Ahmet Ümit'in Masal Kitaplarında Yer Alan Değerlerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 88 - 100, 30.06.2018

N. Gamze Ilıcak Nuran Başoğlu

Öz

Değerler, bireyin sağlıklı bir kişilik gelişimi için gerekli, sosyal hayata katılımını sağlayan, toplum hayatını düzene koyan ve kültür aktarımının gerçekleşmesinde önemli rol oynayan kavramlardır. Sözlü halk edebiyatı ürünü olan masalların, çocuk eğitimindeki rolü çok önemlidir. Masallar ait oldukları toplumların geleneklerini, göreneklerini, inançlarını; sosyal, kültürel, ekonomik yapılarını yansıtır. Çocuğun temel değerleri öğrenmesinde masallar birinci derecede rol oynar. Bu çalışmada Ahmet Ümit'in sözlü gelenek aracılığıyla öğrenip kendi birikimleriyle şekillendirerek yazıya aktardığı "Masal Masal İçinde" ve "Olmayan Ülke" masal kitaplarında yer alan değerlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilen araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz ile raporlaştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda incelenen masal kitaplarında; saygı, sevgi, yardımseverlik, cömertlik, çalışkanlık, kararlılık, vatanseverlik, sabırlı olma, adil olma ve merhametli olma gibi birçok değere yer verildiği tespit edilmiştir. Ahmet Ümit'in masal kitaplarının değer aktarımında kullanılabilecek nitelikte önemli eserler olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Ümit, Masal, Değerler Eğitimi., Ahmet Ümit, Masal, Değerler Eğitimi

Investigation of Values in Ahmet Ümit's Tale Books

Öz

Values are the concepts necessary far the healthy personality development of the individual, providing social life participation, organizing community life and playing an important role in the realization of cultural transfer. The role of oral folk literature products in children's education is very important. Tales are the traditions, customs, beliefs of the societies they belong ta; social, cultural, and economic structures. Tales are instrumental in learning the child's basic values. in this study, it was aimed to examine the values in the "Masal Masal İçinde" and "Olmayan Ülke" tales, which Ahmet Ümit learned through oral traditions and shaped by his own knowledge. The

Anahtar Kelimeler

Ahmet Ümit, Tales, Values Education

Kaynakça

• Akkaya, N. (2014). Keloğlan masallarında yer alan değerlerin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 2/1, 312-324.
• Arıcı, F. (2016). Estetik değer oluşturmada masalların rolü: türk masalları örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1017-1035.
• Belet Boyacı, Ş. D., Güner, M. & Babadağ, G. (2017). Dünyada başka şekilde yaşamak da mümkün mü? Değer eğitiminde "Küçük Kara Balık" örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 172-194.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. Sistem Yayıncılık: İstanbul.
• Boratav, P. N. (1958). Zaman zaman içinde. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Buch, W. (1992). Masal ve efsane üzerine. A. O. Öztürk (Çev.). Milli Folklor Dergisi, 13, 10-15.
• Cengiz, Ş. & Duran E. (2017). Okul öncesi dönemine ait hikaye ve masallardaki değerlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42 (191), 205-233.
• Elçin, Ş. (1981). Türk halk edebiyatına giriş. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları: Ankara.
• Enginün, i. (1998). Masalların içerdiği şiddet zararlı mıdır? M. R. Şirin (Haz.). 99 soruda çocuk edebiyatı. (ss. 196- 197). Çocuk Vakfı Yayınları: İstanbul.
• Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma: değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6 (18), 4-10.
• Ilıcak, N. G. (2014). 1980 Sonrası Türk romanında halk kültürü ve halk edebiyatı unsurlarının tespiti ve incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• İdi Tulumcu, F. (2015). Güncel çocuk dergilerinde yer alan değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları: Ankara.
• Kaya, D. (2007). Ansiklopedik Türk halk edebiyatı terimleri sözlüğü. Akçağ Yayınları: Ankara
• Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü'nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kuran, Ş. B. (2007). Ayla Çınaroğlu'nun öykülerinde değerler incelemesi. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yaşayan Yazarlar Sempozyumu Dizisi-Bildiri Kitabı, 253-260, Eskişehir.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Ankara.
• Önal, M. (2000). Felsefi bir perspektiften çocuk kitapları için gelişim psikolojisinin önemi. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu: Sorunlar ve Çözüm Yolları. (20-21 Ocak). (ss. 350-364). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayını: Ankara.
• Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları. Akçağ Yayınları: Ankara.
• Sever, E., Memiş, A., Sever, S. (2015). Pertev Naili Boratav'ın zaman zaman içinde masal kitabının değerler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Özel Sayısı, 246-263.
• Şirin, M.R. (1994). 99 soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı Yayınları: İstanbul.
• Tahiroğlu, M., Kayabaşı, O. A. & Kayabaşı, R. G. (2013). Türk halk masallarının öğrencilerin insani değerlere yönelik tutumlarına etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 477-495.
• Ümit, A. (2011). Olmayan ülke. Doğan Egmont Yayıncılık: İstanbul.
• Ümit, A. (2012). Masal masal içinde. Doğan Egmont Yayıncılık: İstanbul.
• Yaman, M. (1995). Çocuk yazını olarak masal. Atatürk Üniversitesi Yayınları: Erzurum.
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2011). Çocuk edebiyatı (5.Baskı). Akçağ: Ankara.
• Yavuz, M. H. (1997). Masallar ve eğitimsel işlevleri. Ankara: Ürün Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.