Sarımsaklı Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah-Alaca Irkı Süt Sığırlarının Döl Verim Özellikleri

Yıl 2007, Cilt: 4 Sayı: 3, 347 - 357, 01.09.2007

Y.t. Tuna E. K. Gürcan T. Savaş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sarımsaklı Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah-Alaca Irkı Süt Sığırlarının Döl Verim Özellikleri

Öz

Bu çalışmada, 1981-1999 yılları arasında doğan 764 Siyah Alaca İneğin, 1983-2003 yılları arasında elde edilmiş 2963 laktasyon süt verim oluşturmuştur. Döl verim özellikleri olarak İlkine Damızlıkta Kullanma Yaşı (İDKY), İlkine Buzağılama Yaşı (İBY) ve İki Buzağılama Arası Süre (İBAS) ele alınmıştır. İstatistiki değerlendirme aşağıdaki doğrusal modeller ile gerçekleştirilmiştir. İDKY ve İBY; yijk = + DYi + DMj + (DY*DM)ij + eijk yij = söz konusu özellik için k’ıncı gözlemi, = Populasyon ortalamasını, DYi = i. Doğum yılının etkisini, DMj = j. Doğum Mevsiminin etkisini, eijk = şansa bağlı hatayı ifade etmektedir. İBAS; Yijklm = + LSi + LYj + LBMk + İBYl + eijklm Yij = söz konusu özellik için m. ci gözlemi, = Populasyon ortalamasını, LSi = i. Laktasyon sırasının etkisini, LYj = j. Laktasyon Yılının etkisini, LBMk = k. Laktasyona Başlama Mevsiminin etkisini

