Investigation of Soil and Engineering Properties of Wastewater Treatment Plant Locations Used in the Protection of Salda Lake (Burdur) Basin

Yıl 2023, Sayı: 005, 41 - 50, 31.12.2023

Halil İbrahim Özbak Güzide Kalyoncu Ergüler

Öz

Many geological, hydrogeological and geomorphological studies have been carried out in the region, including Salda Lake. Due to the unique beauty of this lake and its similarity to Mars, it has attracted the attention of the international public and has been the subject of various environmental protection studies. The discharge of residential areas such as Salda and Doğanbaba Villages and Yeşilova (Burdur) District in the region is located within the Salda Lake basin. For this reason, engineering studies such as designing new treatment facilities were needed to protect the Salda Lake Basin, save it from unhealthy wastewater discharge and meet the discharge criteria. In this context, it was decided to build one Conventional Treatment Plant Project and two Package Treatment Plants. To investigate the suitability of these two projects, a total of 213.5 m of drilling holes were opened in 20 locations, and a total of 105.3 m of research pits were opened in 31 locations. In addition to these underground research techniques, "multi-channel surface wave analysis method (MASW)" measurements were made in two separate profiles to be used in predicting the physical and mechanical properties of the soils in the region. Using drilling wells, research pits, surface wave measurements and laboratory studies, information about the ground properties of the units in the region and the engineering parameters of the ground where the facility units will sit, and the lines will pass were evaluated within the scope of this study

Anahtar Kelimeler

Salda Lake, Burdur, Treatment Plant, Carrying Capacity

Etik Beyan

Yazarlar arasında çıkar çatışması yoktur

Destekleyen Kurum

İller Bankası Genel Müdürlüğü

Teşekkür

Bu çalışma Halil İbrahim ÖZBAK tarafından Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünde gerçekleştirilen yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Yazarlar çalışmayı destekleyen İller Bankası A.Ş.’ne teşekkür eder.

Salda Gölü (Burdur) Havzasının Korunmasında Kullanılan Atıksu Arıtma Tesisi Yerlerinin Zemin ve Mühendislik Özelliklerinin Araştırılması

Öz

Jeolojik, hidrojeolojik ve jeomorfolojik amaçlı birçok çalışma Salda Gölü’nü de içine alan bölgede gerçekleştirilmiştir. Bu gölün eşsiz güzelliği ve Mars’a benzerlik tespiti nedeniyle uluslararası kamuoyunun ilgisini çekmiş ve çeşitli çevre koruma konusunda ağırlıklı araştırmalara konu olmuştur. Bölgedeki Salda ve Doğanbaba Köyleri ile Yeşilova (Burdur) İlçesi gibi yerleşim bölgelerinin deşarjı Salda Gölü havzası içinde yer almaktadır. Bu nedenle, Salda Gölü Havzası’nı korumak, atıksuların sağlıksız deşarjından kurtarmak ve deşarj kriterlerini sağlamak amacıyla yeni arıtma tesislerinin projelendirilmesi gibi mühendislik çalışmalarına ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda, bir adet Konvansiyonel Arıtma Tesisi Projesi ve iki adet Paket Arıtma Tesisinin yapılması kararlaştırılmıştır. Söz konusu bu iki projenin uygunluğunun araştırılması amacıyla 20 lokasyonda toplam 213,5 m sondaj ve 31 lokasyonda toplam 105,3 m araştırma çukuru açılmıştır. Bu yeraltı araştırma tekniklerinin yanı sıra, bölgedeki zeminlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin öngörüsünde kullanılmak üzere iki ayrı profilde “çok kanallı yüzey dalgası analiz yöntemi (MASW)” ölçümü yapılmıştır. Açılan sondaj kuyuları, araştırma çukurları, yüzey dalgası ölçümleri ile laboratuvar çalışmalarından yararlanılarak bölgedeki birimlerin zemin özellikleri hakkında ve tesis ünitelerinin oturacağı, hatların geçeceği zeminlere ait mühendislik parametreleri hakkında bilgiler bu çalışma kapsamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Salda Gölü, Burdur, Arıtma Tesisi, Taşıma Kapasitesi

