The Relationship Between Credit Card Transaction Volume and Consumer Price Index: The Case of Turkish Economy

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 4, 1658 - 1671, 30.10.2025

Esat Daşdemir , Mustafa Kerem Börü

https://doi.org/10.21547/jss.1597815

Öz

This study examines the relationship between credit card usage and the Consumer Price Index (CPI) in the Turkish economy, in the context of its impact on consumer demand. The study claims that the inflationary environment observed in the Turkish economy in recent years may affect long-term consumer behaviors and consumer demand. This claim is analyzed through credit card usage behavior. The hypothesis of the study was analyzed using data from January 2015 to May 2025, a period that includes periods when the Consumer Price Index (CPI) in the Turkish economy trended upwards and high inflation rates were observed. The hypothesis was analyzed using the Gregory-Hansen cointegration test, which takes structural breaks into account. Based on the test, it was concluded that a structural break occurred in February 2020. As a result of the ARDL analysis, it was concluded that the error correction model worked, and the relationship between CPI and credit card transactions (KRA) was in the expected direction and statistically significant. According to the findings, a 1% increase in CPI increases KRA by approximately 0.54% in the short run and approximately 0.6% in the long run. After the structural break observed in February 2020, KRA takes approximately 10% higher values. In other words, during the period when the effects of the Covid-19 health crisis were observed, credit card transactions increased by 10% in the long run. Current inflation rates can lead consumers to increase their current consumption by pulling forward their future demands. In the long run, the relationship between inflation and demand increases, albeit slightly. This supports the conclusion that individuals make pulling forward their consumption a conscious policy as a hedge against inflation. Since the consumer group that can pull forward their demand due to inflation is more likely to be in the upper-income bracket, it has been underlined that this economic relationship observed within the scope of the study may lead to social injustice and consumption inequality. The study presents policy recommendations, emphasizing the need to address social injustices caused by inflation.

Anahtar Kelimeler

Inflation , Inflation Protection , Demand-pull inflation , Consumer Price Index , Credit Card Transactions

Kredi Kartı İşlem Adeti ve Tüketici Fiyat Endeksi İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Örneği

Öz

Bu çalışma Türkiye ekonomisinde kredi kartı kullanımı ve tüketici fiyat endeksi (TÜFE) arasındaki ilişkiyi tüketici talebine etkisi bağlamında incelemektedir. Çalışma, Türkiye ekonomisinde son yıllarda gözlemlenen enflasyonist ortamın uzun dönem tüketici davranışlarını ve tüketici talebini etkileyebileceğini iddia etmektedir. Bu iddia kredi kartı kullanımı davranışı aracılığıyla analiz edilmektedir. Çalışmanın hipotezi Türkiye ekonomisinde TÜFE’nin artış eğilimine girdiği ve yüksek enflasyon oranlarının görüldüğü dönemleri de kapsayan Ocak 2015 ve Mayıs 2025 dönemi verileriyle analiz edilmiştir. Hipotez, yapısal kırılmaları dikkate alan Gregory-Hansen eşbütünleşme testiyle analiz edilmiştir. Teste istinaden Şubat 2020 döneminde yapısal kırılma olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan ARDL analizi sonucunda hata düzeltme modelinin çalıştığı, TÜFE ve kredi kartı işlemleri (KRA) arasındaki ilişkinin beklenen yönde ve istatistiki olarak anlamlı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bulgulara göre TÜFE’deki %1’lik artış KRA’yı kısa dönemde yaklaşık %0,54 artırmakta, uzun dönemde ise yaklaşık %0,6 artırmaktadır. Yapısal kırılmanın gözlemlendiği Şubat 2020 dönemi sonrasında KRA yaklaşık %10 daha yüksek değerler almaktadır. Diğer bir deyişle, Covid-19 sağlık krizinin etkilerinin gözlemlendiği dönemde kredi kartı işlemleri uzun dönemde %10 artmıştır. Cari enflasyon oranları, tüketicilerin gelecekteki taleplerini öne çekerek cari tüketimlerini artırabilmektedir. Uzun dönemde enflasyon ve talep ilişkisi az da olsa artmaktadır. Bu da bireylerin enflasyon karşısında korunma hamlesi olarak tüketimlerini öne çekmeyi bilinçli bir politika haline getirdiği sonucunu desteklemektedir. Enflasyon nedeniyle talebini öne çekebilen tüketici grubu daha ziyade üst gelir grubunda bulunabileceğinden dolayı, çalışma kapsamında gözlemlenen bu iktisadi ilişkinin sosyal adaletsizliğe ve tüketim eşitsizliğine neden olabileceğinin altı çizilmiştir. Çalışmada politika yapıcılara öneriler sunulmuş ve sunulan bu önerilerde enflasyonun neden olduğu sosyal adaletsizliklerin giderilmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon , Enflasyondan Korunma , Öne Çekilmiş Talep Enflasyonu , Tüketici Fiyat Endeksi , Kredi Kartı İşlemleri

Etik Beyan

Etik kurul onayı gerektirecek çalışma yapılmamıştır. Çıkar çatışması yoktur.

