Kavun Hastalıkları, Mücadele Yöntemleri ve Dayanıklılık Mekanizmalarında Kullanılan Moleküler Markırlar

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 17, 30.06.2023

Necibe Kayak

https://doi.org/10.58728/joinabt.1298964

Öz

Kavun (Cucumis melo), dünyada ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılan önemli türlerden biridir. Kavunda en önemli hastalıkların başındaki hastalık etmenleri Fusarium solgunluğu (FOM), kabak sarı mozaik virüsü (ZYMV), MNSV (Melon necrotic spot virüs), külleme (Podosphaera xanthii) olarak bilinmektedir. Bu hastalık etmenleri kavun üretim alanlarında önemli kayıplara neden olmaktadır. Kavun üretim alanlarında verim ve kalite kayıpların önüne geçilmesi için hastalığa dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi en etkili yöntemdir. Tek başına klasik ıslah programları uzun süreçler alması ve genetik açıdan kesin sonuçlar elde edilmemesinden dolayı ilgili genler için moleküler markırların geliştirilmesi ıslah programları için çok önemlidir. Yeni geliştirilen moleküler ıslah metotlarından DNA markırları PCR’a dayalı olmayan markırlar (RFLP) ve PCR’a dayalı markırlar (RAPD, SSR, AFLP, SRAP, SNP, CAPS vb.) şeklinde iki grupta sınıflandırılmaktadır. Günümüzde markırların çoğunluğu PCR’a dayalı markırlardır.

Anahtar Kelimeler

Kavun, Moleküler Islah, Dayanıklılık Islahı

Destekleyen Kurum

hayır

Molecular Markers Used in Melon Diseases, Control Methods and Resistance Mechanisms

Öz

Melon (Cucumis melo) is one of the important species cultivated economically in the world. Disease
agents at the beginning of the most important diseases in melon are known as Fusarium wilt (FOM),
pumpkin yellow mosaic virus (ZYMV), MNSV (Melon necrotic spot virus), powdery mildew (Podosphaera xanthii). These disease agents cause significant losses in melon production areas. In order to prevent these losses, the most effective method is to develop disease-resistant varieties with breeding methods. Since classical breeding programs supported by molecular studies are faster and more effective, the development of molecular markers for related genes is very important for breeding programs. DNA markers from newly developed molecular breeding methods are classified in two groups as non-PCR-based markers (RFLP) and PCR-based markers (RAPD, SSR, AFLP, SRAP, SNP, CAPS, etc.). Today, the majority of markers are PCR-based markers.