Kaynakça

• A. Ardel, ‘‘Göller bölgesinde morfolojik müşahedeler,” İstanbul Üniversitesi Coğrafya Entitüsü Dergisi. No:2 sayfa: 1-19, İstanbul. 1951.
• E. Altınlı,‘‘The Geology of Southern Denizli,” İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Mec. Seri B, XX, No:1-2, sayfa:1- 45, İstanbul. 1955.
• İ. Yalçınlar, ‘‘Batı Anadolu’da bir Kubbe Strüktürünün Mevcudiyeti Hakkında”. Türk Coğrafya Dergisi. Yıl 14-15, sayı:18-99 sayfa:160-163, İstanbul. 1959.
• A. Akkuş,‘‘Salda Gölü Jeomorfolojisi”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi. sayı:2, sayfa: 109-115. 1987.
• A. Bilgin ve Y. Özpınar, ‘‘Babadağ ve Acıpayam (Denizli) dolaylarındaki ofiyolitik kayaçların başkalaşımında etmen olan fiziksel koşullar,” Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi. C:6,7 (1,2), 65-81. 1990.
• H. Çaldırak, ‘‘Yersel ölçümler, su ve sediman örnek analiz sonuçları kullanarak, Salda Gölü'nün (Türkiye) hidrojeokimyasal kavramsal modellemesi,” Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Muğla. 2015.
• M.J. Russell, J.K. Ingham, V. Zedef, D. Maktav, F. Sunar, A.J. Hall, ‘‘Search for Signs of Ancient Life on Mars: Expectations from Hydromagnesite Microbialites, Salda Lake, Turkey,’’ Journal of the Geological Society of London. Vol. 156, No. 5, pp. 869-888. 1999.
• H. Schmidt,‘‘ Turkey’s Salda Lake: a genetic model for Australia’s newly discovered magnesite deposits,” Industrial Minerals. (pp. 19–29). 1987.
• S. Varol, A. Davraz, Ş. Şener, F. Aksever, E. Şener, B. Kırkan ve A. Tokgözlü, ‘‘Salda Gölü Sulak Alanı Hidrojeolojisi, Hidrojeokimyasal Özelliklerinin İzlenmesi ve Kirlilik Durumunun Tespiti,” TÜBİTAK ÇAYDAG proje raporu. Proje No: 114Y084. 2017.
• S. Varol, A. Davraz, A., F. Aksever, Ş. Şener, E. Şener, B. Kırkan, A. Tokgözlü, ‘‘Determining the lake protected zones using GIS-based DRASTIC model to groundwater vulnerability in Salda Lake basin (Burdur/Turkey),” Turkish Journal of Earth Sciences. 29: 747-763.2020.
• C.J.R. Braithwaite and V. Zedef, ‘‘Hydromagnesite stromatolites and sediments in an alkaline lake, Salda Gölü, Turkey,’’ Journal of Sedimentary Research. 66: 991–1002. 1996.
• V. Zedef, M.J. Russell, A. E. Fallick and A.J. Hall, ‘‘Genesis of vein stock work and sedimentary magnesite and hydromagnesite deposits in the ultrafamic terranes of southwestern Turkey: a stable isotope study,” Economic Geology. (95) 429–446. 2000.
• N. Kazancı, S. Girgin and M. Düğel, ‘‘On the limnology of Salda Lake, a large and deep soda lake in southwestern Turkey: Future management proposals”. Aquatic Conservation: Marine and Freshwater Ecosystems. 14(2), 151-162. 2004.
• J. Kaiser, B. Ön, H.W. Arz and S. Akçer-Ön, ‘‘Sedimentary lipid biomarkers in the magnesium rich and highly alkaline Lake Salda (south-western Anatolia)’’. Journal of Limnology. 75(3), 581-596. 2016.
• N. Balcı, C. Demirel, ‘‘Salda Gölü’nün jeomikrobiyolojisi ve güncel stromatolit oluşumunda mikrobiyal etkiler”. Hacettepe Ün. Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Yerbilimleri Bülteni. 39(1), 19-40. 2018.