Anahtar Kelimeler

Siyah Alaca, Döl verimi, İlkine Damızlıkta Kullanma Yaşı , İlk Buzağılama Yaşı

Kaynakça

• Akbaş,Y., Türkmut, L.1990. Siyah Alaca, Simmental ve Esmer Sığırlarda Akrabalı Yetiştirme Katsayısı ile Bazı Verim Özellikleri Arasındaki İlişkiler. I.Döl Verim Özellikleri . Doğa Tr. J. of Veterinary and Anim. Sci. 14, (1990) , 247-255.
• Akbulut, Ö. 1990. Atatürk Üniversitesi Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Esmer, İleri Kan Dereceli Esmer Melezleri ile Siyah Alaca Sığırların süt Verim Özellikleri ve Laktasyon Eğrisi Parametrelerine Etkili Faktörler. A.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (Basılmamış), Erzurum.
• Akman, N., 1982. Bala ve Polatlı D.Ü.Ç.’lerinde Yetiştirilen Siyah Alaca Sığırlarda Seleksiyonda Kullanılacak Ölçüler Üzerinde Araştırmalar. A.Ü. Zir.Fak. Doktora Tezi, Basılmamış, Ankara.
• Akman, N., Kumlu, S. 1999. Türkiye de Siyah Alaca (Holstein) Damızlık Yetiştiriciliğinde Gelişmeler. Uluslararası Hayvancılık ’99 Kongresi 21-24 Eylül 1999-İzmir
• Alpan, O. 1964. Karacabey Harasında Yetiştirilen Holstein ve İsviçre Esmer Sığırlarının Beden Ölçüleri, Süt, Süt Yağı, Büyüme ve Döl Verimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. A.Ü. Vet. Fak. Yayın No:156, Ankara.
• Alpan, O., Arıtan, N. 1970. Karacabey Harasında On Yıllık Araştırmalar. III. Süt Verimi Özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi Cilt:10, Sayı:4:14-15. Üzerine
• Aslan, A., Altınel, A., 1992. Karacabey Tarım İşletmesi ineklerinde Amerikan orijinli sperma kullanımı ile elde edilen Esmer ve Siyah Alaca danaların verim özellikleri üzerine araştırmalar. İ.Ü. Vet. Fak. Derg.18(2):74-89.
• Atay, O., Yener, S.M., Bakır, G., Kaygısız, A.,1995. Ankara Atatürk Orman Çiftliğinde Yetiştirilen Siyah Alaca Sığırların Süt Verim Özelliklerine İlişkin Tahminleri. Doğa Türk Vet. Ve Hay. Derg., 19: 441–447. Fenotipik Parametre
• Aydın, R. 1996. Atatürk Üniversitesi Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Sığırların Süt Verimindeki Genetik ve Fenotipik Yönelimler ile Bazı Genetik Parametrelerin Tahmini. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni ABD Doktora Tezi, (Basılmamış), Erzurum.
• Bakır, G., Çetin, M., 2002. Reyhanlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırlarda süt ve döl verim özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 27: 173-180.
• Bakır, G., Kaygısız, A., Yener, S. M., 1994. Ankara Şeker Fabrikası Çiftliğinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl verim özellikleri. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Derg. 18 (2):107- 111.
• Cebeci, Z., 1990. Süt sığırcılığında Damızlık Seçiminde En İyi Doğrusal Yansız Tahmin BLUP Yöntemi Yönteme İlişkin Bilgi İşlem Algoritmaları ve Ceylanpınar arım İşletmesi Siyah Alaca Sığır Populasyonuna Uygulanması. Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni ABD Doktora Tezi (Basılmamış), Adana.
• Çetegen, D. 1978. Sakarya İnekhanesi Holsteinlerinin 1971–1975 Yıllarında Süt Verimleri Üzerine Bir Çalışma. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi. Sayı:3–4; 78–99.
• Duru, S., Tuncel, E., 2002. Koçaş Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verimleri üzerine bir araştırma. 2. Döl verim özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26:103-107. süt ve döl verim özellikleri. 2. Döl Verim Özellikleri. OMÜ. Zir. Fak. Derg. 22(1):47-54.
• Erdem, H., Atasever, S., Kul, E., 2007. Gökhöyük Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların Süt ve Döl Verim Özellikleri 2. Döl Verim Özellikleri . OMÜ. Zir. Fak. Dergisi 2007, 22(1):47-54.
• Galiç, A.,Şekeroğlu, H., Kumlu, S., 2005. İzmir ili siyah alaca sığır yetiştiriciliğinde ilk buzağılama yaşı ve süt verimine etkisi. Akdeniz Üniv. Zirat Fak. Derg. 18(1):87-93.
• Gönül,T., Sönmez, R., Tömek,Ö.,1973.Tahirova Türk Alman Yetiştiriciliği. E.Ü. Zir. Fak. Yayınları No:199.
• Gündal Çörekçi, Ş., Güneş, H., Kırmızıbayrak, T.,Eroğlu, Y., Kumkale Tarım İşletmesinde 10 yıllık siyah alaca sığır yetiştiriciliği üzerine araştırmalar. 1. Döl Verim Özellikleri. İ.Ü. Vet. Fak. Derg. 22(1):187-201.
• Gündoğdu, F., Özder, M., 1993. Sarımsaklı Tohum Üretme Çiftliğinde yetiştirilen Esmer ve Siyah Alacaların bazı süt ve döl verim özellikleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg. 2(2):159-169.
• Güney, O. ,1971. Ankara Çayır Mera Yem Bitkileri ve Zootekni Faaliyetleri. Zootekni Dergisi Cilt:3, Sayı:12:22- Enstitüsü Sığırcılık
• İpek, A., 1993. Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen sığırların süt ve döl verimi üzerine bir araştırma. U.Ü. Fen Bilimleri Enst. Yüksek lisans Tezi. 63s. Bursa. A., Kaygısız, 1995. Kahramanmaraş Tarım işletmesinde yetiştirilen Holstein sığırlarındöl verim özelliklerine ilişkin genetik ve fenotipik parametre tahminleri. Hayv. Araş. Derg. 5(1- 2):79-82.
• Kaygısız, A., 1997. Siyah Alaca sığırların Kahramanmaraş Tarım İşletmesi şartlarındaki verim özellikleri. Ank. Üniv. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Derg. 3(2):9-22.
• Kaymakçı, M., 1991. Üreme Biyolojisi (I. Basım) E.Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 503 İzmir.
