TOPLUMSAL BİR GERÇEKLİK OLARAK ÇOCUK GELİN KAVRAMI

Yıl 2020, Sayı: 5, 107 - 122, 22.06.2020

Merve Çetin , Merve Çetin

Öz

Bu çalışmanın konusu yaygın olarak görülen çocuk gelin kavramının nedenleri ve sonuçlarındaki belirleyici durumları ortaya koyup erken evliliklerin önlenmesine katkıda bulunmaktır. Erken yaşta yapılan evlilikler çocukta fiziksel, ruhsal, eğitim başarısızlığı ve toplumsal gelişimini engelleyen bir takım sorunlar oluşturmaktadır. Ataerkil ve geleneksel toplum yapısının hâkim olduğu birçok toplumda olduğu gibi Türkiye’de de çocuk yaşta evlilik, zorla gerçekleştirilen yaygın bir küresel sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Erken evliliklerin devamlılığını sağlayan başlıca etken, toplumsal sorun değil olarak değil toplumsal gereklilik olarak görülmesiyle ilişkilidir. Ebeveyn tutumu, çarpıtılmış din referanslı açıklamalar, eğitimsizlik veya hukuki süreçlerin tam olarak toplum hayatına yansıtılamaması sorunun çözümünü zorlaştırmaktadır. Erken evlilik her iki cinsiyette de sorun olmasına karşın özellikle kız çocukların hayatını daha fazla etkilemektedir. Toplumda hâkim olan kadına yönelik cinsiyetçi bakış açısı erken yaşta evlendirilen kız çocuklarının olumsuz konumlarını iyice pekiştirmektedir. Kadın bir neslin yetişme sürecinde ilk rehber olduğu için kadınların gelişmesi toplumun gelişmesi bakımından çok önemlidir. Bu yüzden çocuk gelinler yalnızca bireysel sorun olarak değil toplumsal sorun olarak da görülmelidir. Çocuk gelin olma sorununa önleyici olarak; eğitim seviyesinin ve bireysel farkındalıkların artırılması, hukuki kurallardaki çelişkilerin düzenlenmesi ve yasakların topluma güçlü şekilde hissettirilmesi, toplum yapısının üretmiş olduğu toplumsal cinsiyet rollerinin dayanak kullanıldığı olumsuz durumların engellenmesi ve ataerkil yapıyla mücadele edilmesi gerektiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erken evlilik, Çocuk gelinler, Toplumsal cinsiyet, Evlilik sosyolojisi

Destekleyen Kurum

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ

Teşekkür

Çalışma sürecimde bana vaktini ayırıp çalışmamı değerlendiren Prof. Dr. Dolunay ŞENOL hocam ve yazım tekniği, makale gönderimi konusunda beni bilgilendiren Dr. Öğretim Üyesi Çağatay SARP hocama teşekkürlerimi sunarım.

THE CONCEPT OF CHILD BRIDE AS A SOCIAL REALITY

Öz

The subject of this study is to contribute to the prevention of early marriages by revealing the decisive conditions in the causes and consesquences of the commonly seen child bride concept. Early marriages cause proplems that prevent the phsical, pyschological, pedagogical and social development of the child. Child marriage which is also happening in Turkey, was a forced global problem. The main factor ensures the continuity of early marriages is associated with being seen a social necessity not social problem. Parental attitudes, religiously referenced explanations, lack of education or the inability to fulluy reflect legal processes into public life maket he solution to the problem difficult. Although early marriage is a problem for both sexes. Girl are particularly affected. The sexist view of women who dominate society reinforces the negative position of girls who are married at an early age. The development of women means the development of society. This is why child brides should be seen as a social problem not an individual. Thıs situation should be seen not only as individual but also as a social problem. As a preventive to the problem of children bride it was determined that the level of education and individual awareness should be increased and the situation regulated by legal rules should be combat against the patriarchal structure in which the gender roles produced by the social structure are performed as a basis.

