Konya-Meram’da Dumansız Hava Sahası Denetimi Yapan Ekiplerin Karşılaştıkları Sorunlar

Yıl 2017, , 225 - 230, 01.12.2017

Lütfi Saltuk Demir İsmail Hakkı Tunçez Yasemin Durduran Mehmet Uyar Tahir Kemal Şahin

https://doi.org/10.5505/kjms.2017.83604

Öz

Amaç: Ülkemizde tütünle mücadele konusunda kapsamlı olarak birçok plan ve program yürütülmekte, aynı zamanda il tütün kontrol kurulları tarafından tütün denetimleri düzenli olarak yapılmaktadır. Ancak denetimleri yapan ekipler çeşitli sorunlarla karşılaşmakta
olup, bu durum denetimlerin etkinliğini ve sürekliliğini azaltmaktadır. Bu çalışma ile dumansız hava sahası denetimi yapan ekiplerin
karşılaştıkları sorunların belirlenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Kesitsel tipte olan bu çalışmaya, Konya ili Meram ilçesinde son bir yıl içerisinde dumansız hava sahası denetimi
yapan ve çalışmaya katılmayı kabul eden Toplum Sağlığı Merkezi, İlçe Emniyet Müdürlüğü ve Belediye Zabıtası çalışanları dahil edildi. Katılımcılara literatür taranarak ve ilgili mevzuat incelenerek araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama formu uygulandı. Elde edilen verilerin analizi bilgisayarda istatistik paket programı kullanılarak gerçekleştirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılanların %40,0’ı Emniyet Müdürlüğü, %35,0’i Belediye Başkanlığı, kalan %25,0’i ise Toplum Sağlığı
Merkezi’nde çalışmaktaydı. Son bir yıl içinde denetim ekibinin yaptığı denetim sayısı ortancası 100 (2–2000) idi. Toplum Sağlığı
Merkezi’nde çalışan personelin Emniyet ve Belediye ekiplerinden daha fazla denetim yaptığı tespit edildi. Denetimler esnasında
herhangi bir sorunla karşılaştığını ifade eden katılımcıların oranı %49,0’du. En çok sorunla karşılaşan grubun Toplum Sağlığı
Merkezi çalışanları olduğu saptandı. Tütün denetimi yapan katılımcıların en çok karşılaştığı üç sorun sırasıyla; sözel saldırı (%44,9),
tehdit edilme (%22,4) ve fiziksel saldırı (%14,3) olarak tespit edildi.
Sonuç: İş yükünün büyük çoğunluğunu üstlenen ve aynı zamanda daha çok sorunla karşılaştığı düşünülen Toplum Sağlığı Merkezi
ekiplerine tütün denetimleri esnasında polis veya jandarma ekiplerinin eşlik etmesi faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tütün denetimi, dumansız hava sahası, Konya

The Problems Encountered By Smokeless Airspace Audit Teams In Konya-Meram

Öz

Aim: There are many plans and programs in our country to combat tobacco in a comprehensive manner, and tobacco inspections
are regularly carried out by provincial tobacco control committee. However, teams conducting audits face various problems, which
reduces the effectiveness and continuity of audits. The aim of this study is to determine the problems encountered by smokeless airspace audit teams.
Material and Method: This cross-sectional study included Community Health Center, District Police Headquarters and Municipal Office staff, who supervised smokeless airspace in the last year in Meram, Konya and accepted to participate in the work. A questionnaire form prepared by the researchers by investigating the literature and examining the related legislation was applied to
the participants. Analysis of the obtained data was performed by using statistical package program on the computer.
Results: 40.0% of those surveyed worked in the Police Headquarters, 35.0% in the Municipality, and the remaining 25.0%
in the Community Health Center. The median number of audits made by the audit team during the last year was 100 (2–2000). It was found that staff working at the Community Health Center performed more audit than the Police and Municipal teams. The proportion of respondents who encountered any problems during the audits was 49.0%. The group with the most problems was found to be the employees of the Community Health Center. The three problems most frequently encountered by tobacco auditor were; Verbal attacks (44.9%), threats (22.4%) and physical attacks (14.3%).
Conclusion: It would be beneficial for police and gendarmerie teams to accompany the Community Health Center teams, who
undertake the majority of the workload and face more problems at the same time, during tobacco audits.

