TÜRKİYE’DE GÖÇMENLERİN UYUM SORUNU BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2-1 - KAYFOR23 Özel Sayısı, 328 - 345, 31.12.2023

Hasan Yaylı , Yusuf Ziya Aslan

Öz

Çeşitli bilim dalları tarafından farklı tanımlamaların getirildiği göç kavramı, insanlık var olduğundan beri sürekli olarak karşımıza çıkan bir kavramdır. Göç kavramını tanımlarken, göçü meydana getiren olaylara bakılmaktadır. Siyasi, ekonomik, toplumsal, terör, savaş, afet gibi çeşitli nedenlerle göçler gerçekleşmektedir. Günümüz dünyasında da gerçekleşen siyasi sorunlar, teknolojik ilerleme, doğal ve doğal olmayan afetler, insan hakları, eğitim imkânları, sağlık hizmetleri ve daha güzel bir yaşam düşüncesi gibi birçok sebepten ötürü insanlar göç eylemini gerçekleştirmektedir. Günümüzde meydana gelen toplumsal olaylar ve siyasi karışıklıklar göç kavramının popülerliğini oldukça arttırmıştır. Göç anında ve göç gerçekleştikten sonra karşılaşılan sorunlar nedeniyle ülkeler çeşitli önlemler almaya ve politikalar üretmeye zorlamaktadır.
Göç olayının ekonomik, sosyal, siyasal gibi çeşitli sonuçları göçün gerçekleştiği bölgelerde olumlu ya da olumsuz değişimler meydana getirdiği görülmektedir. İnsanlık tarihinde dönüm noktası olan kavimler göçüne baktığımızda Orta Asya’dan doğu ve batıya doğru gerçekleşen göç hareketi önemli ekonomik ve siyasal dönüşümlere neden olduğu görülmektedir. Yine aynı şekilde 15. Yüzyılda Amerika kıtasının keşfedilmesiyle beraber gerçekleşen göç olayları da çeşitli dönüşümlere neden olduğu görülmektedir.
İnsanların içerisinde bulunduğu yaşam şartları ve hayatını sürdüğü yerleşim yerleri göç olayını tetikleyen önemli etkenlerdendir. Günümüz şartlarında teknolojik ilerleme ile gelişen küreselleşme dünyanın her yerinden haberdar olabilme imkânını arttırarak göç olgusuna önemli bir boyut kazandırmıştır.
Küreselleşme ve gelişen iletişim olanakları dünyanın bir bütün olarak görülmesine neden olmaktadır. Bu neden yoksul ülkelerde yaşayan insanların, gelişmiş ülkelerin olanaklarını ve refah düzeyini daha rahat görmesini sağlamaktadır. Gelişmiş ve refah seviyesinin yüksek olduğu ülkeler, bu nedenden kaynaklı olarak yoksul ülkelerde yaşayan insanların ulaşmak istediği bir konuma yerleşmektedir.
Göç olayının gerçekleşmesi sonucunda çeşitli sosyal ve kültürel yapıya sahip olan toplumların farklı sosyal ve kültürel yapıya sahip göçmenleri kabul etmesiyle gerçekleşen etkileşim, her iki toplum için de çeşitli değişimler ve sorunlar doğurmaktadır. Bu etkileşim sonucunda meydana gelen değişimleri incelerken göçmenlerin göç ettikleri topluma entegre olabilmesi ile göçün gerçekleştiği alanlarda yaşayan toplumların göçmenlere uyum sağlayabilmesi de önem arz etmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti geçmişten günümüze kadar oldukça fazla göç hareketlerine ev sahipliği yapmıştır. 2011 yılında yaşanan Suriye iç savaşı ile birlikte 3,5 milyon üzerinde mülteci Türkiye topraklarına göç etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar gelen sürede birçok göç olayının yaşandığı görülmektedir. Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti göç alıp veren bir ülke konumundan çıkıp göç yolları güzergâhında olan bir geçiş ülkesi konumuna gelmektedir. 2011 yılında Suriye iç savaşının başlaması ile gerçekleşen sürede, Orta Doğu’da yaşanan siyasi krizler sonucu göç olayları önemli bir boyut kazanıp çeşitli sorunlara neden olduğu görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşundan beri bu boyutta bir göç dalgası ile karşı karşıya kalmayışı çeşitli krizleri de beraberinde getirmiştir. Türkiye’nin daha önce karşılaşmadığı bu denli bir göç dalgası ülkeyi etkisi altına almıştır.