Anahtar Kelimeler

erken evlilik, çocuk gelin, toplumsal cinsiyet, Sociology of Marriage

Kaynakça

• Arslan, Y. (2018). ‘’Çocuk Gelin Evliliklerinde Suçu Gizleme Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma’’, Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, ss. 4-17.
• Bilgin, B. (2014). 8 Mart Basın Açıklaması, 12. Dönem Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu, 2014.
• Canel, A. N. (2012). Evlilik Ve Aile Hayatı, İstanbul: Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• CEDAW (1997). Https://Kadinininsanhaklari.Org/Wp-Content/Uploads/2018/06/1997kıh-Yc.Pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2019)
• Civelek, Y. & Koç, İ. (2003). Türkiye’de İmam Nikâhı, Nüfusbilim Dergisi.
• Çaha, H. A &, E. Sare. & Çaha, Ö. (2014). Değişen Türkiye'de Kadın, İstanbul: Kadem.
• Çakmak, D. (2019). Türkiye’de Çocuk Gelinler. Http://Www.Umut.Org.Tr/Userfiles/Files/Document/Document_Dıren%20cakmak.Doc, (Erişim Tarihi: 20.12.2019)
• Çoban, İ. A. (2009). ‘’Adölesan Evlilikleri’’, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Aile ve Toplum Yıl 11, Cilt 4, Sayı 16, ss.37-50.
• Dagne, H. G. (1994). ‘’Early Marriage İn Northern Ethiopia, Reproductive Health Matters’’, Sayı 4, ss.35-38.
• Elitok, Ö. & Çabuk, G. & Ark, (2014). Bilgilen Güçlen Proje Raporu: Erken Evlilik Sorunu, Antalya: Antalya Aile Danışmanları Derneği.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). İnsan- Aile-Kültür, Ankara: Remzi Kitabevi.
• Moroğlu, N. (2012). İstanbul, Eskişehir Barosu Kadın Hakları Komisyonu Atölye Çalışması: ‘’Uluslararası Sözleşmeler Ve Türk Hukukuna Yansıması; İstanbul Sözleşmesi Ve 6284 Sayılı Yasa’’, Tübakkom.
• Özkan, Sungurtekin, M. (2013). ‘’Erken Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Konusunda Yargının Üstlenebileceği Rol’’, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, 8. Özel Sayı, ss. 2177 -2190.
• Sabah (2019). Https://Www.Sabah.Com.Tr/Webtv/Yasam/Cocuk-Gelin-Ve-Damat-Once-Karsilikli-Gobek-Atti-Sonra-Pencereden-Kacti (Erişim Tarihi: 13.12.2019)
• Singh, S. & Samara, R. (1996). ‘’Early Marriage Among Women İn Developing Countries’’, International Family Planning Perspectives, ss.148-175. Şen, H. (2014). Çocuk Gelinler: Evcilikten Evliliğe, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Şenol, D. & Yıldız, S. (2013). Çocuk İhtiyaçları: Anne Baba Bakış Açılarıyla, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları.
• Şenol, D. & Dinç, A. (2016). Türkiye'nin Suriyeli Çocuk Gelinleri: Sosyolojik Bir Değerlendirme, ‘’Suriyeli Çocuklarla El Ele Uluslararası Göç Ve Çocuk Sempozyumu’’ ss. 231-247.
• Şenol, D. & Alp, Y. (2012). Çocuk Gelin ve Çocuk Dul Kadınlara Kırıkkale Örneğiyle Sosyolojik Bir Bakış, Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları.
• Şenol, D. & Sarp Ç. (2018). ‘’Kadın Ve Erkeklerin Değerlendirmeleri İle Toplumsal Cinsiyet Rolleri-Kırıkkale Örneği’’, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Yıl 16, Sayı 31, ss. 17-38.
• Şenol, D. & Yıldız, S. &, Kıymaz, T. & Kala, H. (2012). Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları.
• Şenol, D. (2018). ‘’Değişen Toplumda Boşanmış Aileler ve Problemleri-Kırıkkale İli Kadın Örnekleri İle’’, Social Sciences Studies Journal, Cilt 4, Sayı 18, ss. 1812-1824.
• T.C. Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2015). Türkiye’de Evlilik Tercihleri.
• TUİK (2019). Http://Www.Tuik.Gov.Tr/Prehaberbultenleri.Do?İd=30710 (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• UNICAN (2019). Http://Www.Unicankara.Org.Tr/Doc_Pdf/H_Rigths_Turkce.Pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• UNICEF (1989). Https://Www.Unicef.Org/Turkey/Çocuk-Haklarına-Dair-Sözleşme (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• UNICEF (2005). Http://Www.Unicef.Org.Tr/Files/Bilgimerkezi/Doc/Evet%20deyin%20-%20kis%202005.Pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• UNICEF (2019). Https://Data.Unicef.Org/Topic/Child-Protection/Child-Marriage/ (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• UNICEF (2020). Https://Www.Unicef.Org/Protection/Harmful-Practices (Erişim Tarihi: 12.03.2020).
• Yüksel Kaptanoğlu, İ. & Ergöçmen, B. (2012). ‘’Çocuk Gelin Olmaya Giden Yol’’, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, ss.128-161.