Determining the Effects of January-October and Days of the Week Anomalies on Volatility in the BIST100 Index

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 46 - 73, 28.07.2024

Atilla Aydın

Öz

The impact of calendar anomalies on volatility in financial markets is analyzed within the framework of the efficient market hypothesis. According to the efficient market hypothesis, it is not possible to predict the future prices of stocks based on past prices. However, if the efficient market hypothesis is not valid, price and volatility forecasting becomes possible. The aim of this study is to investigate the effects of calendar anomalies on the volatility of BIST100 index return series. In the study, BIST100 daily index closing values between 21/05/2007-01/12/2023 are used as the data set. Conditional variance models are used as the methodology and calendar anomalies are added to the mean and variance equations of the conditional variance models. According to the results of the study, the EGARCH (2,2) model is found to be the most appropriate model for both January-October anomalies and days of the week anomalies. It is found that negative shocks to the index return series have a greater impact on volatility than positive shocks. According to the calendar anomaly results, January effect on volatility is found. This effect is positive. In addition, Monday, Wednesday and Thursday are found to have an effect on volatility. The effect of Wednesday is negative, while the effect of Monday and Thursday is positive.

Anahtar Kelimeler

Calendar Anomalies, Volatility, Conditional Heteroskedasticity Models, BIST100 Index

BİST100 Endeksinde Ocak-Ekim ve Haftanın Günleri Anomalilerinin Volatiliteye Etkilerinin Belirlenmesi

Öz

Finansal piyasalarda takvim anomalilerinin volatilite üzerindeki etkisi etkin piyasa hipotezi çerçevesinde ele alınmaktadır. Etkin piyasa hipotezine göre hisse senetlerinin gelecekteki fiyatlarını geçmiş fiyatlardan hareketle tahmin etmek mümkün değildir. Ancak etkin piyasa hipotezi geçerli değilse fiyat ve volatilite öngörüsü yapmak mümkün hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, takvim anomalilerinin BİST100 endeksi getiri serisi volatilitesi üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Çalışmada veri seti olarak 21/05/2007-01/12/2023 arasındaki BİST100 günlük endeks kapanış değerleri kullanılmıştır. Yöntem olarak koşullu değişen varyans modelleri kullanılmış ve takvim anomalileri koşullu değişen varyans modellerinin ortalama ve varyans denklemlerine ilave edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre gerek Ocak-Ekim ayı anomalileri gerekse haftanın günleri anomalilerinin belirlenmesinde en uygun modelin EGARCH (2,2) modeli olduğu belirlenmiştir. Endeks getiri serisine gelen negatif şokların volatilite üzerindeki etkisinin pozitif şoklara göre daha fazla olduğu bulunmuştur. Takvim anomalisi sonuçlarına göre volatilite üzerinde Ocak ayı etkisi bulunmuştur. Söz konusu etki pozitiftir. Ayrıca volatilite üzerinde Pazartesi, Çarşamba ve Perşembe günleri etkili bulunmuştur. Çarşamba etkisi negatif, Pazartesi ve Perşembe etkisi ise pozitif bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Takvim Anomalileri, Volatilite, Koşullu Değişen Varyans Modelleri, BİST100 Endeksi