Anahtar Kelimeler

Göçmen Sorunu, Göç Entegrasyonu, Türkiye’de Göç Uyumu

Kaynakça

• Akıncı, B., Nergi̇z, A., & Gedik, E. (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 2, Article 2.
• Berry, J. (1980). Acculturation Strategies And Adaptation. Immigrant Families İn Conteporary Society.
• Bilge Zafer, A. (2016). Göç Çalışmaları İçin Bir Anahtar Olarak “Kültürleşme” Kavramı. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(30), 75-75. Https://Doi.Org/10.21550/Sosbilder.290739
• Coşkun, H. (2019). Göç ve Bütünleşme (Entegrasyon): Suriyeli Göçüne Sosyal Sermaye Temelinde Bir Sosyal Hizmet Müdahalesi [Masterthesis, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Https://Acikerisim.Cumhuriyet.Edu.Tr/Xmlui/Handle/20.500.12418/12586
• Çakmaklı, E. (2021). Asimilasyon ve Çokkültürlülük Sarmalında Amerikan Kimliği. Pamukkale University Journal Of Social Sciences Institute. Https://Doi.Org/10.30794/Pausbed.961071
• Çelik Gönültaş M. Ve Gönültaş Y. C. (2021) “Bir Mekansal Ayrışma Örneği: Favela ve Gecekondulara Sosyolojik Bir Bakış, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 22(49), s.249-265.
• Çoştan, U., & Yaylı, H. (2020). Suriyeli Mülteciler Özelinde Türkiye’nin Güvenlik Politikaları. Socıal Mentalıty And Researcher Thınkers Journal, 6(37), 2081-2096. Https://Doi.Org/10.31576/Smryj.668
• Danış, D., & Dikmen, H. (2022). Türkiye’de Göçmen ve Mülteci Entegrasyonu: Politikalar, Uygulamalar ve Zorluklar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(Özel Sayı), 24-45. Https://Doi.Org/10.46928/İticusbe.1106715
• Duman, D. (2019). Türkiye’de Göçmenlere Yönelik Entegrasyon Politikalarının Eksikliğinin Değerlendirilmesi. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(2), Article 2.
• Ertan, K. A., & Ertan, B. (2017). Türkiye’nin Göç Politikası. Contemporary Research İn Economics And Social Sciences, 1(2), Article 2.
• Grigg, D. B. (1977). E. G. Ravenstein And The “Laws Of Migration”. Journal Of Historical Geography, 3(1), 41-54. Https://Doi.Org/10.1016/0305-7488(77)90143-8
• Günay, E., Atılgan, D., & Serin, E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de Göç Yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), Article 2.
• Kesgin, B. (2022). Geçicilikten Kalıcılığa Suriyeli Göçmenler ve Uyum Sorunu. Anasay, 0(19), 29-49. Https://Doi.Org/10.33404/Anasay.1034459
• Keskinel, B., & Doğan, C. (2020). Göç, Çokkültürlülük ve Toplumsal Uyum.
• Kimsesiz, Ö. (2021, Mayıs 4). Kısa Dönem İkamet İzni. Barlas Hukuk Bürosu. Https://Barlaslaw.Com/Tr/Kisa-Donem-İkamet-İzni/
• Kocadaş, B. (2021). Suriyeli Sığınmacıların Türk Toplum Yapısına Uyum Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyolojik Düşün, 6(1), Article 1. Https://Doi.Org/10.37991/Sosdus.935761
• Martikainen, T., & Özmen, N. (2010). Din, Göçmenler ve Entegrasyon. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38(1).