Anahtar Kelimeler

Tobacco control, smokeless airspace, Konya

Kaynakça

• 1. World Health Organization. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008: The MPOWER, http://apps.who. int/iris/bitstream/10665/43818/1/9789241596282_eng.pdf; [accessed 21.07.17].
• 2. World Health Organization. Gender and Tobacco Control. A Policy Brief, http://www.who.int/tobacco/resources/ publications/general/policy_brief.pdf; [accessed 21.07.17].
• 3. T.C. Sağlık Bakanlığı. Tütün Salgınını Kontrol Etmeye Yönelik Politika Paketi 2012, http://www.tapdk.gov.tr/ piyasa_duzenlemeleri/tutun_alkol_kontrol/tutun_kontrolu/ mevzuat_ve_belgeler/T%C3%BCt%C3%BCn%20 Salg%C4%B1n%C4%B1n%C4%B1%20Kontrol%20 Etmeye%20Y%C3%B6nelik%20Politika%20Paketi%20 MPOWER,%20DS%C3%96-Sa%C4%9Fl%C4%B1k%2- 0Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf; [accessed 21.07.17].
• 4. World Health Organization. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic 2011, http://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/44616/1/9789240687813_eng.pdf; [Accessed 21.07.17].
• 5. Eroğlu D. Kafeterya, lokanta çalışanları ve müşterilerinin sigara yasağı ile ilgili bilgi ve tutumları. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bil Enst, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2012.
• 6. Tauras J, Chaloupka F, Keith J, Brown D, Meyer J. Economic Impact of a Noncomprehensive Smoke-Free Air Law. Health Promotion Practice 2014;15;521–29.
• 7. Lewit E. M, Coate D. The Potential for Using Excise Taxes to Reduce Smoking. J Health Econom 1982;1(2);121–45.
• 8. Ross H, Chaloupka F. J. The Effect of Cigarette Prices on Youth Smoking. J Health Econom 2003;12;217–30.
• 9. Bilir N, Özcebe H. Kapalı ortamda sigara içilmesinin yasaklanması uygulamasının iç ortam hava kalitesine etkisi. Tüberküloz ve Toraks 2012;60(1);41–46.
• 10. Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. Yayımlandığı Resmi Gazete: Tarih:28 01 2008 Sayı:26761.
• 11. Elbek O. Tütün Kontrolünde Ulusal Mevzuat. In: Aytemur ZA, Akçay Ş, Elbek O. ed. Tütün ve Tütün Kontrolü. İstanbul: AVES Yay; 2010;53–80.
• 12. Aşut O. Tütün Kontrolünde 4207 Sayılı Yasanın Uygulaması. Sürekli tıp eğitimi dergisi 2010;19(1);38.
• 13. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye’nin Dumansız Hava Sahası Dünyaya “Resmen” Örnek Oldu, http://www.sggm.saglik. gov.tr/TR,3881/turkiyenin-dumansiz-hava-sahasi-dunyayaresmen-ornek-oldu.html; [accessed 21.07.17].
• 14. Elbek O. Tütün Kontrolünde Gelecek Önerileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2014;23;54.
• 15. Tulucu F, Aytemur Z, Hacıevliyagil S, Gunes G. Malatya İl Tütün Kontrol Kurulu Üyesi Kurum Çalışanlarının 4207 No’lu Kanunun İçerik ve Yürürlüğü Hakkındaki Tutumları. Tr Toraks Derg 2012;13;99–110.
• 16. Durusoy R, Aksan A, Hassoy H, Ergin I. Sağlıkçı Gençler Sigara Yasaklarını Destekliyor mu? Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Görüşleri. Tr Toraks Derg 2011;12;145–52.
• 17. Karaöz M, Albeni M, Büyüktatlı F. Yasal Düzenlemelerin Sigara Tüketimi Üzerindeki Etkileri. Alanya İşletme Fak Derg 2010;2(2);19–36.
• 18. Gorini G, Costantinia AS, Paci E. Smoking prevalence in Italy after the smoking ban: Towards a comprehensive evaluation of tobacco control programs in Europe. Prev Med 2007;45;123–4.
• 19. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012, http://www.halksagligiens. hacettepe.edu.tr/KYTA_TR.pdf; [accessed 21.07.17].
• 20. Özcebe H, Biçer B, Bilir N, Atilla S, Doğruel H, Kaya B et al. Evaluation of Tobacco Control Law at Cafe and Restaurants. Eurasian J Pulmonol 2015;17;42–48.
• 21. Özcebe H, Biçer B, Evran A, Matola BW, Kiraz S, Kaplan YG. Türkiye’nin Kapsamlı Tütün Kontrol Yasasından İki Sene Sonra Kahvehane Müşterilerinin Görüşleri (Ankara, 2011). Tr Toraks Derg 2013;14;11–8.
• 22. Balcı E, Öztürk A, Gün İ, Şarlı Ş. Kayseri’de kahvehane, kafeterya ve lokantalarda hizmet verenlerin tütün kontrolü yasasına uyma ve destek durumu. Tr J Public Health 2016;14(1).
• 23. Loomis BR, Shafer PR, van Hasselt M. The economic impact of smoke-free laws on restaurants and bars in 9 states. Prev Chronic Dis 2013;10:120–127.