Kaynakça

• Anjum, S. (2020), Impact of Market Anomalies on Stock Exchange: A Comparative Study of KSE and PSX, Future Business Journal, 6 (1), 1-11. DOI: 10.1186/s43093-019-0006-4
• Atakan, T. (2008), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Haftanın Günü Etkisi ve Ocak Ayı Anomalilerinin ARCH-GARCH Modelleri ile Test Edilmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 98-110.
• Berument, H. Ve Kiymaz, H. (2001), The Day of the Week Effect on Stock Market Volatility. Journal of Economics and Finance, 25 (2), 181–193, https://doi.org/10.1007/BF02744521
• BİST (2023), Endeks Verileri, Erişim Tarihi: 02 Aralık 2023, https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/2060/endeks-verileri
• Black, F. (1976), Studies of Stock Price Volatility Changes, Proceedings of the Business and Economics Section of the American Statistical Association, 177-181.
• Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroscedasticity, Journal of Econometrics, 31, 307-327.
• Butler, C. (1999), Mastering Value at Risk, A Step-By-Step Guide to Understanding and Applying Var, Financial Times Pitman Publishing, Market Editions, London.
• Chen, G., Kwok, C. C. Y. ve Rui, O.M. (2000), The Day of the Week Regularity in the Stock Markets of China, Journal of Multinational Financial Management, 11, 139–163.
• Choudhry, T. (2000), Day of the Week Effect in Emerging Asian Stock Markets: Evidence from the GARCH Model, Applied Financial Economics, 10 (3), 235-242. https://doi.org/10.1080/096031000331653
• Coşkun, A. ve Aypek, N. (2024), Gelişmekte Olan Piyasaların Zayıf Formda Etkinliği: Koşullu Değişen Varyans Modellerle Haftanın Günü Etkisi Üzerine Ampirik Analiz, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 142-154. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1331463
• Cross, F. (1973), The Behavior of Stock Prices on Fridays and Monday, Financial Analyst Journal, 29, 67-69.
• Çil, N. (2018), Finansal Ekonometri, Der Yayınları, İstanbul.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A.(1981), Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica, 49(4), ss.1057 1072.
• Engle, R. F. (1982). Autoregressive Conditional Heteroskedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation. Econometrica, 50(4), 987-1008.
• Engle, R.F., Lilien, D.M. ve Robbins, R.P. (1987), Estimating Time Varying Risk Premia in the Term Structure: The ARCH-M Model, Econometrica, 55(2), 391-407.
• Fama, E.F. (1970), Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, Journal of Finance, 25(2), pp. 383-417.
• Giovanis, E. (2016), The Month of the Year Effect: Evidence From GARCH Models in Fifty Five Stock Markets, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1 (1), 20-49. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1595706
• Güneş, H. (2021), Haftanın Günü ve Ocak Ayı Anomalilerinin BIST 100 ile KAT 30 Endekslerinde Tespiti, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 236-248. DOI: 10.32709/akusosbil.789742
• Karan, M. B. (2013), Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, 4. Baskı, Gazi Kitabevi.
• Karcıoğlu, R. ve Özer, N. (2017), BIST’ de Haftanın Günü ve Tatil Etkisi Anomalilerinin Getiri ve Oynaklık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 457-483.
• Kayral, İ. E. (2019), Beneluks Ülke Borsalarında Haftanın Günü ve Ay Dönümü Anomalilerinin Test Edilmesi, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 317-328. DOI: 10.21733/ibad.623884
• Kiymaz, H. ve Berument, H. (2003), The Day of the Week Effect on Stock Market Volatility and Volume: International Evidence, Review of Financial Economics, 12(4), 363-380. https://doi.org/10.1016/S1058-3300(03)00038-7
• Konak, F. ve Kendirli, S. (2014), Küresel Finansal Kriz Sürecinde BİST100 Endeksi’nde Haftanın Günleri Etkisinin Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2), 275-286.
• Koncak, S. ve Akbulut, R. (2021), Ocak Ayı Anomalisi: BİST Endeksleri Üzerine Bir Uygulama, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 566-580. https://doi.org/10.29106/fesa.1017382
• Mandelbrot, B. (1963), The Variation of Certain Speculative Prices, The Journal of Business of the University of Chicago, 36, 394-419.
• Nelson, D.B. (1991), Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns: A New Approach, Econometrica, 59 (2), 347-370.
• Osborne, M.F.M. (1962), Periodik Structure in the Brownian Motion of the Stock Market, Operations Research, 10, 345-379.
• Öztürk, M. B., Uysal, M., Arslan, H. ve Kayhan, T. (2018), The Impact of Calendar Anomalies on Stock Return and Volatility: Evidence from Turkish Stock Market, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (1), 221-238. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.381031
• Phillips, P.C.B ve Perron, P. (1988), Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), ss.335 346.
• Rahman, M. L (2009), Stock Market Anomaly: Day of the Week Effect in Dhaka Stock Exchange, Int. J. Bus. Manag., 4 (5), 193-206.
• Sevgi, N. H. (2023), Borsa İstanbul Getiri ve Volatilitesinde Haftanın Günü Etkisi. Journal of Yaşar University/Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 18(71).