• A. Davraz, S. Varol, E. Sener, Ş. Sener, F. Aksever, B. Kırkan, ‘‘Tokgözlü, AAssessment of water quality and hydrogeochemical processes of Salda alkaline lake (Burdur, Turkey),” Environ Monit Assess. 191: 701. 1-18. 2019.
• M.A. Dereli, E. Tercan, ‘‘Assessment of shoreline changes using historical satellite images and geospatial analysis along the Lake Salda in Turkey’’. Earth Science Informatics. 13(3), 709- 718. 2020.
• E. Kesici, K. Kesici and C. Kesici, ‘‘Salda Gölü’nde biominerali¬zasyon ve stromatolit oluşumu’’. Doğanın Sesi. 3(5), 24-36. 2020.
• A. Sekertekin, ‘‘A Survey on global thresholding methods for mapping open water body using sentinel-2 satellite imagery and normalized difference water index,’’ Arch. Comput. Methods Eng. 1, 3. 2020.
• M. Karaman. ‘‘Comparison of thresholding methods for shoreline extraction from Sentinel-2 and Landsat-8 imagery: Extreme Lake Salda, track of Mars on Earth,” Journal of Environmental Management. 298. 2021.
• IUCN. Rules of Procedure for IUCN Red List Assessments 2017–2020. Version 3.0. Approved by the IUCN SSC Steering Committee. 2016.
• V. M. Kara, M. Celep, S. Kanigur, ‘‘Determining the physical carrying capacity of Lake Salda in the scope of overtourism,’’Journal of Tourism and Gastronomy Studies. vol. Special Issue (4). pp.79-92, in Turkish. 2020.
• WWF. World Wildlife Fund, there is no other place like Salda. 2021. https://www.wwf.org.tr/calismalarimiz/ormanlar/baska_salda_yok_/(accessed 11 March 2021) (in Turkish). 2021.
• A. Hanedar, A. Tanik, ‘‘Presenting Water Quality Characteristics of Lake Salda, Turkey,’’ European J. Eng. App. Sci.. 6(1), 41-49. 2023.
• S. Tekeli, ‘‘Burdur İli, Yeşilova İlçesi, Salda Kayak Merkezi Teleferik Hattı Projesi İçin Katagori 1’e Zemin ve Temel Etüt Raporu’’. 2019.
• Ş. Ersoy, ‘‘Fethiye (Muğla) - Gölhisar (Burdur) arasında Güney Dağı ile Kelebek Dağ ve dolaylarının jeolojisi,’’ İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi. İstanbul, 246. 1989.
• Ş. Ersoy, ‘‘Dirmil (Burdur) ve güneydeki tektonik ve neotektonik birimlerin stratigrafisi ve dinarotoroslardaki yeri”. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni. 35(2), 39-50. 1990.
• M. Şenel, B. Akyürek, N. Can, A. Aksay, N. Pehlivan, V. Bulut, N. Aydal, ‘‘Türkiye Jeoloji Haritaları, 1:100000 ölçekli Denizli M23(J9) paftası,’’ MTA yayınları. MTA Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı, Ankara. 1997.
• A. Poisson, ‘‘Recherces geologiques dans les Taurides occidentales (Turquie),’’ These Univ. Paris- Sud, Orsay,. 795s. 1977.
• M. Meşhur, O. Yoldemir, M. Akpınar, I. Öztaş, I. ve H. Alkan, ‘‘Batı Torosların Jeolojisi ve Petrol Olanakları Raporu,” Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Rap. (yayımlanmamış), Ankara. 1989.
• S. Yalçınkaya, A. Ergin, Ö.P. Afşar, K. Taner ve H. Dalkılıç, ‘‘Batı Torosların jeolojisi, Isparta projesi raporu,” Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü raporları (yayınlanmamış), Ankara. 1986.
