilgi formu, “Karanlık Üçlü Ölçeği” ve “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmanın analizinde ise frekans, yüzdelik değerler, tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmıştır. Veriler normal dağıldığı için ikili karşılaştırmalarda T testi, ikiden fazla grupları karşılaştırmak için Anova ve Pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde; değişkenlerde cinsiyette ve kıdem yılında anlamlı farklılıkların görülmediği, yaş değişkeninde ise sadece psikopati, narsisizm ve karanlık üçlü düzeylerinde yaş ile negatif ilişki görüldüğü, eğitim durumunda sadece narsisizm alt boyutunda lise ve önlisans eğitim durumu olanların puan ortalaması düzeylerinin lisans ve lisansüstü eğitim alanlara göre anlamlı düzeyde düşük kaldığı, çalışma şeklinde ise duygusal bağlılıkta kadrolu olanların sözleşmelilere göre ve normatif bağlılıkta ise sözleşmelilerin kadrolulara göre puan ortalamalarının anlamlı derecede yüksek olduğu, ölçekler arasındaki korelasyonda ise herhangi bir ilişkiye rastlanılmamıştır. Sonuç olarak spor örgütü çalışanlarının örgütsel bağlılık ile alt boyutları ve karanlık üçlü ile alt boyutları arasında herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Bağlılık, Karanlık Üçlü, Spor Örgütü

Etik Beyan

Bu araştırma Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurul’u onayıyla hazırlanmıştır (Toplantı Tarihi: 25/10/2023, toplantı karar sayısı: 2023/309). Ayrıca araştırma için Gençlik ve Spor Bakanlığından da izin alınmıştır (Toplantı Tarihi: 20/02/2024, toplantı karar sayısı: E-36592570-604.02-6980860).

Kaynakça

• Ağralı Ermiş, S. (2022). Examination of athletes' dark personality traits in terms of demographic variables. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 47-62.
• Aksöl, G. & Özler, N. D. E. (2023). Karanlık kişilik özelliklerinin üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisinde algılanan yönetici desteğinin rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (77), 305-329.
• Al-Haroon, H. I. & Al-Qahtani, M. F. (2020). Assessment of organizational commitment among nurses in a major public hospital in Saudi Arabia. Journal of multidisciplinary healthcare, 519-526.
• Barlett, C. P. (2016). Exploring the correlations between emerging adulthood, Dark Triad traits, and aggressive behavior. Personality and Individual Differences, 101, 293-298.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Atıf İndeksi, 001-429.
• Cesinger, B., Gundolf, K., Hughes, M., Khedhaouria, A. & Montani, F. (2023). The bright and dark sides of the Dark Triad traits among senior managers: effects on organizational commitment. Review of Managerial Science, 17(5), 1731-1763.
• Cohen, A. (2016). Are they among us? A conceptual framework of the relationship between the dark triad personality and counterproductive work behaviors (CWBs). Human Resource Management Review, 26(1), 69-85.
• Coşkun, B., Katitas, S. & Arslan, P. (2023). School principals' transformational leadership behaviors as a predictor of teachers' perceptions of organizational commitment. Research in Pedagogy, 13(1), 193-207.
• Demir, R. (2022). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayın No. 740805) [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi-Denizli].
• Esengin, B. O. & Şantaş, G. (2023). Sağlık çalışanlarında pozitif psikolojik sermaye, iş performansı ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 26(1), 62-82.
• Fragkos, K. C., Makrykosta, P. & Frangos, C. C. (2020). Structural empowerment is a strong predictor of organizational commitment in nurses: A systematic review and meta‐analysis. Journal of Advanced Nursing, 76(4), 939-962.
• García-Rodríguez, F. J., Dorta-Afonso, D. & González-De-la-Rosa, M. (2020). Hospitality diversity management and job satisfaction: The mediating role of organizational commitment across individual differences. International Journal of Hospitality Management, 91, 102698.
