Fen Bilgisi Eğitimi Öğrencilerinin Bilişötesi Öğrenme Stratejileri, Kimya Laboratuvar Endişeleri ve Kimya Motivasyon Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelemesi

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 0 - 0, 30.06.2018

Dilek Sakar Şafak Uluçınar Sağır

Öz

Bu araştırmanın amacı Fen Bilgisi eğitimi öğrencilerinin bilişötesi öğrenme stratejilerinin, kimya laboratuvarı endişesinin ve kimya motivasyon düzeylerini belirlemektir. Araştırma evrenini 2016-2017 eğitim öğretim yılında, orta Karadeniz Bölgesinde bir üniversitenin Eğitim Fakültesi öğrencileri, örneklemi ise Fen Bilgisi Eğitimi öğrencilerinden birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda okuyan toplam 263 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak "Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçeği", "Kimya Laboratuvarı Endişe Ölçeği" ve "Kimya Motivasyon Anketi" ölçeklerinden yararlanılmıştır. Cinsiyet, sınıf düzeyi, yaş, kimya laboratuvar ders notu ve genel akademik başarı algılarına göre öğrencilerin bilişötesi öğrenme stratejileri (BÖS), kimya laboratuvarına karşı endişeleri (KLE) ve kimyaya karşı motivasyonları (KM) incelenmiştir. Araştırma sonucunda, cinsiyete göre BÖS ve KM (BÖS t261=2,25; KM t261=2,37; p<0,05), kimya laboratuvar ders notlarına göre BÖS, KLE ve KM (sırasıyla F3,zs9=12,5; F3,zs9=3,7; F3,zs9=23,1; p<0,05) kimya laboratuvar
dersine yönelik başarı algısına göre BÖS ve KM (F3,zs9=10,7 ve F3,zs9=10,0; p<0,05) arasında anlamlı fark bulunmuştur. Sınıf düzeyleri arasında üç puan türünde; KLE puanlarında cinsiyet, yaş ve kendini başarılı bulma derecesine göre anlamlı fark görülmemiştir (p>0,05). Analiz sonucunda, BÖS ile KLE arasında negatif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki (r=-0,249); BÖS- KM arasında ise pozitif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir (r=0,470). KLE ile KM arasında düşük düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=-0,311). Öğrencilerin kimyaya yönelik motivasyonlarını bilişötesi öğrenme stratejileri ile artırmak, kimyaya karşı endişelerinin ise azaltılmada etkili olacağı önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilişötesi Öğrenme Stratejileri, Kimya Laboratuvar Endişesi, Kimya Motivasyonu

The Level of Metacognition Learning Strategies, Anxiety toward Chemistry Laboratory and Chemistry Motivation of Science Education Students Related to the Different Variables

Öz

The aim of the study is to determine the !eve! of science prospective teachers' metacognition learning strategies, chemistry motivation and anxiety toward chemistry laboratory. The universe of the research is the students attending to the Education Faculty of an university in the Middle Blacksea Region in 2016-2017 academic year and the sample consists of 263 students at first, second, third and final grades of Science Teacher Training Department. Correlated survey model was used in research. The data tools are metacognition learning strategy scale, chemistry laboratory anxiety scale and chemistry motivation questionnaire. Metacognition learning strategies (MLS), chemistry laboratory anxieties (CLA) and chemistry motivations (CM) of the students were investigated related to the gender, grade, age, chemistry laboratory notes and general academic success perceptions. Statistical program was used for analyzing the data. At the end of the study, it was found out that there was a meaningful differences in MLS and CM (MLS t251=2,25; CM t261=2,37; p<0,05) related to the gender; MLS, CM and CLA (MLS f3.z59=12,5; CLA f3.z59=3,7; CM f3.z59=23,1; p<0,05) related to chemistry laboratory notes and MLS and CM (MLS hzs9=10,7; CM f3.z59=10,0; p<0,05) related to general success perceptions. Between the grade levels and age at three variables, there was no meaningful differences. it was found negative low !eve! meaningful relation between MLS and CLA (r=-0,249); positive midlevel meaningful relation between MLS and CM (r=0,470). There was a negative low !eve! meaningful relation between CLA and CM (r=-0,311). it can be suggested that using metacognitive strategies in teaching can decrease the anxiety level of science education students in chemistry education.

