Etlik Piliçlerde Ani Ölüm Sendromu, Nedenleri ve Önlemleri

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 1, 9 - 15, 01.05.2016

Ahmet Tekeli Reşit Aldemir Serhat Yıldız

Öz

Ani ölüm sendromu, etlik piliç üretim endüstrisinde son yıllarda çok ciddi ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Ani ölüm sendromu, görünüşte sağlıklı ve hızlı büyüyen etlik civcivlerin hiçbir belirgin semptom göstermeden aniden ölmesi durumudur. Çıkımdan 2 gün gibi erken yaşlardan başlayarak, 42 günlük pazar yaşına kadar tüm yaşlardaki etlik piliçleri etkilemektedir. Ölümler sıklıkla 3-4 haftalık yaştaki etlik piliçlerde görülmektedir. Erkekler dişilerden daha fazla etkilenmektedir. Bu durum nadir olarak diğer kanatlı türlerinde de görülebilmektedir. Ölüm sağlıklı görülen hayvanlarda 12 dakika içerisinde gerçekleşmektedir. Diğer hastalıklardan farklı olarak, ölüm durumunda hayvanlar çoğunlukla sırt üstü yatar pozisyonunda bulunmaktadır. Hastalığın etiyolojisi tam olarak bilinmemektedir. Ani ölüm sendromu, karbonhidrat metabolizması ve laktik asidozise bağlı olarak gelişen hücre zarı bütünlüğünün kaybolması, hücre içi elektrolit dengesinin bozulması, stres ve sonuç olarak da kalp ritim bozukluklarının oluşmasıyla ilişkilendirilebilir. Ani ölüm sendromunu etkileyen etmenler; hayvana, beslemeye ve yönetim-çevreye bağlı faktörler olarak sınıflandırabilir. Nekropsi bulgularında; kalpteki kan, ‘Jelly pıhtı’ olarak tanımlanan bir yapıdadır. Ani ölüm sendromunu tamamen önleyecek, kontrol altına alacak ve tedavi edecek bir yöntem yoktur. Bu metabolik bozukluk, gelişme oranının hızlı olmasıyla ilişkili olduğundan, hayvanın büyüme hızının yavaşlatılması yönünde bir takım önlemlerin (kalitatif ve kantitatif yem sınırlaması) alınması gerekmektedir. Mevcut derlemede, söz konusu bu sendromun beslemeyle olan ilişkisine ve kontrol altına alınması için gerekli önlemlere değinilmiştir

Anahtar Kelimeler

Ani ölüm sendromu, etlik piliç, hızlı büyüme

Sudden Death Syndrome in Broiler Chickens : Causes and Required Measures to Get Control

Öz

Sudden death syndrome in broiler production industry causes serious economic losses in recent years. Sudden death syndrome is a situation in which healthy-looking and fast-growing broiler chicks die without showing any apparent reasons. It affects broilers of all ages starting from as early as 2-day-old broilers until 42-day age market. Most deaths occur in 3 and 4-weeks of age in broilers. Males are affected more than females. These situations can rarely be observed in other poultry species. Death occurs in healthy-looking animals within 1-2 minutes. Unlike other diseases, animals are found mostly lying on their backs. Etiology of the disease isn’t known exactly. It is thought to be related to carbohydrate metabolism and lactic acidosis, loss of cell membranes’ integrity, intracellular electrolyte imbalance, stress and arrhythmia as a result. Factors affecting sudden death syndrome can be classified according to the animal, feeding and environmental management. In post mortem findings, blood in heart is in a structure defined as ‘jelly clot’. There isn’t any methods to completely prevent, to take under control or to cure sudden death syndrome. As this metabolic disorder is related to rapid growth, it is necessary to take some precautions (qualitative and quantitative feed restriction) to slow down the speed of growth of animal. In this review, especially the relation between this syndrome and feeding and necessary measures to take it under control are mentioned.

Anahtar Kelimeler

Sudden death sydrome, broiler, rapid growth