• George, D. (2011). SPSS for Windows step by step: A simple study guide and reference. Pearson Education India.
• Güllü, S., & Yıldız, K. (2019). Spor örgütlerinde karanlık kişilik, örgütsel sinizm ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(4), 220-232.
• Gürlek, T. T. & Ok, A. B. (2022). Karanlık üçlü kişilik özellikleri, risk alma eğilimi, örgütsel bağlılık, kariyer bağlılığı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiler. Fiscaoeconomia, 6(2), 457-477.
• Hern, D., Vujaklija, A., Ivanisevic, R., Knezevic, J., Marusic, M. & Marusic, A. (2006). Students' moral reasoning, Machiavellianism, and socially desirable responding: Implications for teaching ethics and research integrity. Medical Education, 40, 269–277.
• Jonason, P. K. & Davis, M. D. (2018). A gender role view of the dark triad traits. Personality and Individual Differences, 125, 102-105.
• Jonason, P.K. ve Webster, G.D. (2010). The dirty dozen: a concise measure of the dark triad. Psychological Assessment, 22, 420-432. doi: 10.1037/a0019265
• Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2014). Introducing the short dark triad (SD3) a brief measure of dark personality traits. Assessment, 21, 28–41. http://dx.doi.org/10.1177/ 1073191113514105.
• Jones, D. N. & Paulhus, D. L. (2017). Duplicity among the dark triad: Three faces of deceit. Journal of personality and social psychology, 113(2), 329.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 5, p. 359). Ankara, Turkey: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. 34. Baskı. Ankara, Nobel. S.114.
• Kaufmann, L. M., Wheeler, M. A. & Sojo, V. E. (2021). Employment precarity strengthens the relationships between the dark triad and professional commitment. Frontiers in Psychology, 12, 673226.
• Kaya, Ş. D. (2010). Hemşirelerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 77-96.
• Lambert, E. G., Tewksbury, R., Otu, S. E. & Elechi, O. O. (2021). The association of organizational justice with job satisfaction and organizational commitment among Nigerian correctional staff. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 65(2-3), 180-204.
• Melis, A. & Nawaz, T. (2024). The impact of CEOs’ personal traits on organizational performance: evidence from faith-based charity organizations. Journal of Business Ethics, 190(4), 919-939.
• Mihalache, M. & Mihalache, O. R. (2022). How workplace support for the COVID‐19 pandemic and personality traits affect changes in employees' affective commitment to the organization and job‐related well‐being. Human resource management, 61(3), 295-314.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J. P., Allen, N. J. ve Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: extension and test of a three-component conceptualization. J. Appl. Psychol. 78, 538. doi: 10.1037/0021-9010.78.4.538
• Mertens, A., von Krause, M., Denk, A. & Heitz, T. (2021). Gender differences in eating behavior and environmental attitudes–the mediating role of the dark triad. Personality and Individual Differences, 168, 110359.
• Mwesigwa, R., Tusiime, I. & Ssekiziyivu, B. (2020). Leadership styles, job satisfaction and organizational commitment among academic staff in public universities. Journal of Management development, 39(2), 253-268.
• Nicholls, A. R., Madigan, D. J., Backhouse, S. H. & Levy, A. R. (2017). Personality traits and performance enhancing drugs: The Dark Triad and doping attitudes among competitive athletes. Personality and Individual Differences, 112, 113-116.
• Nguyen, P. N. D., Tran, V. D. & Le, D. N. T. (2022, September). Does organizational citizenship behavior predict organizational commitment of employees in higher educational institutions?. In Frontiers in Education (Vol. 7, p. 909263). Frontiers Media SA.
• Noermijati, N., Firdaus, E. & Baltimurik, R. (2021). The effects of personality, deviant behavior, and employee engagement on frontline employees' organizational commitment. Management Science Letters, 11(3), 1033-1044.
