The Role of Gender Inequalities on Women's Motivation and Productivity: A Study on Kitchen Department Employees

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 70 - 85, 06.06.2022

Elif Nur Kabil

Öz

The roles and responsibilities attributed to women by society create obstacles at many points, from women's entry into working life to their continuity in the work environment and even their promotion at work. This research aims to determine the perceptions of gender inequality among female cooks working in the kitchen departments of tourism enterprises, to identify the problems caused by gender inequality they face in their working life, and to determine the role of gender inequality on the work motivation and productivity of female cooks. In accordance with this purpose, semi-structured interviews were conducted with 12 female cooks working in the kitchen departments of various tourism enterprises operating in Sakarya. The data obtained were analyzed with descriptive analysis technique. In the study, it was determined that women working in the kitchen department face various gender inequalities and discrimination due to their gender identity, such as mobbing, verbal harassment, being employed in low positions and in specific units, wage inequality, identity confusion, not caring about their opinions, being considered inadequate in terms of physical strength, negative kitchen environment (dialogues containing swearing/slang/sexuality, physical structure of the kitchen), uncertain working hours, being assigned in the background, obstacles in promotion, etc. It was concluded that the problems identified have a negative role on women's work motivation and productivity.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Kitchen, Female Employess, Gender

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliklerinin Kadınların Motivasyon ve Verimliliği Üzerindeki Rolü: Mutfak Departmanı Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Toplum tarafından kadına atfedilen roller ve sorumluluklar, kadınların çalışma hayatına girmesinden çalışma ortamında devamlılık sağlamasına hatta işte yükselmesine kadar pek çok noktada engeller yaratmaktadır. Bu araştırma, turizm işletmelerinin mutfak departmanlarında çalışan kadın aşçıların; toplumsal cinsiyet eşitsizliği algılamalarını, çalışma yaşamında karşılaştıkları cinsiyet eşitsizliği kaynaklı sorunların belirlenmesini ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin kadın aşçıların çalışma motivasyonu ve verimlilikleri üzerindeki rolünü tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Sakarya’da faaliyet gösteren çeşitli turizm işletmelerinin mutfak departmanında çalışan 12 kadın aşçı ile yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle incelenmiştir. Araştırmada mutfak departmanında çalışan kadınların cinsiyet kimliklerinden dolayı mobbing, sözlü taciz, düşük pozisyonda ve belirli birimlerde çalıştırılma, ücret eşitsizliği, kimlik karmaşası, fikirlerinin önemsenmemesi, fiziksel güç anlamında yetersiz görülmek, olumsuz mutfak ortamı (küfür/argo/cinsellik içeren diyaloglar, mutfağın fiziksel yapısı), çalışma saatleri belirsizliği, arka planda görevlendirilmeler, pozisyon yükselmedeki engeller vb. çeşitli cinsiyet eşitsizlikleri ve ayrımcılıkları ile karşılaştıkları belirlenmiştir. Tespit edilen sorunların kadınların çalışma motivasyonu ve verimliliği üzerinde olumsuz yönde rolünün olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