• A. Döğen, ‘‘Tefenni (Burdur) Civarının Jeolojisi ve Kromit Yatakları,’’ Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Ens. Yüksek Lisans Tezi. 56s., Konya. 1992.
• H. Sarp, ‘‘Etude Geologique et petrographique Du Cortege ophiolitique de la Region Situe au nord-quest de Yeşilova (Burdur-Turquie),’’ Univ. Geneve, These No: 1731, p:408.1976.
• U. Çapan,‘‘Toros Kuşağı Ofiyolit Masiflerinin (Marmaris, Mersin, Pozantı, Pınarbaşı ve Divriği) İç Yapıları, Petrolojisi ve Petrokimyalarına Yaklaşımlar,” Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, 400s., Ankara. 1980.
• R. Thuizat, H. Whitechurch, R. Montigni and T. Juteau, ‘‘K- Ar Dating of Some Infraophiolitic Metamorphic Soles from The Eastren Mediterranean, New Wvidence for Oceanic Thrusting Before Obduction,’’ Earth and Planetari Sci. Let. 52, 302-310. 1981.
• İ. Ketin, ‘‘Relations between general tectonic features and the main earthquake regions of Turkey,” Mineral Research and Exploration Institut e of Turkey Bulletin. no. 71, p. 63-67.1968.
• M. Şentürk,“Acıgöl ve Burdur Gölleri Arasındaki Bölgenin Sismotektonik Özellikleri,” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 96 sayfa, Isparta. 2003.
• TBDY. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. 18 Marttarihli, ve 30364 sayılı Resmi Gazete. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği: Deprem Etkisi Altında Binaların Tasarımı için Esaslar, Türkiye Cumhuriyeti, Ankara. 2018.
• J.B. Hansen, ‘‘A revised and extended formula for bearing capacity,’’ Danish Geotechnical Institute Bulletin. 28, 5-11. 1970.
• W.H. Craig, ‘‘Edouard Phillips (1821-89) and the idea of centrifuge modelling,’’ Géotechnique. 39 (4): 697-700. 1989.
• H.B. Seed and I.M. Idriss, ‘‘Simplified Procedure for Evaluating Soil Liquefaction Potential,” Journal of the Soil Mechanics and Foundations Division, ASCE 97, SM9, 1249-1273. 1971.
• H.B. Seed, ‘‘Soil liquefaction and cyclic mobility evaluation for level ground during earthquakes,” Journal of the Geotechnical Engineering Division, American Society of Civil Engineers. Vol. 105, 201-255. 1979.
• H.B. Seed and I.M. Idriss, ‘‘Ground motions and soil liquefaction during earthquake,’’ Earthquake Engineering Research Institute. Oakland, CA, 134 pages. 1982.
• H.B. Seed, K. Tokimatsu, L.F. Harder and R.M. Chung, ‘‘Influence of SPT procedures in soil liquefaction resistance evaluations,” Journal of Geotechnical Engineering. Vol. 111, pp. 1425–1445. 1985.
• H. Seed and B. De Alba, ‘‘Use of SPT and CPT tests for evaluating the liquefaction resistance of sands, American Society for Precision Engineering,’’ Conference on Use of In-Situ Testing in Geotechnical Engineering. Spec. No. 6, New York (USA). 1986.
• T.L. Youd and I.M. Idriss, ‘‘Liquefaction resistance of soils: Summary report from the 1996 NCEER and 1998 NCEER/NSF Workshops on evaluation of liquefaction resistance of soils,’’ Journal of Geotechnical Geoenvironmental Engineering. Vol. 127, pp. 297–313. 2001.