Türkiye’deki Öğretmen Yetiştirmenin [A]1,[B]2, [Ç]3 si

Year 2015, Volume: 4 Issue: 1, 16 - 38, 01.06.2015

Ali Rıza Erdem

Abstract

Öğretmenlerin nitelikli olarak yetiştirilmesi her toplum için ayrı bir öneme sahiptir. Günümüzde öğretmenlerin hem yetiştirilmesi hem de sınıftaki etkinlikleri değişmiş ve çeşitlenmiştir. Değişimin önemli kurumlarından biri olan öğretmenlik ve öğretmenlerin rolleri de günümüzde hiçbir zaman olmadığı kadar farklılaşmıştır. Öğretmenin hem yetiştirdiği öğrenciler ve iletişimde bulunduğu kişiler hem de toplum üzerinde olumlu veya olumsuz etkileri vardır. Son otuz yılda çeşitli ülkelerin öğretmen eğitimi sistemlerinde önemli yeniden yapılanmalar gerçekleştirdikleri görülmektedir. Tüm bu çabaların arka planında öğretmen yetiştirme programlarına yöneltilen eleştirilerin ve buna bağlı olarak nitelikli öğretmen yetiştirme amacının olduğu görülmektedir. Bu çalışmada ülkemizdeki öğretmen yetiştirme sisteminin amaçları, belirsizlikleri ve çelişkileri ele alınmıştır

Keywords

Öğretmen, öğretmen yetiştirme, amaç, belirsizlik, çelişki

The [A]4 , [U]5 , and [C]6 of Teacher Training in Turkey

Abstract

Qualified teacher training is of great importance for every society. Both training of teachers and their effectiveness in the class have changed and varied over the years. Meanwhile, the field of teaching, one of the significant institutions of this change, together with the roles of teachers, have also changed beyond recognition in this period. Teachers have a positive or negative impact both over the students they have educated and the people they have been in touch with, and over their own community. The last three decades have seen various countries undergoing remarkable and fundamental re-structuring in their teacher training systems. Behind all these efforts lie serious criticisms directed at teacher training programs and the purpose of training qualified teachers. In this article, the aims of the teacher training system, its uncertainty and contradictions have been investigated

