Sense of Justice in Mehmet Emin Yurdakul's Poems

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 4, 2070 - 2080, 30.10.2025

Ahmet İhsan Kaya

https://doi.org/10.21547/jss.1606135

Öz

Mehmet Emin Yurdakul is a poet who witnessed the last period of the Ottoman Empire and had the opportunity to get to know Anatolia and its people closely. According to him, while poetry expresses the beauties, it should also tell the realities of life. Because it is seen that he mostly wrote poems about sorrows, pain and despair. Yurdakul, who displayed a national stance throughout his life, saw art as a tool and included the daily life of the people in his works. Like every poet who sacrifices his art for his society, he shaped his poetic universe with the shortcomings and problems of society. The poet aims to convey the characteristics of a virtuous world he longs for to people through art and literature. For this reason, he could not help but touch upon the issues attributed to the realities of life as good or bad, and expressed social problems with dramatic scenes in his poems. Yurdakul attributes the reason for the problems in these scenes to the understanding of justice that cannot be found in social life. It can be said that Yurdakul's poems need to be evaluated from this aspect. This study focuses on how the issue of justice is handled in Mehmet Emin Yurdakul's poems. Although this subject is included in the poet's works in general, in this study, his poems called Bırak Beni Haykırayım, Dua, Anadolu, Zavallılar, Kaynana ile Damat, Ana ile Kızı, Halk have been examined. In the study based on qualitative research, content and thematic analysis methods were used in the context of document analysis from data evaluations.

Anahtar Kelimeler

Poem , Mehmet Emin Yurdakul , Justice

Mehmet Emin Yurdakul'un Şiirlerinde Adalet Duygusu

Öz

Mehmet Emin Yurdakul, Osmanlı Devleti’nin son devrine şahit olmuş, Anadolu’yu ve Anadolu insanını yakından tanıma fırsatı yakalamış bir şairdir. Ona göre şiir güzellikleri dillendirmekle beraber, yaşamın gerçeklerini de anlatmalıdır. Zira onun daha çok elemlerin, acıların ve çaresizliklerin yer aldığı şiirleri kaleme aldığı görülür. Yaşamı boyunca milli bir duruş sergileyen Yurdakul, sanatı bir araç olarak görmüş, eserlerinde de halkın günlük yaşamına fazlaca yer vermiştir. Sanatını toplumuna feda eden her şair gibi o da şiir evrenini cemiyetin aksayan yönleri ve problemleriyle şekillendirmiştir. Şair, özlediği erdemli bir dünyanın özelliklerini sanat ve edebiyat aracılığıyla insanlara aktarmayı amaçlar. Bu nedenle yaşamın gerçeklerine dair iyi veya kötü diye atfedilen konulara değinmeden edememiş ve şiirlerinde toplumsal sorunları dramatik sahnelerle dile getirmiştir. Yurdakul bu sahnelerde yer alan sorunların sebebini cemiyet yaşamında hayat bulamayan adalet anlayışına bağlar. Yurdakul’un şiirlerinin bu yönüyle değerlendirmeye muhtaç olduğu söylenebilir. Bu çalışmada Mehmet Emin Yurdakul’un şiirlerinde adalet konusunun nasıl ele alındığı üzerinde durulmuştur. Şair, eserlerin genelinde bu konuya yer verilmiş olsa da söz konusu bu çalışmada, Bırak Beni Haykırayım, Dua, Anadolu, Zavallılar, Kaynana ile Damat, Ana ile Kızı, Halk adlı şiirleri incelemeye tabi tutulmuştur. Nitel araştırmanın temel alındığı çalışmada, veri değerlendirmelerinden doküman analizi bağlamında içerik ve tematik analiz yöntemlerine başvurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şiir , Mehmet Emin Yurdakul , Adalet

Etik Beyan

Bu çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Ada, A. (2009). Şiir dersleri II. Akatalpa, 117, 17.
• Aktaş, Ş. (2005). Etik ve edebi metin ilişkisi üzerine. Erdem, 15 (44), 135-146.
• Arslan, A. (2002). Felsefeye Giriş. Ankara: Vadi Yayınları.
• Bozkurt, N. (1984). Hegel’in estetiği ve şiir kuramı. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 24, 169-211.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cevizci, A. (2008). Etiğe Giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Demircioğlu, M. (2009). Etik ve estetik. (Erişim Tarihi: 07.09.2022), <https://sakattavir.blogspot.com/2009/03/etik-ve-estetik.html >
• Ercilasun, Bilge (1997). Yeni Türk Edebiyatı Üzerine İncelemeler, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Erkan, M. (2015). Etik ve edebiyat. (Erişim Tarihi: 18.09.2022), https://oggito.com/icerikler/etik-ve-edebiyat/8352 >
• Ersoy, M. A. (1989). Safahat. Hz. M. Ertuğrul Düzdağ. Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Gökşen, E. N. (1963). Mehmet Emin Yurdakul. Ankara: TDK yayınları.
• Kaplan, M. (1994). Şiir tahlilleri I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kılıç, R. (1996). Ahlâkın dinî temeli. Ankara: TDV Yayınları.
• Kuçuradi, I. (2006). Etik. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Özturan, M. (2004). Sanat yapıtlarında öncelik karmaşası: Etik ve estetik. Fotografya Dergisi, 17, (Erişim Tarihi: 07.09.2022), < http://www.fotografya.gen.tr/TR,1471/sanat-yapitlarinda-oncelik-karmasasi-etik-ve-estetik.html >
• Tansel, F. A. (1989). Mehmet Emin Yurdakul’un Şiirleri I Şiirler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• TDK (1988). Türkçe Sözlük. Hazırlayan: Hasan Eren ve ark., Ankara: TDK Yayınları.
• Ünaydın, R. E. (1972). Diyorlar ki…, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.