Teşekkür

Çalışmamızı okumak ve incelemek için vaktini ayıran, değer veren herkese teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Afşar, A. ve Karpuz, E. (2019). Makroekonomik değişkenlerle Borsa İstanbul gayrimenkul yatırım ortaklıkları endeksi arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 52-64.
• Andrews, D. W. K. (1993). Tests for parameter instability and structural change with unknown change point. Econometrica, 61(4), 821-856.
• Ayla, D. ve Kızıltan, A. (2018). Türkiye’de enflasyon, tüketim ve tasarruf ilişkisinin ekonometrik analizi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 13-41.
• Beybur, M. (2022). The relationship between participation banking personal finance loans and individual credit cards risk with the consumer price index. Journal of Banking and Financial Research, 9(2), 74-86. Binder, C. C. ve Brunet, G. (2022). Inflation expectations and consumption: Evidence from 1951. Economic Inquiry, 60(2), 954-974.
• Birinci, Y. (2011). Enflasyon, para politikası ve stratejileri. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 47(1-4), 19-30.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Carvalho, C., Eusepi, S., Moench, E. ve Preston, B. (2023). Anchored inflation expectations. American economic journal: Macroeconomics, 15(1), 1-47.
• Coibion, O., Gorodnichenko, Y., Kumar, S. ve Pedemonte, M. (2020). Inflation expectations as a policy tool? Journal of International Economics, 124, 103297.
• D’agostino, R. B., Belanger, A. ve D’agostino Jr., R. B. (1990). A Suggestion for using powerful and informative tests of normality. The American Statistician, 44(4), 316-321.
• Daşdemir, E. (2025a). Inflation and consumption inequality. SN Business & Economics, 5(7), 89. https://doi.org/10.1007/s43546-025-00850-7
• Daşdemir, E. (2025b). The impact of wealth inequality on inflation and unfair competition among consumers. The Manchester School, 93(2), 149-169. https://doi.org/10.1111/manc.12500
• Diler, H. G. (2020). Enflasyondan korunma aracı olarak altın yatırımı. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 370-384.
• Duca, I., Kenny, G. ve Reuter, A. (2018). Inflation expectations, consumption and the lower bound: Micro evidence from a large euro area survey. ECB Working Paper No. 2196.
• Durbin, J. ve Watson, G. S. (1950). Testing for serial correlation in least squares regression: I. Biometrika, 37(3/4), 409-428.
• Durbin, J. ve Watson, G. S. (1951). Testing for serial correlation in least squares regression. II. Biometrika, 38(1/2), 159-177.
• Durbin, J. ve Watson, G. S. (1971). Testing for serial correlation in least squares regression III. Biometrika, 58(1), 1-19.
• Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica, 50(4), 987-1007.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and error correction: Representation, estimation, and testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
• Fooladi, I. J., Jacoby, G. ve Jin, L. (2021). Real duration and inflation duration: A cross country perspective on a multidimensional hedging strategy. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 70, 101265.
• Gezer, F. (2024). Türkiye’de Enflasyonun Belirleyicileri (2006-2023): ARDL Yaklaşımı. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 10(2), 445-461. https://doi.org/10.20979/ueyd.1532625
• Gregory, A. and Hansen, B. (1996) Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70, 99-126.
• Hatipoğlu, M. (2021). Neden konut fiyatları ile enflasyon arasında nedensellik ilişkisi yoktur. Sakarya İktisat Dergisi, 10(2), 159-166.
• İslamoğlu, B. ve Nazlıoğlu, Ş. (2019). Enflasyon ve konut fiyatları: İstanbul, Ankara ve İzmir için panel veri analizi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 93-99.
• Lieb, L. ve Schuffels, J. (2022). Inflation expectations and consumer spending: The role of household balance sheets. Empirical Economics, 63(5), 2479-2512.
• Mutlugün, B. (2014). The relationship between financial development and economic growth for Turkey. Journal of Economic Policy Researches, 1(2), 85-115.
• Özbek, G. B. (2024). Türkiye’de finansal dolarizasyonun belirleyicileri ve borsa ile ilişkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(102), 109-132.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Sönmezler, G., Gündüz, İ. O. ve Torun, M. (2019). Türkiye’de kredi kartı harcamaları ile tüketici güven endeksi ve enflasyon arasındaki ilişki üzerine ampirik bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 17-29.
• StataCorp. (2021). Stata Statistical Software (Versiyon Release 17) [Software].
• Şahin, S. ve Tantan, H. G. (2020). Türkiye’nin 1987-2019 dönemindeki gelir, enflasyon ve faiz oranlarının tüketim üzerine etkisine yönelik analiz. Igdir University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 5, 41-58.
• Şanlı, O. ve Peker, O. (2023). Enflasyon, kur, faiz ve gelirin konut satışlarına etkisi: Türkiye örneği. Journal of Economic Policy Researches, 10(1), 37-60.
• Şeker, T. B. (2022). Altının bir korunma aracı ve güvenli liman olma özelliğinin incelenmesi. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(11), 7-30.
• TCMB (2025). Elektronik veri dağıtım sistemi (EVDS). Erişim: 02.10.2024. https://evds2.tcmb.gov.tr/
• Tunalı, H. ve Yerdelen Tatoğlu, F. (2010). Factors affecting credit card uses: Evidence from Turkey using tobit model. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 23, 87-101.
• Wright, D. M. (1948). Inflation and equality. The American Economic Review, 38(5), 892-897.
• Yenisu, E. (2022). Enflasyonun finansal tablolara etkisi ve enflasyon muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
• Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business ve Economic Statistics, 10(3), 251-270.
• Zügül, M. ve Şahin, C. (2015). Faiz oranı ve enflasyonun gayrimenkul yatırım ortaklığı getirisi üzerindeki etkisine yönelik bir uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 147-162.