Anahtar Kelimeler

Melon, molecular markers, resitance bredding

Kaynakça

• [1] Fanourakis, N.,Tsekoura Z., andNanou, E. (2000). Morphologicalcharacteristicsandpowderymildewresistance of Cucumismelolandraces in Greece.ActaHorticulturae, 510:241, 245
• [2] Soltani, F.,Akashi, Y., Kashi, A., Zamani, Z., Mostofi, Y., andKato, K. (2010). Characterization of Iranian melon landraces of CucumismeloL. GroupsFlexuosusandDudaimbyanalysis of morphologicalcharactersandrandomamplifiedpolymorphic DNA. BreedingScience, 60:34-45.
• [3] FAO. (2023): FAO, Statistic Database 2023. [cited 2022 http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC ].
• [4] Sarı, N. and Solmaz, İ., (2007). Fruitcharacterization of someTurkish melon genotypes, ActaHorticulturae, 731, 103-107.
• [5] Şensoy, S.,Büyükalaca, S., andAbak, K., (2007). Evaluation of geneticdiversity in Turkishmelons (Cucumismelo L.) based on phenotypiccharactersand RAPD markers.,Genet. Resour. CropEvol. 54: 1351-1365, 54 (6), 1351-1365
• [6] Pitrat, M.,Chauvet, M., andFoury, C., 1999. Diversty, HistoryandProduction of CultivatedCucurbits. Proc. 1st Int. Symp. onCucurbits
• [7] Risser, G.,Banihashimi, Z., andDavis, D., (1976). A proposednomenclature of Fusariumoxysporum f. sp. melonisracesandresistancegenes in Cucumismelo,Phytopathology, 66:1105-1106.
• [8] Oumouloud, A.,Otmani, M.E., andAlvarez, J.M. (2015). Molecularcharacterization of Fom-1 gene anddevelopment of functionalmarkersformolecularbreeding of resistancetoFusariumrace 2 in melon, Euphytica.
• [9] Schmidt, S.M.,Lukasiewicz, J., Farrer, R.,. Dam, P.v.,Bertoldo, C., andRep, M., (2016). Comparativegenomics of Fusariumoxysporum f. sp. melonisrevealsthesecreted protein recognizedbythe Fom-2 resistance gene in melon, Europe PMC FundersGroup, 209, 307-318.
• [10] Mandoulakani, B.A.,Rahmanpour, S., Shaaf, S., Khoei, S.G., Rastgou, M., andRafezi, R., (2015). Towardstheidentification of retrotransposon-basedand ISSR molecularmarkersassociatedwithpopulationsresistantto ZYMV in melon.South AfricanJournal of Botany, 100, 141-147.
• [11] Pitrat, M. andLecoq, H.,(1984). Inheritance of zucchiniyellowmosaicvirusresistance in CucumismeloL.,Euphytica 33, 57-61.
• [12] Danin-Poleg, Y.,Tadmor, Y., Tzuri, G., Reis, N.,Hirschberg, J., andKatzir, N., (2002). Construction of a geneticmap of melon withmolecularmarkersandhorticulturaltraits, andlocalization of genesassociatedwith ZYMV resistance. Euphytica, 125, 373-384.
• [13] Danin-Poleg, H.S.P. Y, S. Cohen, H.D. Rabinowitch, and Z. Karchi, (1997). Oligogenicinheritance of resistancetozucchiniyellowmosaicvirus inmelons. Euphytica 93, 331-337.
• [14] Hibi, T. andFuruki, I.,(1985). Melon necrotic spot virüs. CMI/AAB descriptions of plantviruses, 302.CMI/AAB Descriptions of plant viruses. Warwick, UK: Association of Applied Biologists.
• [15] Compbell, R.N., (1996). Fungaltransmision of plantviruses, Annu.Rev. Phytopathol, 34:87-108
• [16] Hibi, T. andFuruki, I., (1985). Melon necrotic spot virüs. CMI/AAB descriptions of plantviruses, 302. CMI/AAB Descriptions of plant viruses. Warwick, UK: Association of Applied Biologists.
• [17] Genovés, A.,Navarro, J., andPallás, V.J., (2006 ). Functionalanalysis of thefive melon necrotic spot virusgenome-encodedproteins, Gen Virol, 87(Pt 8) 2371-238, doi: 10.1099/vir.0.81793-0
• [18] Nieto, C.,Morales, M., Orjeda, G., Clepet, C., Monfort, A., Sturbois, B., Puigdome`nech, P., Pitrat, M., Caboche, M., Dogimont, C., Garcia-Mas, J., Aranda, M.A. andBendahmane, A., (2006). An eIF4E alleleconfersresistanceto an uncappedandnon-polyadenylated RNA virus in melon, PlantJournal, 48(3), 452-6.
• [19] Gosalvez-Bernal B.,Genoves A., Navarro JA., Pallas V., and S.-P. MA, (2008). Distribution andpathwayforphloem-dependentmovement of Melon necrotic spot virus in melon plants. MolPlantPathol, 9(4):447-61.
• [20] Levi, A., Thomas, C.E., Keinath, A.P., andWehner, T.C., (2001). Geneticdiversityamongwatermelon(CitrulluslanatusandCitrulluscolocynthis) accessions, Genet. Resour. Crop. Evol, 48: 559-566.
• [21] Yıldız, M., Gürkan, M.O., Turgut, C., Kaya, Ü., Ünal, G., (2014). Tarımsal savaşımda kullanılan pestisitlerin yol açtığı çevre sorunları, ReserchGate.
• [22] Uygun, N., Ulusoy, M.R., ve Tatar, S., (2010). Biyolojik mücadele. Türk. biyolojik mücadele dergisi 1(1), 1-14.
• [23] Yağcıoğlu, M., 2018. Hıyarda (CucumisSativus L.) Tohum iriliği ile düşük sıcaklıkta çimlenme yeteneğinin karşılıklı melezleme ve genomik bağlantı analizleriyle QTL haritalanması (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Sayfa sayısı
• [24] Semagn, K.,Bjørnstad, Å., andNdjiondjop, M., (2006). An overview of molecular marker methodsforplants.Africanjournal of biotechnology, 5(25).
• [25] Kayak, N., 2022. Kırkağaç ve Hasanbey tipi kavunlarda Fom (Fusariumoxysporumf.sp. melonis) ve ZYMV (ZucchiniYellowMosaic Virüs) dayanımlı ıslah hatlarının eldesi(Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Bölümü.
• [26] Zhuang, F.,Chen, J., Staub, J., andQian, C., (2004). Assessment of geneticrelationshipsamongCucumisspp. byssrandrapd marker analysis.PlantBreeding, 123(2), 167-172.
• [27] BaudraccoArnas, S. andPitrat, M., (1996). A geneticmap of melon (Cucumismelo L) with RFLP, RAPD, isozyme, diseaseresistanceandmorphologicalmarkers, TheoreticalandApplied Genetics, 93, 57-64.
• [28] Vos, P.,Hogers, R., Bleeker, M., Reijnhabs, M., Lee,Theovan de, Hornes, M., Frijters, A., Pot, J., Peleman, J., Kuiper, M., andZabeau, M., (1995). AFLP: A New Techniquefor DNA Fingerprinting, NucleicAcidRes., 21, 4407-4414.
• [29] Robinson, A.J.,Love, C.G., Batley, J., Barker, G., andEdwards, D., (2004). Simple sequencerepeat marker locidiscoveryusing SSR primer.Bioinformatics, 20, 1475-1476.
• [30] Godwin, I.D., Aitken, E.A.B., and Smith, L. W., (1997). Application of Inter Simple SequenceRepeat (Issr) MarkerstoPlant Genetics, Electrophoresis, 18, 1524-1528.
• [31] Twyman, R.M., (2005). Singlenucleotidepolymorphism (SNP) genotypingtechniquesan overview, Encyclopedia of DiagnosticGenomicsandProteomics. New York, USA:MarcelDekker, Inc, 1202-1207.
• [32] Konieczny, A. andAusubel, F.M.,(1993). A procedureformappingArabidopsismutationsusingco‐dominant ecotype‐specific PCR‐basedmarkers, Theplantjournal, 4, 403-410.