Yaşam sonu ve palyatif bakım

Yıl 2021, , 21 - 24, 23.03.2021

Aydın Çifci

https://doi.org/10.47582/jompac.732031

Öz

İnsanlar doğarlar, yaşarlar ve doğal olarak ölürler. Ölüm de hayatın bir gerçeğidir. Yaşam kalitesi, fiziksel, ruhsal, sosyal, duygusal yönden bireyin algıladığı iyi olma halidir. Kanser, ileri demans, immobil hasta vs. gibi geri dönüşün ve tam bir iyilik hali, tam bir tıbbi tedavinin mümkün olmadığı durumlarda, hastanın yaşam kalitesinin artırılması/korunması palyatif bakımın temel hedefini oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre palyatif bakım; kapsamlı bir değerlendirme ve tedaviyle hastalar tarafından yaşanan fiziksel, psikososyal ve manevi semptomların giderilmesini, aynı zamanda ailenin, arkadaşların, bakım verenlerin desteklenmesini ve acılarının hafifletilmesini amaçlar.

Anahtar Kelimeler

Palyatif bakım, yaşam sonu bakım, yaşam kalitesi

Teşekkür

Teşekkürler

End of life and palliative care

Öz

People are born, live and naturally die. Death is also a fact of life. Quality of life is the state of well-being that the individual perceives physically, spiritually, socially and emotionally. Cancer, advanced dementia, immobile patient etc. Increasing/maintaining the quality of life of the patient is the main target of palliative care, such as return and complete well-being, where complete medical treatment is not possible. Palliative care according to the World Health Organization definition; it aims to relieve the physical, psychosocial and spiritual symptoms experienced by patients with a comprehensive assessment and treatment, as well as to support the family, friends and caregivers, and to alleviate their suffering.

Anahtar Kelimeler

Palliativa care, end of life care, quality of life

Kaynakça

• 1. Lederberg MS, Joshi N. End-of-life, and palliative care. In Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):2336-2365. Baltimore, Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
• 2. Makary M, Daniel M. Medical error-the third leading cause of death in the US. BMJ 2016; 353: i2139.
• 3. Palyatif Bakim Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge [Erişim Tarihi 2015] https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/2817,palyatif-bakim-hizmetleri-yonergesipdf.pdf?0
• 4. OkonTR Arnold RM GivensJ Overview of comprehensive patient assessment in palliative care. UpToDate Nov 02, 2018.
• 5. Zadeh RS, Eshelman P, Setla J, Sadatsafavi H. Strategies to improve quality of life at the end of life: interdisciplinary team perspectives. Am J Hosp Palliat Care 2018; 35: 411–
• 6. Weissman DE, Meler DE. Identifying patients in need of palliative care assessment in the hospital setting. J Palliat Med 2011; 14: 17.
• 7. WHO, International Agency for Research on Cancer. Latest global cancer data 2018.
• 8. Levy MH, Adolph MD, Back A, et al. Palliative care. J National Comprehensive Cancer Network 2012; 10: 1284-309.
• 9. Palyatif Bakım Evde ve Hastanede Çalıştay Raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. İzmir Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Ege Geriatri Derneği Yayınları No:1. 2013.
• 10. Reville B, Foxwell AM. The global state of palliative care progress and challenges in cancer care. Ann Palliat Med 2014; 3: 129 38.
• 11. Özçelik H. Kanser Hastasının Palyatif Bakımında Vaka Yönetimi Modelinin Hasta Sonuçlarına Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir; 2011.
• 12. Davies JM, Sleeman KE, Leniz J, et al. Socioeconomic position and use of healthcare in the last year of life: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med 2019; 16: e1002782.
• 13. Aslan Y. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anadolu Güncel Tıp Derg 2020; 2: 19-27.
• 14. Buss MK, Lessen DS, Sullivan AM, Von Roenn J, Arnold RM, Block SD. Hematology / oncology fellows’ training in palliative care: results of a national survey. Cancer 2011; 117: 4304-11.
• 15. Gültekin M, Özgül N, Olcayto E, Tuncer AM. Türkiye'de palyatif bakim hizmetlerinin mevcut durumu. Türk Jinekolojik Onkoloji Derg 2010; 13: 1-6.
• 16. Payne DK, Massie MJ. Anxiety in palliative care. In: Handbook of Psychiatry in Palliative Medicine, Chochinov HM, Breitbart W (Eds), Oxford University Press, New York 2000. p.435.
• 17. Hunter J, Orlovic M. End of life care in England. Institute for Public Policy Research. A Briefing Paper. 2018.
• 18. Kabalak AA, Öztürk H, Çağıl H. Yaşam sonu bakım organizasyonu; palyatif bakım. Yoğun Bakım Derg 2013; 11: 56-70.
• 19. Estella A, Velasco T, Saralegui I, et al. Multidisciplinary palliative care at the end of life of critically ill patient. Med Intensiva 2019; 43: 61-2.
• 20. Cruz-Oliver DM. Palliative-care: an update. Missouri Medicine 2017: 114: 110-5.
• 21. Uslı FŞ; Terzioğlu F. Dünyada ve Türkiye’de Palyatif Bakim Eğitimi ve Örgütlenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Derg 2015; 4: 81-90.
• 22. Payne S, Eastham R, Hughes S, Varey S, Hasselaar J, Preston N. Enhancing integrated palliative care: what models are appropriate? A cross-case analysis. BMC Palliative Care 2017; 16: 64.
• 23. Hunter J, Orlovic M. End of life care in England. Institute for Public Policy Research. A Briefing Paper. 2018.