Anahtar Kelimeler

Metacognition Learning Strategies, Chemistry Laboratory Anxieties, Chemistry Motivations

Kaynakça

• Akbaba, S. & Aktaş, A. (2005). İçsel motivasyonun bazı değişkenler açısından incelenmesi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 19-42.
• Akbaş, A. & Kan, A. (2007). Affective factors that influence chemistry achievement (motivation and anxiety) and the power of these factors to predict chemistry achievement. Journal of Turkish Science Education, 4(1 ), 10- 20.
• Aydın, F. & Coşkun, M. (2011). Geography teacher candidates' metacognitive awareness levels: A case study from Turkey. Archives of Applied Science Research, 3 (2), 551-557.
• Azizoğlu, N. &Uzuntiryaki, E. (2006). Kimya laboratuvarı endişe ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 55-62. Azizoğlu, N. ve Çetin, G. (2009). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182.
• Bağçeci, B., Döş, B. & Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 551-566.
• Baykara, K (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40,80-92.
• Bowen, C. W. (1999). Development and score validation of a chemistry laboratory anxiety instrument (CLAI) for college chemistry students. Educational and Psychological Measurement, 59(1),171-185.
• Böyük, U., Demir, S. & Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Bilim Araştırma Dergisi, 3 (4), 342-349.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları ve yorum.16. Baskı; Pegem yayınları: Ankara.
• Cihanoglu M. O. ( 2012 ) Metacognitive awareness of teacher candidates. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 4529 - 4533.
• Çavaş, P. (2011). Factor affecting the motivation of Turkish primary students for science learning. Science Education International, 22(1), 31-42.
• Çetin Dindar, A. & Geban, Ö. (2009). The Turkish adaptation of the science motivation questionnaire. European Science Education Research Association Conference, Istanbul, Turkey.
• Dansereau, D. F.,Brooks, L.W., Holley, C.D. &Collins, K.W. (1983). Learning strategies training: Effects of sequencing Journal of Experimental Education, 51(3), 102-108.
• Demirbaş, M. &Yağbasan, R. (2004). Fen bilgisi öğretiminde, duyuşsal özelliklerin değerlendirilmesinin işlevi ve öğretim süreci içinde, öğretmen uygulamalarının analizi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5(2), 177-193.
• Demir, ö. & Özmen, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin üst biliş düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 145-160.
• Düren, AZ. (2000). 2000'liyıllardayönetim. 8. Baskı, ,338 s., Alfa Basım Yayım Dağıtım: İstanbul.
• Eddy, R. M. (2000). Chemophobia in the college classroom: Extent, sources and students characteristics. Journal of Chemical Education, 77(4), 514-517.
• Erökten, S. (2010). Fen bilgisi öğrencilerinde kimya laboratuvar uygulamalarının öğrenci endişeleri üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 107-114.
• Ertem, H. (2006). Ortaöğretim öğrencilerinin kimya derslerine yönelik güdülenme tür (içsel ve dışsal) ve düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Evran,Ş. &Yurdabakan,İ. (2013).İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 23(2), 213-220.
• Flavell, J. H. (1999). Cognitive development: children's knowledge about the mind. Annual Review Psychology, 50, 21- 45.
• Glynn, M.S., Taasoobshirazi, G. & Brickman, P. (2009). Science motivation questionnaire: construct validation with nonscience majors.journal of Research in ScienceTeaching, 46 (2), 127-146.
• Güngören, S. (2009). The effect of grade level on elementary school students" motivational beliefs in science. Master's Thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Güvercin, Ö. (2008). Investigating elementary students' motivation towards science learning: a crossage study. Thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Güvercin, O.,Tekkaya, C. & Sungur, S. (2010). A crossage study of elementary students' motivation towards science learning. Hacettepe University journal of Education, 39, 233-243.
• Hofstein, A. &Lunetta, V. N. (2003). The laboratory in science education: foundations for the twenty-first century. Science Education, 88(1), 28-54.
• İlhan, N., Sadi, S. & Yıldırım, A. (2011). Students' lnterest to usage of organic chemistry in daily life. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 143-154.
• İlhan, N., Yıldırım, A. & Sadi Yılmaz, S. (2012). Kimya motivasyon anketi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 297-310.
• Karagöz Bolat, N. (2007). İlköğretim 6. ve 7. sınıf fen ve teknoloji bilgisi dersi öğrencilerinin öğrenme stillerine göre motivasyon başarı düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık: Ankara.