turizm, mutfak, kadın çalışanlar, cinsiyet

Kaynakça

• Agmapisarn, C. (2016). Becoming professional female chefs in thailand: a case study of chef bo bo lan restaurant, bangkok, Social Science Asia, 2(2), 23-29.
• Albayrak, A. (2019). Yiyecek İçecek Endüstrisinde Kadının Yeri ve Sorunu. Vatan, A. (Editör). Turizmde Kadın Olmak içinde (s. 141-160). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Alparslan, A. M., Bozkurt, Ö. Ç. ve Özgöz, A. (2015). İşletmelerde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanların sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1), 66-81.
• Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). Konaklama işletmelerinde kadın yöneticilerin cam tavan algısı: Antalya ilinde bir araştırma, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (15),111- 137.
• Arnoldsson, J. (2015). If You Don’t Quite Mange The Job, İt Will Be Tough For You. A Qualitative Study On Chef Culture And Abuse İn Restaurant Kitchens. Master Thesis In Sociology. Stockholm University, Stockhom.
• Bentley, T. (2000). Takımınızın yeteneklerini geliştirmede insanları motive etme. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Burrow, R., Smith, J., ve Yakinthou, C. (2015). ‘Yes Chef’: life at the vanguard of culinary excellence. Work, employment and society, 29(4), 673-681.
• Cano, M. (2019). Masculinity in the Kitchen: Gender Performance in the Culinary Arts Industry. Master Thesis, University of Texas, El Paso.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 25-47.
• Çelik, M. ve Şahingöz, S. A. (2018). İş yaşamında cinsiyet ayrımcılığı: Kadın aşçılar örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (3), 370-383.
• Çıkmaz, G. (2010). Kadın Çalışanların İşyerinde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Bir Alan Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Çiçen, C., Boyacıoğlu, E. Z., ve Oğuzhan, A. (2020). Turizmde kadın işgücünün cinsiyet ayrımcılığı algısı: Edirne ilinde bir araştırma. Tourism and Recreation, 2(Ek 1), 54-63.
• Çilingir Ük, Z., Gültekin, Y., ve Arslan, B. (2019). Turizm sektöründe mesleki toplumsal cinsiyet algılamalarının belirlenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 6(2), 75-97.
• Demir, M. (2011). İş yaşamında ayrımcılık: Turizm sektörü örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 760-784.
• Doğan, M. (2017). The role of cookery vocation in the tourism sector on women employment. The Online Journal of Science and Technology. 7(1), 127-132.
• Doğan, İ. (2014). Kadın Çalışanlarda Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Dökmen, Z. Y. (2004), Toplumsal Cinsiyet, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dönmez, B. ve Dağaşan, G. (2017). Kadın aşçıların dikkatine! Profesyonel mutfakta yemek yapmak evde iki kap yemek yapmaya benzemezmiş, 1. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 1053-1064), Mersin.
• Druckman, C. (2010). Why are there no great women chefs? Gastronomica, 10(1), 24-31.
• Ecevit, F. Y. (1995). Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri, Tekeli, Ş. (Editör). 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar içinde (s. 81-110). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ergül, Y. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67-79.
• Erikli, S. (2020). Çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet ayrımcılığının görünümü. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 39-60.
• Eroğlu, F. ve İrdem, Ş. (2016). Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ve yönetim kademelerindeki yansımaları. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, (2), 11-35.
• Haddaji, M., Albors, J, G. ve Garcia Segovia, P. (2017). Women professional progress to chef’s position: Results of an ınternational survey, International Journal of Gastronomy and Food Science, 9,49–54.
• Harris, D. ve Giuffre, P. (2010). The price you pay: How female professional chefs negotiate work and family, Gender Issues, 27(1-2), 27- 52.
• Herkes, E., ve Redden, G. (2017). Misterchef? Cooks, chefs and gender in MasterChef Australia. Open Cultural Studies, 1(1), 125-139.
• Hsu, F. S., Liu, Y. A., ve Tsaur, S. H. (2019). The impact of workplace bullying on hotel employees’ well-being: Do organizational justice and friendship matter? International Journal of Contemporary Hospitality Management.
• Kaypak, Ş. (2014). Toplumsal cinsiyet bakış açısından kente bakmak. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 344.
• Keser, A. (2006). Çalışma yaşamında motivasyon. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
• Keskin, E. ve Kızılırmak, İ. (2020). Mutfak departmanında çalışan kadınlar: Cinsiyet ayrımcılığı üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69), 1210-1218.
• Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Arıkan Yayınevi.
• Koçyiğit, D. (2016). Motivasyon ve verimlilik arasındaki ilişki: Bir vakıf üniversitesi örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 8 (31), 15-26.
• Kozak, M. (2017). Bilimsel araştırma: Tasarım, yazım ve yayım teknikleri. (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kurnaz, A., Kurtuluş, S. ve Kılıç, B. (2018). Evaluation of women chefs in professional kitchens, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 119-132.
• Li, L. ve Leung, R. (2001). Female managers ın asain hotels: Profile and career challenges, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(4), 189-196.
• Mingione, E. (2010). Güney Avrupa Refah Modeli ve Yoksullukla ve Sosyal Dışlanmaya Karşı Mücadele. Buğra, A. ve Keyder, Ç. (Derleyen). Sosyal Politika Yazıları içinde (s. 261-286). İstanbul: İletişim Yayınları, 261-286.
• Nasır, A. (1997). İş Hayatında ve Yönetimde Kadınlar: Banka Sektöründe Çalışan Kadınlar Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Orido, C. O. (2017). Challenges Faced By Female Chefs İn The Kenyan Hospitality İndustry: A Study Through An African Oral Tradition Of Storytelling. Doctoral dissertation, Auckland University of Technology, Auckland.
• Özçatal, E. (2011). Ataerkillik, toplumsal cinsiyet ve kadının çalışma yaşamına katılımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 21-39.
• Platzer, R. (2011). Woman Not İn The Kitchen: A Look At Gendere Quality İn The Restaurant Industry. Master Thesis, California Polytechnic State University, California.
• Uğuz, S. Ç. ve Topbaş, F. (2016). Turizmde kadın istihdamı ve ücret ayrımcılığı: Karşılaştırmalı bir analiz. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1), 62-78.
• Uluocak, Ş., Gökulu G., Bilir, O., E. Karacık, N., Özbay, D. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadına yönelik şiddet. Ankara: Paradigma Akademi Yayınları.
• Vatandaş, C. (2011). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı, İstanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Yapar, T. (2005). Motivasyonun İş Verimliliği Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yetiş, Ardıç, Ş. ve Çalışkan, N. (2020). Turizm sektöründe kadın istihdamı: mevcut duruma ilişkin bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (3), 105-119.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Winn, J. (2004). Entrepreneurship: Not an easy path to top management for women. Women in Management Review, 19 (3), 143-153. https://doi.org/10.1108/09649420410529852
• Qin, J. ve Yang, Z. (2015). Perception of gender equality among female employees in Beijing five-star hotel. Tourism Tribune, 30(9), 63-71.