• Koç, A., İlaslan, M., Karaca, O., 2004. Dalaman TİM’ de yetiştirilen Siyah-Alaca süt sığırlarının döl ve süt verimlerine ait genetik ve fenotipik parametre tahminleri:Döl verimi. ADÜ Ziraat Fak. Derg. 1(2):43-49.
• Kumlu, S., Akman, N., 1999. Türkiye damızlık siyah alaca sürülerinde süt ve döl verimi. Lalahan Hayv. Araşt. Enst. Derg. 39(1):1-15.
• Kumlu, S.,Özkütük, K., Yeniçeri, C., 1989. Çukurova Bölgesi Extansif Süt Sığırı Yetiştiriciliği. Ç.Ü. Zir. Fak. Derg. 4. (6):33–46.
• Kumuk, T., 1989. Türkiyenin batı kesiminde yer alan ve siyah alaca sığır yetiştiriciliği yapılan bazı devlet tarım işletmelerinin teknik analizi. E.Ü.Fen Bilimleri Enst.Doktora tezi (Yayımlanmamış) İzmir.
• Kumuk, T., Akbaş, Y., Türkmut, L., 1999. Süt sığırcılığında Döl Verimine İlişkin Ekonomik Kayıplar ve Yetiştiricilerin Bilgi ve Teknoloji İhtiyacı. Uluslar arası Hayvancılık’99 kongresi 21-24 eylül 1999, İzmir. S.59-64.
• Özcan, M., Altınel, A., 1995. Siyah Alaca sığrların yaşama gücü, döl verimi ve süt verimi özelliklerini etkileyen bazı çevresel faktörler üzerine araştırmalar. 1. Yaşama Gücü ve Döl Verimi Özellikleri. İ.Ü. Vet. Fak. Derg. 21(1): 19- 35.
• Özcan, L., Pekel, E., Kaftanoğlu, O.1976. Çukurova Bölgesi Tarım İşletmelerinde Yetiştirilen Siyah Alaca Sığırların Döl ve Süt Verimleri ile Vücut Özellikleri Üzerinde Araştırmalar.Ç.Ü. Zir. Fak. Yıllığı Yıl 7(4):257-273. Özkütük, K., Pekel,E.,Özcan,L.,Hausman,H.1986.Entansif Süt Sığırcılığı Uygulamasında Hatay İli.1. Siyah Alaca Sığır Populasyonu Süt Verimi . Ç.Ü. Zir. Fak. Derg. 1,(2):4659.
• Özkütük,K.,1989. Entansif Süt Sığırcılığı Uygulamasında Hatay İli. III. Bazı Makro Çevre Faktörleri Etkileri. Ç.Ü.Zir. Fak. Der., 1: (2):60- 71.
• Özkütük,K.1979.Ceylanpınar D.Ü.Ç.Siyah Alaca Sığır Populasyonunun Islahında Yetiştirme Kayıtlarından Yararlanma ve Islah Modelleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Hayvan Yetiştirme ve Islahı Bölümü Adana.
• Pelister, B., Altınel, A., Güneş, H., 2000. Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orijinli Siyah Alaca sığırların döl ve süt verimim özellikleri üzerinebazı çevresel faktörlerin etkileri. İ.Ü. Vet. Fak. Derg. 26(2):543-559.
• Rezvandoost, M.,1983. Dalaman D.Ü.Ç.Sığırcılık Çalışmalarının Teknik ve Ekonomik Yönden Analizi. (Yayımlanmamış) Bornova, İzmir. Tezi
• Savaş, T., Tuna, Y. T., Karaağaç, F., Konyalı, A., 1999. Türkgeldi ve Tahirova Tarım İşletmelerinde yetiştirilen Siyah Alaca süt sığırlarında sürü ömrü üzerine araştırmalar. Uluslararası Hayvancılık’99 kongresi 21-24 eylül, İzmir. S.41-44.
• Sehar, Ö., Özbeyaz, C., 2005. Orta Anadoludaki bir işletmede Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hay. Araşt. Ens. Derg. 45(1):9-19.
• Sezgin, Y. 1976. Holstein, Güney Anadolu Kırmızısı ve Melezi F1 ve G1 Gruplarında Beden Yapısı ve Bazı Verim Özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No:47.
• Soysal, M.İ., Özder, M.,1990. Tekirdağ’da Özel Bir Süt Sığırcılığı İşletmesindeki Siyah Alacaların Bazı Süt ve Döl Verim Özellikleri .T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayın No:103 , Araş. No:29.
• Soysal, M.İ., Özder, M.,1990. Türkgeldi Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah Alaca Süt Sığırlarının Bazı Süt ve Döl Verim Özellikleri. T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt:1.
• Sönmez, R., Gönül, T., Koçak, Ç., 1967. E.Ü. Zir. Fak. Esmer ve Siyah Alaca Sığır Yetiştiriciliği Üzerine Araştırmalar. E. Ü. Zir. Fak. Der. Cilt: 4 Sayı: 2 İzmir.
• Şekerden, Ö, Aydın, N., 1992. Amasya’daki Bir Entansif Süt Sığırı İşletmesinde Friesian Sığırların Verim ve Büyüme Özellikleri. O.M.Ü. Zir. Fak. Dergisi 7/1,51–63, Samsun.
• Şekerden, Ö., Özkütük, K., Pekel, E., 1987. Amasya İli Entansif Süt Sığırcılığı İşletmelerindeki Siyah Alaca Sığır Populasyonunun Süt ve Bazı Döl Verim Özellikleri. Ç.Ü. Zir.Fak. Dergisi Sayı: 5: 56-66.
• Şekerden, Ö., 1988. Amasya’da Özel Bir Entansif Süt Sığırcılığı İşletmesinde Frizyan Sığırların Süt ve Bazı Döl Verim Özellikleri. O.M.Ü.Yayınları No: 31, Samsun.
• Şekerden,Ö., Pekel, E., 1982. Reyhanlı D.Ü.Ç. Yetiştirilen Saf Siyah Alaca Kilis Tipi Sığırlar ve Bunların Melezlerinin Döl ve Süt Verim Özellikleri ile Bazı Parametrelerin Tahmini Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü.Z.F.Yıllığı Yıl:13, (3- 4):14-27.
• Tuna, Y.T., 1997. Tigem Tahirova Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah Alaca süt Sığırlarının Bazı Döl ve Süt Verim Özellikleri Bakımından Genetik Yapısı Üzerine Araştırmalar. T. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi).
• Tuncel, E., Eker, M., 1971. Yalova D.Ü.Ç. Yetiştirilen Siyah Alaca Sığırlarda Döl ve Süt Verimi İle İlgili Özellikler Üzerine Araştırmalar. A.Ü. Zir. Fak. Yıllığı. No:21, Fasikül 3-4 Ankara.
• Ulutaş, Z., Efil, H., Bakır, B., 1999. Siyah Alaca Süt Sığırlarına Bileşenleri, Genetik Parametreleri ve Damızlık Değerinin Hayvancılık’ 99 Kongresi 21-24 Eylül 1999-İzmir Edilmesi. Uluslararası
• Yalçın, C., 2000. Süt sığırcılığında fertiliteden kaynaklanan mali kayıplar. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 40 (1): 39-47.