• Özdemir, E. (2024). Bağlılık Mottosu Perspektifinden Trabzonspor Taraftarlığı. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özsoy, E. & Ardıç, K. (2017). Karanlik üçlü’nün (narsisizm, makyavelizm ve psikopati) iş tatminine etkisinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(2), 391-406.
• Öztürk, F., M. N. Özüpek (2021). Özel sektörde mobbing ve örgütsel bağlılık ilişkisi: reklam ajansları üzerinde bir araştırma. İletişim Çalışmalarında Güncel Yaklaşımlar ve Araştırmalar, 57.
• Pan, W., Zhang, Q., Teo, T. S. & Lim, V. K. (2018). The dark triad and knowledge hiding. International Journal of Information Management, 42, 36-48.
• Pfeffer, J. (2021). The dark triad may be not so dark: exploring why ‘toxic ’ leaders are so common—with some implications for scholarship and education. Psychoanalytic Inquiry, 41(7), 540-551.
• Paulhus, D. L. & Williams, K. M. (2002). The dark triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of research in personality, 36(6), 556-563.
• Qing, M., Asif, M., Hussain, A. & Jameel, A. (2020). Exploring the impact of ethical leadership on job satisfaction and organizational commitment in public sector organizations: The mediating role of psychological empowerment. Review of Managerial Science, 14(6), 1405-1432.
• Rameshkumar, M. (2020). Employee engagement as an antecedent of organizational commitment–A study on Indian seafaring officers. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 36(3), 105-112.
• Roșca, A. C., Burtăverde, V., Dan, C. I., Mateizer, A., Petrancu, C. R., Iriza, A. I. & Ene, C. A. (2021). The dark triad traits of firefighters and risk-taking at work. The mediating role of altruism, honesty, and courage. International journal of environmental research and public health, 18(11), 5983.
• Saydam, H. & Selvi, Ö. (2023). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları İle Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkilerinin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 803-825.
• Shabir, S. & Gani, A. (2020). Impact of work–life balance on organizational commitment of women health-care workers: Structural modeling approach. International Journal of Organizational Analysis, 28(4), 917-939.
• Simons, T., Leroy, H. & Nishii, L. (2022). Revisiting behavioral integrity: Progress and new directions after 20 years. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 9(1), 365-389.
• Sucıatı, A. S., Erlına, R. & Ahadıat, A. (2021). The effect of person organization fit on employee performance with organizational commitment mediation variables. International Journal of Environmental, Sustainability, and Social Science, 2(3), 337-349.
• Sungu, L. J., Weng, Q., Hu, E., Kitule, J. A. & Fang, Q. (2020). How does organizational commitment relate to job performance? A conservation of resource perspective. Human Performance, 33(1), 52-69.
• Şahin, M. Y. & Ağralı Ermiş, S. (2020). The Relationship between Academics' Dark Triad Traits and Their Organizational Commitment in Physical Education and Sport. International Education Studies, 13(9), 75-81.
• Şahinler, Y., Ulukan, M. & Ersoy, A. (2021). Sporcularda insan doğasının kötü yönü karanlık üçlü: narsisizm makyavelizm ve psikopatinin incelenmesi. Sportif Bakis: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 356-373.
• Tanoğlu, Ş. & Taşkesen, O. (2022). Görsel Sanatlar (Resim İş) Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Journal of Fine Arts Education Research (UGSEAD), 5(2).
• Vedel, A. & Thomsen, D. K. (2017). The Dark Triad across academic majors. Personality and Individual Differences, 116, 86-91.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi – Bildiriler, Nevşehir, 25-27 Mayıs, 401-410.
• Widodo, W. & Damayanti, R. (2020). Vitality of job satisfaction in mediation: the effect of reward and personality on organizational commitment. Management Science Letters, 10(9), 2131-2138.
• Xia, F., Liu, M. & Liu, T. (2023). The role of coping styles in mediating the dark triad and bullying: an analysis of gender difference. Behavioral Sciences, 13(7), 532.