FIFA 2022 Dünya Kupası’na Katılan Seyircilerin Şiddet Eğilimi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 8, 30.06.2023

Piyami Çakto , Sinan Akın

https://doi.org/10.56639/jsar.1294119

Öz

Bu araştırmanın amacı FIFA 2022 Dünya Kupası’na katılan seyircilerin şiddet eğilimi düzeylerini çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Nicel olan bu çalışmada tarama modeli benimsenmiştir. Çalışma grubunu FIFA 2022 Dünya Kupası’nı izlemek için Türkiye’den Katar’a giden 172’si erkek 142’si kadın olmak üzere toplamda 314 katılımcı oluşturmaktadır. Ölçme aracı olarak Göka, Bayat ve Türkçapar (1995) tarafından geliştirilen “Şiddet Eğilimi Ölçeği” kullanılmıştır. 20 maddeden oluşan ölçek, dörtlü likert türünde olup ölçekten alınan ortalama puanlar ile şiddet eğilimi düzeyi değerlendirilmektedir. Elde edilen verilere normallik testleri uygulanmış olup Skewness ve Kurtisos değerleri -2 ile +2 arasında değer aldığı için verilerin normal dağılım gösterdiği varsayılmıştır. Bu doğrultuda parametrik testlerden bağımsız örneklem (T-Testi) ve tek yönlü varyans (One-Way ANOVA) testleri uygulanmıştır. One-Way ANOVA testinde homojenlik göstermeyen verileri için Welch değerleri dikkate alınmış, 2. Basamak testi olarak Tamhane’s T2 testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar 0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Taraftarlık durumu, aktif spor yapma, yaş, gelir, eğitim durumu ve maç izleme sıkılığı değişkenlerine göre anlamlı farklılık söz konusu iken cinsiyet değişkenine bağlı olarak şiddet eğiliminde anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Sonuç olarak; FIFA 2022 Dünya Kupası’na katılan seyircilerin şiddet eğilimi düzeyi çeşitli değişkenlere göre farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

FIFA 2022, Kupa, Seyirci, Şiddet Eğilimi

Kaynakça

• Ağlamaz, T. (2006). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Puanlarının Kendini Açma Davranışı, Okul Türü, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne-Baba Öğrenim Düzeyi ve Ailenin Aylık Gelir Düzeyi Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Arıkan, Y. (2007). Futbolda Şiddet ve Polis. Polis Bilimleri Dergisi, 9(1-4), 109 - 132.
• Bilgi, S. (1993). Uyarlanabilir Küme Çalışması, Seminer Çalışması, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, İstatistik Bölümü, Bornova, İzmir.
• Birol, S. & Aydın, E. (2017). Rekreatif Faaliyetlere Katılan Üniversite Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. 15. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi Özet Kitabı, 15-18 Kasım 2017, 1097.
• Çağlayan, H. S. & Fişekçioğlu, İ. (2004). Futbol Seyircisini Şiddete Yönelten Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 127-142.
• Doğan, İ., Karacan, D., P. & Kayışoğlu, N. B. (2017). Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi: Batı Karadeniz Örneği. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 1-16.
• Fédération Internationale de Football Associatio (FIFA), (Kasım, 2022). Fédération Internationale de Football Associatio, https://www.fifa.com/, Erişim Tarihi: 10.11.2022.
• Fujihara, T., Kohyama, T., Andreu, J. M. & Ramirez, J. M. (1999). Justification of İnterpersonal Aggression in Japanese, American, and Spanish Students. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 25(3), 185-195.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Pearson, Boston.
• Hochberg Y. & Tamhane, A. C. (1987). Multiple Comparison Procedures. John Wiley & Sons press, New York.
• Jondeau, E. & Rockinger, M. (2003). Conditional Volatility, Skewness, and Kurtosis: Existence, Persistence, and Comovements. Journal of Economic dynamics and Control, 27(10), 1699-1737.
• Kahveci, İ., Karagün, E. & Sarper, M. (2020). Kocaeli İlinde Çalışan Lisanslı Taekwondocuların Saldırganlık ve Mutluluk Düzeylerinin Belirlenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3456-3473.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Kılcıgil, E. (2003). Futbol Taraftarlarının Şiddet ile İlgili Tepkilerinin Psiko-Sosyal Boyutları. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-29.
• King, A. (1998). End of the Terraces: The Transformation of English Football. Leicester University Press, London.
• Kocacık, F. (2001). Şiddet Olgusu Üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7.
• Koçer, M. (2012). Futbol Derneklerine Üye Olan Taraftarların Şiddet ve Holiganizm Eğilimlerinin Belirlenmesi: Kayseri örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 111-135.
• Kolayiş, H. & Çelik, N. (2017). Farklı Fakültelerde Okuyan Öğrencilerin Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. 15. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi Özet Kitabı, 15-18 Kasım 2017, 901.
• Michaud, Y. (1996). Şiddet. (Çev. C. Muhtaroğlu). İletişim Yayınları, 5-8, İstanbul.
• Okur U. (2015). Toplumsal Olayların Spor Alanlarında Şiddet ve Düzensizlik Ortamına Etkiler, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. & Baysan Arabacı, L. (2011). Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Polat, E., Söznemoğlu, U., Yıldız, K. & Çoknaz, D. (2019). Futbol Taraftarlarının Takımlarının İmajı, Takım Sadakati ve Takımla Özdeşleşme Biçimlerinin Belirlenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences - IJSETS, 5(3), 143-153.
• Reyhan, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Sporda Şiddet ve İstenmeyen Davranışlara İlişkin Görüşlerinin Cinsiyete Göre Karşılaştırılması (Siirt Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Örneği). Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 12-21.
• Saki, Ü. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Aile Aidiyet Düzeylerinin Spor ve Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Erzurum.
• T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, (1998). Aile İçinde ve Toplumsal Alanda Şiddet, Bilim Serisi: 113, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Taşkesen, O. (2011). Güzel Sanatlar ve Spor Liselerinin Resim Bölümleri İle Genel Liselerde Verilen Görsel Sanatlar Eğitiminin Öğrencilerin Şiddete Yönelik Davranışlarına Etkileri Üzerine Bir Araştırma (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tezcan, G. S. (2017). Temel Epidemiyoloji. Hipokrat Kitabevi, 305-316, Ankara.
• Türk Dil Kurumu, (Aralık, 2022). 11.12.2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/. şu adresten erişilmiştir.
• Wann, D.L., Fahl, C.L., Erdmann, J.B. & Littleton, J.D. (1999). Relationship Between Identification with The Role of Sport Fan and Trait Aggression. Perceptual and Motor Skills, 88(3), 1296-1298.
• Yakut, S. (2012). Lise Öğrencilerinde Dindarlık-Şiddet Eğilimi İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yetim, A. (2000). Sosyoloji ve Spor, Topkar Matbaacılık, S.114-196, Ankara.