Keywords

Teacher, teacher training, aim, uncertainty, contradictions

References

• Abazaoğlu, İ. (2014). Dünyada öğretmen yetiştirme programları ve öğretmenlere yö- nelik mesleki gelişim uygulamaları, Turkish Studies, 9 (5), 1-46
• Aktaş, M., Aksu, Ö., Türkmen, L., Solak, K.,Kurt, H. & Ekici, G. (2013).Türkiye ve bazı Avrupa birliği ülkelerindeki hizmet öncesi öğretmen eğitimi sistemlerinin karşılaştırılması, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Özel Sayı), 131-145
• Aydın, A. (1998). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması ve öğretmen yetiş- tirme sorunu, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (Özel sayı: Eğitim Fakülte- lerinin Yeniden Yapılandırılması), 4 (15), 275–286
• Aydın, R., Şahin, H. & Topal, T. (2008). Türkiye’de ilköğretime sınıf öğretmeni yetiş- tirmede nitelik arayışları, TSA, 12 (2), 119-142
• Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (1), 36-38,
• Brittingham, B. & diğerleri. (1999) Türkiye’de öğretmen eğitiminde standartlar ve akreditasyon. Ankara: YÖK/ Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi
• Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri, Erci- yes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237
• Çetin, H. & Gülseren, H. Ö. (2003).Cumhuriyet dönemi eğitim stratejileri, Milli Eği- tim Dergisi, 160, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/cetin-gulseren.htm (25.08.2006)
• Çoban, A. (2011). Öğretmen yetiştirme politikası olarak köy enstitüleri örneğinin in- celenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 449- 458
• Deringöl, Y. (2007). Türkiye’de cumhuriyet döneminden günümüze ilköğretim öğ- retmenleri yetiştirilmesinin tarihsel boyutu ve eğitimcilerin görüşlerinin değer- lendirilmesi üzerine bir araştırma, Hasan AH Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 17-27
• Doğan, E. (1999). Eğitimde kalite ve akretidasyon sorunu: Eğitim fakülteleri üzerine bir deneme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5 (20), 503–519
• Doğan, E. (2002). Eğitimde küreselleşme, Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 87–98
• Duman, T. (2009). Türkiye’de öğretmen yetiştirme ve sorunları, Türk Yurdu Dergisi, 29 (262 -623), 32-35
• Ekiz, D. (2003). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen eğitimindeki modeller hakkında düşünceleri, Milli Eğitim Dergisi, 158, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/158/ekiz.htm (25.08.2006)
• Ekiz, D. & Yiğit, N. (2007).Öğretmen adaylarının öğretmen eğitimindeki modeller hakkında görüşlerinin program ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (3), 543-55
• Erdem, A. R. (1996).ilköğretim mevzuatındaki değişme, gelişme ve uygulamaları toplumsal gelişme ve yenileşmelerle ilişkilendirerek tartışma, III. Eğitim Bilimle- ri Kongresi, 5–7 Eylül 1996, Uludağ Üniversitesi, Bursa, Sözlü Bildiri
• Erdem, A. R. (2005).Etkili ve Verimli (Nitelikli) Eğitim, Ankara: Anı Yayıncılık
• Erdem, A. R. (2013).Öğretmen Yetiştirmenin Bugünü ve Geleceği: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara: Anı Yayıncılık
• Eşme, İ. (2003).Öğretmen yetiştirmede 130 yıllık bir sürecin öyküsü: Yüksek öğret- men okulları, Milli Eğitim Dergisi, 160, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/esme.htm (25.08.2006)
• Eşme, İ. (2005). Açılış konuşması, Eğitimde Yüksek Öğretmen Okulları Deneyimi Sempozyumu, 23–25 Haziran 2005, Çanakkale, Onsekiz Mart Üniversitesi, http://physics.comu.edu.tr/etkinlikler/eg_yoo_d/bildiriler/isaesme.doc (21.08.2006)
• Fromm, E. (2001). İtaatsizlik Üzerine (Çev: A. Sayın), İstanbul: Kariyer Yayıncılık
• Gelişli, Y. (2001).Öğretmen yetiştirmede Ankara yüksek öğretmen okulu uygulaması, Milli Eğitim Dergisi, 149, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/149/gelisli.htm (25.08.2006)
• Gürbüztürk, O. (2005). Öğretmen adaylarının nasıl bir öğretmen olmak istediklerine ilişkin görüşleri, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 45-64
• Güven, İ. (2001).Öğretmen yetiştirmenin uluslararası boyutu, UNESCO 45. Uluslara- rası Eğitim Kongresi, Milli Eğitim Dergisi, 150, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/150/guven.htm (25.08.2006)
• Hesapçıoğlu, M & Bakioğlu, A & Baltacı, R (2001) Öğretmen eğitiminde sorumluluk ve akreditasyon, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1 (1), 143–160
• Hotaman, D. (2011). Eğitim fakülteleri kendi öğrencilerini seçebilir mi?,Kuramsal Egitimbilim, 4 (1), 126-136
• Işık, A., Çiltaş, A. & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 53-62
• Kartal, M. (2011).Türkiye’nin alan öğretmeni yetiştirme deneyimleri ve sürdürülebilir yeni model yaklaşımları, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 50-57
• Kavak, Y. (1999). Öğretmen eğitiminde yeni bir yaklaşıma doğru: Standartlar ve ak- reditasyon Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5 (19), 313–324
• Kavak, Y.,Aydın, A. & Akbaba Altun, S. (2007).Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakül- teleri (1982-2007) (Öğretmenin üniversitede yetiştirilmesinin değerlendirilmesi), Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007-5
• Kocabaş, F. (2005).Değişime uyum sürecinde iç ve dış örgütsel iletişim çabalarının entegrasyonu gerekliliği. İnternet’ten 16.09.2006’da http://www.manas.kg/pdf/sbdpdf13/Makaleler /22.pdf adresinden alınmıştır.
• Korkut, H. (2001). Sorgulanan Yükseköğretim Ankara: Nobel Yayınları, Yayın No: 237
• MEBKöy enstitüleri, http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/egitimekatkilari/anaindex.html (28.08.2006)
• MEV Projelerimiz - MEV Eğitim Üniversitesi, http://www.mev.org.tr/tr/icerik/goster/88/mev-egitim-universitesi.html (19.01.2013)
• Mustan, T. (2002). Dünyada ve Türkiye’de öğretmen yetiştirmede yeni yaklaşımlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8 (29), 115–127
• ODTÜ (2006) EQUIPE plus projesi ortakları, Sürekli Eğitim Merkezleri Bülteni, 1, 9
• Okutucu, S., Aldemir, G. & Cemaloğlu, N. (1993) 1933-1960 yılları arası ilköğretim mevzuatı, Ankara: G.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ders Ödevi
• Özer, B. & Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma dü- zeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendiril- mesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 39-55
• Özkan, R (2005). Birey ve toplum gelişiminde öğretmenlik mesleğinin önemi, Milli Eğitim Dergisi, 33 (166) 33–43
• Saylan, N. (2013). Sürekli değişen öğretmen yetiştirme sistemi, Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 9-17
• Shantz, D. (2005). Öğretmen eğitiminde yenilikçi bir yaklaşım mı yoksa geleneksel bir anlayış mı? (Çevirenler: E. Gökçe & C. Demirhan), Ankara Üniversitesi Eği- tim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (2), 187-195
• Şahin, İ. (2014).Öğretmen adaylarının nasıl yetiştirildiklerine ilişkin görüşleri, Kasta- monu Eğitim Dergisi, 22 (1), 241-258
• Şahin İzmirli, Ö., Odabaşı, F. O.& Kabakçı Yurdakul, I. (2012).Dönüştürücü öğrenme kuramı ve öğretmen yetiştirme üzerine kavramsal bir çözümleme, Anadolu Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi,12 (3), 169-178
• Ünüvar, S. (2012).Fen-edebiyat fakülteleri ve formasyon programı (Öğretmen yetiş- tirme),21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1 (2), 97-104
• Varol, A. Varol, N. (1999). Almanya’da uzaktan eğitim üniversitesi, Uzaktan Eğitim, 30-35
• Yanpar Yelken, T. (2009).Türkiye, Almanya ve Danimarka öğretmen yetiştirme prog- ramlarının standartlarının İngilizce öğretmen adayı görüşlerine göre değerlendi- rilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4), 2047-2094
• Yıldırım, A. (2011).Öğretmen eğitiminde çatışma alanları ve yeniden yapılanma, Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3 (6), 1-17
• YÖK (1998).Eğitim fakülteleri öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzen- lenmesi, Ankara
• YÖK Eğitim fakültelerinde uygulanacak yeni programlar hakkında açıklama http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/aciklama_program.doc (16.08.2006)
• YÖK(2013). Basın Açıklaması, Basın ve hakla İlişkiler Müşavirliği, 18.04.2013