• Kartal, T., Kayacan, K. ve Selvi, M. (2013).Öğretmen adaylarının bilimsel tutum ve bilişötesi öğrenme stratejilerine ilişkin farkın dalık düzeylerinin çoklu değişkenler açısından incelenmesi. Internationa[Journal of Social Science, 6 (1), 913-939.
• Kaya, E. ve Çetin-Seda, P. (2012). Investigation of preservice chemistry teachers' chemistry laboratory anxiety levels. Internationaljournal on New Trendsin Educationand Their Implications, 3(3), 90-98.
• Kurbanoğlu, N. İ. (2014). Lise öğrencilerinin kimya laboratuvarı kaygı ve kimya dersi tutumlarının cinsiyet ve okul türü değişkenlerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39 (171), 199-210.
• Landline J, Stewart J. (1998). Relationship between metacognition, motivation, locus of control, self-efficacy and academic achievement. Canadianjournal of Counseling, 32(3), 200-212.
• Laukenmann. M.,Bleicher, M., Fu, S., Glaser-Zikuda, M., Mayring, P. & VonRhöneck, C. (2003). An investigation of the influence of emotional factors on learning in physics instruction. International journal of ScienceEducation, 25(4), 489-507.
• Lindsay-Coleen, P. (2010). Assessing the relationshıps among goal orientation, test anxiety, self-effıcacy, metacognition, and academic performance. Unpublished B.S. Thesis, Northern Illınois University.
• Mallow, J. V. (1994). Gender related science anxiety: a first binational study. journal of Science Education and Technology, 3, 227-238.
• Memnun, D.S. & Akkaya, R. (2009). The levels of metacognitive awareness of primary teacher trainees. Procedia Social and Behavioral Sciences, l, 1919-1923.
• Nakiboğlu, C. ve Meriç, G. (2000).Genel kimya laboratuvarlarında v-diyagramı kullanımı ve uygulamaları. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (1), 58-75.
• Namlu, A. G. (2003).The effect oflearning strategy on computer anxiety. Computer in Human Behavior, 19, 565-578.
• Namlu, A.G. (2004). Bilişötesi öğrenme stratejileri ölçme aracının geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 123-136.
• Oxford, R. N. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Heinle & Heinle Publishers: Boston, Massachusetts.
• Özsoy, G., Çakıroğlu, A. & Kuru yer, G. H. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel farkında/ık düzeylerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 489-492.
• Özsoy, G. & Günindi, Y. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri. İlköğretim Online Dergisi, 10(2), 430-440.
• Seçkin, M. & Yılmaz, S. (2014). Örnek olay yönteminin öğretmen adaylarının kimya laboratuvarı dersine karşı endişelerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U.Journal of Education), 29(2), 215-227.
• Sevinç, B., Özmen, H. & Yiğit, N. (2011). Investigation of primary students' motivation levels towards science learning. Science Education International, 22(3), 218-232.
• Shuell, T. (1988).The role of the student in learning from instruction. Contemporary Educational Psychology, 13, 276-295.
• Somuncuoğlu, Y. ve Yıldırım, A. (1998). Öğrenme stratejileri: Teorik boyutları, araştırma bulguları ve uygulama için ortaya koyduğu sonuçlar. Eğitim ve Bilim, 22 (110), 31-39.
• Şahin, E. ve Küçüksüleymanoğlu, R. (2015). Öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenmeye hazır bulunuşlukları, biliş ötesi farkındalıkları ve denetim odakları arasındaki ilişkiler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15v(2), 317-334.
• Şen, Ş. & Yılmaz, A. (2014). Lise ve üniversite öğrencilerinin kimyaya yönelik motivasyonlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAEDJ, 17-37.
• Şenler, B. & Sungur, S. (2009). Parental influences on students" self concept, task value beliefs and achievement in science. Spanish journal of Psychology, 12, 106-117.
• Turner, R. C. &Lindsay, H. A. (2003). Gender differences in cognitive and non-cognitive factors related to achievement in organic chemistry.journal of Chemical Education, 80(5), 563-568.
• Tunca, N. & Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1),47-56.
• Uzun, N. & Keleş, Ö. (2010). Fen öğrenmeye yönelik motivasyonun bazı demografik özelliklere göre değerlendirilmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2),561-584.
• Yılmaz, H. &Huyugüzel Çavaş, P. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim On/ine, 6(3), 430-440.
• Weinstein, C. E. &MacDonald, J. D. (1986). Why does a school psychologist need to know about learning strategies? Journal of School Psychology, 24 (3), 257-265.
• Weinstein, C. E. &Mayer, R. E. (1986). The teaching of learning strategies. Wittrock, M.C. (Ed.) Handbook of Research on Teaching, (315-327) New York NY: Macmilian Publishing Company.