Poems in Türkiye and Iran Social Studies Textbooks and Values Found in These Poems

Yıl 2023, , 536 - 563, 28.09.2023

Yakup Subaşı

https://doi.org/10.53048/johass.1355599

Öz

This study aims to determine the poems in social studies textbooks taught in public schools in Türkiye and Iran and the values found in these poems. The study's research sample consists of social studies textbooks used in official state schools at all grade levels in both Türkiye and Iran. The data of this study, which followed qualitative research procedures, were obtained by document analysis method. In order to examine the values in the poems examined in the research, a value review form (VRF) is used. The data obtained is analyzed through content analysis. While a total of 19 poems are found in Türkiye textbooks, a total of 10 poems were found in Iran textbooks. According to the research findings, while Türkiye textbooks are generally featured by poems and poets who are accepted by the society, Iran textbooks are characterized by poems that bear witness to historical events. A noteworthy finding in Iran textbooks is that poems are interspersed in plain texts. A total of 16 different values are identified in 19 poems in Türkiye textbooks, with a frequency of use of these values being 44. In Iran textbooks, 16 values are found in 10 poems, and the frequency of use of values is 4 in terms of values found in the poems. In both countries' textbooks, love, patriotism, happiness, solidarity, respect, and altruism are the most emphasized values. It is recommended that historical poems should be utilized while teaching historical subjects in social studies courses. Within the scope of the research, it is recommended to carry out studies on whether it is appropriate to include excerpts from poems that support meaning in addition to plain texts in textbooks, effectiveness and usefulness, etc.