• Özgüler, V. C. (2018). Göç ve Uyum Politikaları. Gsı Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 1(1), Article 1.
• Özkan, R. (2019). Göç Olgusu ve Toplumsal Yapıya Etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(47), Article 47.
• Özütürk, Ş. (2019). Suriyeli Sığınmacıların Toplumsal Kabul Ve Uyum Sürecinde STK’ların Göç Yönetimindeki Rolü: Denizli İli Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Sağlam, S. (2006). Türkiye’de İç Göç Olgusu ve Kentleşme.
• Saygın, S., & Hasta, D. (2018). Göç, Kültürleşme ve Uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(3), Article 3. Https://Doi.Org/10.18863/Pgy.364115
• Sözer, A. (2019). Göç, Toplumsal Uyum ve Aidiyet. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 418-431. Https://Doi.Org/10.35675/Befdergi.643948
• Şimşek, D. (2018). Mülteci Entegrasyonu, Göç Politikaları ve Sosyal Sınıf: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 367-392. Https://Doi.Org/10.21560/Spcd.Vi.446153
• Şimşek, H., & Kula, S. S. (2018). Türkiye’nin Göçmen Politikasında İhmal Edilen Boyut: Eğitsel Uyum Programı. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), Article 2.
• Taşçı, Ö., & Kara, A. (2019). Türkiye’de Oluşturulan Yeni Uyum Politikası. Göç Araştırmaları Dergisi, 5(2), Article 2.
• Türkiye | mıpex 2020. (T.Y.). www.Mipex.Eu. Geliş Tarihi 01 Kasım 2023, Gönderen Https://Www.Mipex.Eu/Turkey
• Türkkahraman, M., & Tutar, H. (2009). Sosyal Değişme, Bütünleşme ve Çözülme Bağlamında Toplumda Farklı Kültür ve Anlayışların Yeri ve Önemi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), Article 1.
• Uslu, L. (2022a). Geçici Koruma Statüsüne Sahip Suriyelilerin Kültürleşme Bağlamında Sosyal Uyumlarının Değerlendirilmesi. İçtimaiyat, 6(Göç ve Mültecilik Özel Sayısı), Article Göç ve Mültecilik Özel Sayısı. Https://Doi.Org/10.33709/İctimaiyat.1082360
• Uslu, L. (2022b). Geçici Koruma Statüsüne Sahip Suriyelilerin Kültürleşme Bağlamında Sosyal Uyumlarının Değerlendirilmesi. İçtimaiyat, 6(Göç ve Mültecilik Özel Sayısı), Article Göç ve Mültecilik Özel Sayısı. Https://Doi.Org/10.33709/İctimaiyat.1082360
• www.Goc.Gov.Tr. (2023a). Göç Tarihi. Https://Www.Goc.Gov.Tr/Goc-Tarihi
• www.Goc.Gov.Tr. (2023b). İkamet İzni Çeşitleri. Https://Www.Goc.Gov.Tr/İkamet-İzni-Cesitleri#
• www.Goc.Gov.Tr. (2023c). Uyum Hakkında. Https://Www.Goc.Gov.Tr/Uyum-Hakkinda
• www.Tuik.Gov.Tr. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu/ Göç İstatistikleri. Https://Data.Tuik.Gov.Tr/Bulten/Index?P=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2022-49457
• Yıldırım, Umur. (2022, Eylül 20). Öğrenci İkamet İzni (Oturma) 2023. Https://Kadimhukuk.Com.Tr/Makale/Ogrenci-İkamet-İzni-Oturma/
• Yildirimalp, S., & İyem, C. (2017). Suriyeli Sığınmacıların Toplumsal Kabul ve Uyum Sürecine İlişkin Bir Araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, Article 2.
• Yıldız, A. (2017). Göç ve Entegrasyon Politikalarında Vatandaşlık. Göç Araştırmaları Dergisi, 3(1), Article 1.