Siyasal Reklam Filmlerinde 'Öteki'nin İnşası

Yıl 2007, Cilt: 4 Sayı: 4, 96 - 121, 19.11.2013

Murat Çebi

Öz

Doğru Yol Partisi'nin 14 Mayıs 2005 tarihinde toplanan  8. Olağan Büyük Kongresi öncesi, Türk televizyon kanallarında yayınlattırdığı iki siyasal reklam filminden birincisi, bu çalışmanın anlamlandırma nesnesini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, bu siyasal reklam metninde öncelikle 59. Adalet ve Kalkınma Partisi Hükümeti'nin ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasal 'öteki' olarak ileti aktaran gösterge dizgeleri ya da anlam aktaran göstergeler aracılığıyla nasıl inşa edildiğini çözümlemektir. Bu amaçla anlamlandırma nesnesini oluşturan reklam metni, Greimas'ın yüzeyden derine doğru giden üç aşamalı “Yapısalcı Anlatı Göstergebilimi” yöntemiyle söylem, anlatı ve temel anlam düzeylerinde okunmuştur. Söylem çözümlemesi olarak adlandırılan birinci aşamada, reklam metninin söylemi oluşturan söz dizim ve anlam bileşenlerinin yapılandırdığı söylem yapısı ortaya konulmuştur. Anlatı çözümlemesi olarak adlandırılan ikinci aşamada, anlatı izlenceleri içindeki eyleyenlerin zaman ve uzam içindeki işlevleri açığa çıkarılmıştır. Üçüncü aşamada ise, genel olarak içeriğin derin yapısı ortaya konulmuştur. Araştırma, reklam metinlerinde siyasal aktörlerin ve kurumların dilsel ve dil dışı gösterge sistemleri aracılığıyla yan anlam ve çağrışım düzeylerinde olumlu veya olumsuz biçimde inşa edildiğini göstermiştir.

 

Anahtar Kelimeler

Siyasal reklamlar; yapısalcı anlatı göstergebilimi; söylem analizi; anlatı analizi; derin yapı analizi; siyasal 'öteki'; toplumsal inşa.

Kaynakça

• Aarva P and Pakarinen M (2006) Studying the Striving and Opposing Forces in Newspaper Journalism: The Actantial Model of Health Promotion, Health Promotion International, 21 (2), 160-168.
• Adam J-M and Schneerson Y (1982) The Macro-Structure of Conventional Narrative, Poetics Today, III (4), 135-168
• Bernard S (1994) Narrative Theories and Legal Discourse, Christopher Nash (ed.), Narrative in Culture: Storytelling in the Sciences Philosophy & Literature içinde, Routledge, Florence, pp 23-50.
• Bertens J W (2001) Literary Theory: Basics, Routledge, London.
• Bignell J (2002) Media Semiotics: An Introduction, Manchester University Press, Manchester.
• Cevizci A (1999) Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 914-915.
• Czarniawska, B (ed.) (2003) Narratives We Organize By, John Benjamins Publishing Company, Philadelphia.
• Duvall J N (1982) Using Greimas’ Narrative Semiotics: Signification in Faulkner’s ‘The Old People’”, College Literature, 9 (3), 192-206.
• Fiske J (1990) Introduction to Communication Studies, Routledge, London ve New York.
• Greimas A J (1977) Elements of a Narrative Grammar, Catherine Porter (çev), Diacritics, 7 (1), 23-40.
• Greimas A J and Rastier F (1968) The Interaction of Semiotics Constrains, Yale French Studies, (41), 86-105.
• Greimas A J and Ricoeur P (1989) On Narrativity, New Literary History, 20 (3), 551-562.
• Günay V D (2000) Metin Bilgisi, Multilingual, İstanbul.
• Günay V D (2002) Göstergebilim Yazıları, Multilingual, İstanbul.
• Hartley J (1978) Reading Television, Routledge, Florence.
• Hawkes T (1997) Structuralism&Semiotics, Routledge, Florence.
• Honti R (2004) What are the signs of narrativity? Models in general semiotics, Semiotica, 150 (1), 515-535.
• Jensen K B (ed) (2002) A Handbook of Media and Communication Research, Routledge, London ve Newyork.
• Kıran A (1987) Semiyoloji ve Semiyotik”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Derg, (2), 47-67.
• Larsen P (2002) Mediated fiction, Jensen, K B (ed.), A Handbook of Media and Communication Research içinde, London ve Newyork: Routledge, pp 117-137.
• Margolin U (1990) Individuals in Narrative Worlds: An Ontological Perspective, Poetics Today, 11, (4), 843-871.
• Nash C (ed) (1994) Narrative in Culture: Storytelling in the Sciences Philosophy & Literature, Routledge, Florence.
• Nef F (1977) Introduction to the Reading of Greimas. Toward a Discursive Linguistics, Diacritics, 7 (1), 18-22.
• Propp V (2001) Masalın Biçimbilimi, Mehmet Rifat (çev), Om Yayınevi, İstanbul.
• Rifat M (1996) Göstergebilimcinin Kitabı, Düzlem Yayınları, İstanbul.
• Rifat M (2000a) XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, Cilt 1: Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, Om Yayınları, İstanbul.
• Rifat M (2000b) XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, Cilt 2: Temel Metinler, Mehmet Rifat-.Sema Rifat (çev), Om Yayınları, İstanbul.
• Rifat M (2001) Homo Semioticus, Om Yayınları, İstanbul.
• Søderberg A-M (2003) Sensegiving and Sensemaking in an Integration Process: A Narrative Approach to the Study of an International Acquisition, B Czarniawska (Ed.), Narratives We Organize By içinde, John Benjamins Publishing Company, Philadelphia, pp 3-34.
• Tüfekçi M. E (2004) Yapısalcı Yöntem ve Uygulama Alanları, A.Ü. DTCF, Tiyatro Bö-lümü Tiyatro Araştırmaları Derg, (17), 50-66.
• Vardar B (1998) Dilbilim Temel Kavram ve İlkeleri, Multilingual, İstanbul.
• Yüksel A (1995) Yapısalcılık ve Bir Uygulama, Gündoğan Yayınları, Ankara.