Anahtar Kelimeler

Literary, value, values education, textbooks, poetry

Kaynakça

• Aksan, D. (1999). Şiir dili ve Türk şiir dili. (4. Basım). Engin Yayınevi.
• Altan, M. Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53-57. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/issue/22592/241313
• Bebek, A. (2020). Dadaloğlu şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi ve ortaokul sosyal bilgiler ders kitapları için şiir önerileri [Master's thesis], Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Cantürk, A. & Yeşiltaş, E. (2022). Sosyal bilgiler dersinde hatırat kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (4), 1338-1363. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-1162521
• Cengiz, Ş., & Duran, E. (2017). Okul öncesi dönemine ait hikâye ve masallardaki değerlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(191). http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6945
• Conroy, J. (1999). Poetry and human growth. Journal of Moral Education, 28(4), 491-510. https://doi.org/10.1080/030572499103034
• Creely, E., Bao, D., & Waterhouse, P. (2022). Enhancing initial teacher education through poetry: Explorations of the pedagogical practices of three poet-educators. Teaching and Teacher Education, 119, 103847. https://doi.org/10.1016/j.tate.2022.103847
• Çapoğlu, E., & Okur, A. (2015). Ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerde yer alan değerler. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 90-104. https://doi.org/10.19126/suje.53194
• Çengelci, T. (2013). Social studies teachers' views on learning outside the classroom. Educational Sciences. Theory and Practice, 13(3), 1836-1841. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1017727.pdf
• Demir, S. B. & Akengin, H. (2012). Hikâyelerle sosyal bilgiler öğretimi. Pegem A. Yayıncılık.
• Demir, S. B. (2011). Sosyal bilgiler öğretim programına göre tasarlanmış hikayelerin etkililği. Doctoral dissertation, Marmara Universitesi.
• Dodson, M. (1993). Teaching values through teaching literature. Education Information Press.
• Durukoğlu, S., & Doyumgaç, İ. (2017). Ahmet Muhip Dıranas’ın şiirlerine yansıyan değerler. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 5(11), 163-178. https://doi.org/10.31126/akrajournal.328070
• Ekinci Çelikpazu, E. and Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2274
• Eryılmaz, Ö. and Çengelci Köse, T. (2018). Sosyal bilgilerde edebi ürünler ve değerler eğitimi: Küçük Prens örneği, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 65-79. https://dergipark.org.tr/en/pub/baebd/issue/35175/386416
• Gök, M. & Alyılmaz, S. (2021). Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10(4), 1535-1550. https://dergipark.org.tr/en/pub/teke/issue/67281/1049583
• Gulla, A. N. (2014). Myth, metaphor, and metacognition: Shaping voice and identity through poetry in teacher education. Learning Landscapes, 8(1), 139-152. https://doi.org/10.36510/learnland.v8i1.679
• Gülüm, K. & Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler dersinde göç konusunun işlenişinde halk türkülerinin kullanılması (örnek bir çalışma). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (26). https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6140/82384
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 3. sınıf ders kitabı. Offset
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 4. sınıf ders kitabı. Offset
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 5. sınıf ders kitabı. Offset
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 6. sınıf ders kitabı. Offset
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 7. sınıf ders kitabı. Chap
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 8. sınıf ders kitabı. Chap
• İran Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal bilgiler 9. sınıf ders kitabı. Chap
• İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. [Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Karabıyık E. Ü. (2016). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Evren
• Kartal, A. (2001). Sa’dî-i Şîrâzî’nin Gülistân isimli eserinin Türkçe tercümeleri. Bilig-16.
• Kaska, Ç. (2020). İran şairleri sözlüğü. Hiperlink.
• Kaya, K. (2019). Comparison of Seventh-Grade Turkish and Iranian Social Studies Textbooks in Terms of Value Education. Educational Research and Reviews, 14(17), 595-607. https://doi.org/10.5897/ERR2019.3830
• Kaya, M. (2013). Okuma-yazma öğretiminde şiir. Dil ve Edebiyat Dergisi, 10(1), 49-96. https://dergipark.org.tr/en/pub/mersinjll/issue/19510/207856
• Kaymakcı, S. (2013). Sosyal bilgiler ders kitaplarinda sözlü ve yazili edebî türlerin kullanim durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 230-255. https://dergipark.org.tr/en/pub/zgefd/issue/47944/606584
• Kaymakcı, S., Turgut, T. & Özalp, M. T. (2021). Sosyal bilgiler öğretiminde çözümlemeli öykünün kullanımına yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 2080-2097. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.996191
• Kılcan, B. (2009). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri (Kırşehir ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi.
• Kolaç, E. ve Özer, H. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî ürünlerin kullanımı ve değer aktarımındaki katkılarına yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2629-2655. https://dergipark.org.tr/en/pub/teke/issue/42447/511218
• Kurtoğlu, F. S. (2017). Âşık Veysel’in şiirlerini değerler eğitimi açısından okumak. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (83), 101-123. https://dergipark.org.tr/en/pub/tkhcbva/issue/71937/1157378
• Markert, L. F., & Healy, C. C. (1983). The effects of poetry and lyrics on work values. Journal of Career Education, 10(2), 104-110. https://doi.org/10.1177/089484538301000204
• McGowan, T. & Guzzetti, B. (2003). Edebiyat temelli sosyal bilgiler öğretimi (Çev: Ahmet Doğanay), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(11), 35-44. https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/issue/4367/59729
• MoNE, (2004). Sosyal bilgiler öğretim programı (6-7 sınıflar). Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MoNE, (2016). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. MEB.
• MoNE, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Mungan M. (2008) Katlanmış 18 parça kâğıt, Milliyet Sanat Dergisi, 593.
• Otluoğlu, R. (2001). İlköğretim Okulu 5. sınıf sosyal bilgiler öğretimimde yazılı edebiyat ürünlerini ders aracı olarak kullanmanın duyuşsal davranış özelliklerini kazandırmaya etkisi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Özensoy, A. U. & Aynacı, C. (2016). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Berkay.
• Öztaş, S. (2018). A literary genre in value education in history courses: Poems. Journal of Education and Training Studies, 6(5), 34-39. https://doi.org/10.11114/jets.v6i5.3078
• Öztürk, C. & Deveci, H. (2011). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirmesi. C. Öztürk ve H. Deveci (Ed.), Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları. (s.1-41). Pegem.
• Öztürk, C., Coşkun Keskin, S. & Otluoğlu, R. (2012), Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Pegem Akademi.
• Öztürk, Ç. (2007). Coğrafya öğretiminde edebi metinlerin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 70-78. http://openaccess.ahievran.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12513/182
• Seçgin, F., & Kapan, A. (2020). 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında önerilen edebî ürünlerin öğrenme alanlarında yer alan değerler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1480-1498. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-650436
• Sidekli, S., Tangülü Z. Yangın, S. (2013). Sosyal bilgiler öğretimi: Öğretmenim bana hikâye anlatır mısın? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4). https://dergipark.org.tr/en/pub/usaksosbil/issue/21640/232605
• Soriano de Alencar, E. M. (1991). Training teachers to teach for creativity. European Journal of High Ability, 1(2), 222-226. https://doi.org/10.1080/0937445910010214
• Strömner, D. (2013). Poetry as a way of teaching fundamental values: The relation between textbooks and curriculum. Högskolan I Gavle.
• Subaşı, Y. (2014). Erich Fromm ve Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi [Yüksek lisans tezi]. Adıyaman Üniversitesi.
• Şahin, S. C., Bayram, Ö. & Midilli A. (2016). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Koza.
• Tatan, M., Demir, F. & Oğuz Haçat, S. (2020). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında kadın imajı (1968-1998-2005-2018). Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 68-79. https://dergipark.org.tr/en/pub/tubad/issue/54697/741111
• Tay, B & Nalçacı, A. (2020). İstiklâl Marşı’mızda değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(40), 243-275. https://doi.org/10.34234/ded.753516
• Tekgöz, M. (2005). “İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde edebiyat temelli öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısına ve kalıcılığa etkisi”, [Yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri. [Yüksek lisans tezi] Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Tökel, İ. (2008). Gökhan Akçiçek’in çocuk şiirlerinin değer aktarımı açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi].Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Seçkin.